ساعات اولیه صبح چهارشنبه دوم آبان، در راهروهای پارلمان، 2 عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در جمع خبرنگاران پارلمانی از استعفای نابهنگام وزیر خارجه خبر دادند که همین امر باعث شد تا اصلیترین سؤال خبرنگاران از منوچهر متکی که برای حضور در کمیسیون امنیت ملی به مجلس آمده بود، همین مسئله باشد.
این خبرهای غیر رسمی همچنین باعث شد که احتمال صدور حکم سرپرستی وزارت امور خارجه توسط رئیس جمهوری برای سعید جلیلی دبیر شورای عالی امنیت ملی مطرح شود.
از سوی دیگر روز چهارشنبه در مجلس شایع شد که چند وزیر و مقام دولتی دیگر نیز در فهرست تغییرات جدید کابینه قرار دارند.
ولی وزیر امور خارجه با تکذیب شایعاتی که درباره استعفای او از این مسئولیت مطرح می شود به این ماجرا تاحدی خاتمه داد و در سخنانی که مهر خبر آن را منتشر کرد، گفت: برنامه های وزارت امور خارجه تا پایان سال جاری مدون شده و او مکلف به پیگیری این برنامهها و امور جاری دستگاه دیپلماسی است.
البته ایرنا به نقل از متکی آورده است: برای یک ماه آینده وزارت امور خارجه برنامه بهروز داریم و تا پایان سال نیز برنامههای خود را در عرصه سیاست خارجی تدوین کرده و برای سال آینده نیز طراحیهای خود را انجام دادهایم.
وی تأکید کرد: عمده وقت مسئولان ارشد وزارت امور خارجه صرف انجام کارهای زیادی که بر عهده آنهاست می شود و فرصت توجه به شایعات را نداریم.
به گزارش همشهری رئیسجمهوری هم که پس از جلسه هیات دولت در جمع خبرنگاران حاضر شده بود، وقتی با سؤال خبرنگاری درباره استعفای متکی مواجه شد، با لبخند و تعجب پرسید: آقای متکی؟!! و وقتی با تأکید خبرنگاران مواجه شد تصریح کرد که وزیر امورخارجهای که روز قبلش برای خود قائم مقام تعیین کرده است چگونه در کمتر از یک روز استعفا میدهد؟
محمود احمدینژاد با یادآوری این نکته که متکی تا آخرین لحظه با نشاط همراه دولت خواهد ماند، افزود: من این شایعه را اکنون از شما میشنوم. وی این موضوع را شایعهسازی و جنگ روانی برخی برای تأثیر گذاری بر موفقیتهای دولت دانست.[در همین ارتباط]
متکی هم در پاسخ به سؤالی درباره ریشه شایعات مطرح شده درباره استعفای مسئولان دستگاه دیپلماسی کشورمان اظهار داشت: در سال خاصی قرار داریم که منتهی به برگزاری یک انتخابات مهم و حساس است و طبعا در این فضا نقد و انتقاد افزایش می یابد که این مسئله طبیعی است وهر کس علاقه مند است آنچه مطابق میل و اراده اوست تحقق یابد.
مسئول دستگاه دیپلماسی کشور تصریح کرد: از نظر خارجی نیز اینکه دیگران دنبال ثبات و آرامش در جمهوری اسلامی نباشند از هر مسئله وشایعه و تحول و رخدادی درجهت بی ثباتی در کشورمان استفاده کنند طبیعی است.
متکی در عین حال خاطر نشان کرد: ملت ایران در مسیر رهبری روشنی که از یک سو مشروعیت نظام را تحقق می بخشد و از سوی دیگر قویترین حامی جمهوری اسلامی محسوب می شود راه خود را پیش می برد و دولت منتخب این ملت نیز مصمم است جهت تحقق شعارهای خود گامبردارد.
آمدن و رفتنها
در گذشته چندان اعتباری به شایعات داده نمیشد اما امروز این انتظار وجود دارد که هر خبری که به صورت شایعه مطرح میشود، تحققاش چندان دور از انتظار نباشد.
از جمله این شایعات که ظاهراً چندان هم شایعه نیست و هر روز اخبار جدیدی از آن منتشر میشود، تغییرات گسترده در ساختار و حتی مدیران دستگاه سیاست خارجی است.
در ابتدای هفته جاری، سخنگوی دولت در حالی از استعفای دبیر سابق شورایعالی امنیت ملی خبر داد که چند روز مانده به نشست مشترک نماینده شورایعالی امنیت ملی با سولانا انتظار اعلام این خبر وجود نداشت.
پس از آن در کمترین زمان و در حالی که واکنشها به استعفای لاریجانی در میان رسانهها و مجامع مختلف ادامه داشت، سخن از تغییرات در وزارت خارجه شدت گرفت.
هرچند شنیدههای غیررسمی مبنی بر تغییرات در وزارت خارجه از مدتها پیش مطرح شده بود اما بعد از جابهجایی سعید جلیلی به نوعی طلسم تحقق این شایعات شکسته شد.
مطرح شدن استعفای 3 تن از معاونان این وزارتخانه و معرفی قائم مقام جدید وزارت خارجه از جمله این شایعات بود.
درست فردای اولین شایعه، اعلام شد که منوچهر متکی، علیرضا شیخ عطار را بهعنوان قائممقام خود منصوب کرده است.
پس از تعیین دبیر جدید شورایعالی امنیت ملی، سمت معاونت اروپا و آمریکای وزارت خارجه که بر عهده سعید جلیلی بود، بدون سرپرست ماند تا رسانهها منتظر تغییر دیگری در وزارت خارجه باشند.
این به جز انتظاری است که برای معرفی جانشین شیخ عطار در معاونت اقتصادی وزارت خارجه وجود دارد. این تمام ماجرای جابهجاییها در وزارت خارجه نبود.
حتی خبرگزاری جمهوری اسلامی به نقل از علاءالدین بروجردی رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در خبری اعلام کرد که احتمالاً عباس عراقچی به جای ژنو که پیش از این مطرح بود عازم توکیو پایتخت ژاپن بهعنوان سفیر خواهد شد و شنیده شد که مصطفی دولتیار مدیرکل اروپای غربی وزارت خارجه یا عباس معیری از دیپلماتهای قدیمی بهزودی جایگزین عراقچی معاون حقوقی و بینالملل این وزارتخانه میشوند.
البته خود متکی از حضور یکی از سفرا در این پست خبر داده است. البته ایرنا خبر سفیر شدن عراقچی را به نقل از خود وی تکذیب کرد.
تغییرات ساختاری
واحد مرکزی خبر هم از راهروهای مجلس گزارش داد که وزیر امور خارجه در جمع خبرنگاران افزود: در وزارت امور خارجه بهدلیل فعالتر شدن در حوزههای مختلف تغییرات ساختاری را ایجاد کردیم به این معنا که حوزه معاونت عربی و آفریقا به 2معاونت عربی و همسایگان و معاونت آفریقا تقسیم میشود.
متکی گفت: حوزه اروپا و امریکا هم به 2معاونت اروپا و امریکا تقسیم میشود که در معاونت قاره امریکا عمده کشورهای امریکای لاتین را هم شامل میشود.
متکی خبر داد: معاون جدید اروپا تعیین شده که تا یک ماه دیگر کار خود را آغاز خواهد کرد و معاون امریکا هم به زودی تعیین خواهد شد.
گفته میشد که احمد سبحانی، مدیرکل آمریکای وزرات امور خارجه، تا قبل از تغییرساختار بهعنوان معاون اروپای آمریکای وزارت خارجه جانشین سعید جلیلی میشود که وی در گفتوگو با همشهری این خبر را تکذیب کرد.
برخی ناظران سیاسی بر این باورند که این حجم شایعات درباره جابهجاییها و تغییرات گسترده در دستگاه دیپلماسی آن هم در یک بازه زمانی کوتاه ممکن است آثار سوئی را در پی داشته باشد.