عاشورا و کربلا از منظری دیگر

داريوش ياري در مستند سينمايي «كربلا، جغرافياي يك تاريخ» نگاهي تازه و از منظري متفاوت به اين رويداد مهم براي شيعيان دارد.
او در فيلمي بلند اما مستند از تكنيك‌هاي مختلف استفاده كرده تا ماجراي عاشورا و قيام امام‌حسين(ع) و تأثير آن را بر حيات فردي و اجتماعي شيعيان به تصوير بكشد. فيلمساز فارغ از روايت‌هاي سينمايي جذاب چون «رستاخيز» يا «روز واقعه» و مجموعه‌هاي ماندگار «مختارنامه» و «معصوميت از دست رفته» از منظري متفاوت و با تحليل تأثير قيام عاشورا بر زندگي اجتماعي شيعيان و وحدت آنها، به واقعه عاشورا و دلايل و نتايج پديد آمدن آن نگريسته است.

صداي گرم و موقر شهاب حسيني، روايت سينمايي و تصويري ياري را كامل كرده و به صحنه‌هايي كه با مهارت و سليقه كنار هم قرار گرفته، معنايي مضاعف داده است. كارگردان در اين مستند سينمايي با به تصوير كشيدن سنت‌هاي نمايشي ايراني همچون نقالي و تعزيه، تأثير هنري واقعه عاشورا را بر هنر و فرهنگ ايراني و رابطه متقابل اين هنرها با مفاهيم ديني و مذهبي مطرح مي‌كند.

موسيقي مجيد انتظامي كه متخصص ساختن موسيقي‌هاي حماسي با تم عربي است، حال و هوايي ويژه به اين اثر داده است. يكي از امتيازهاي كربلا، جغرافياي يك تاريخ، به‌عنوان فيلمي بلند و مستند، اين است كه مخاطب را خسته نمي‌كند، استفاده از انيميشن، تعزيه، نقالي و هنرهايي چون سينما و تصويرسازي باعث مي‌شود اطلاعاتي كه بسياري از ما با آن آشنا هستيم، به شكلي موجز و تازه به مخاطب ارائه شود.

شايد نقطه‌ضعف فيلم را بتوان گفتار متن آن دانست كه بسيار ساده نوشته شده است؛ قلمي شيواتر و اطلاعاتي بيشتر از ماجراي سفر كاروان امام حسين(ع) به كوفه و حواشي آن، مي‌توانست به فيلم غنايي بيشتر بدهد. عاشورا واقعه‌اي است كه بسياري از ايرانيان و شيعيان با آن آشنا هستند و روايت خلاقانه جزئيات مي‌تواند امتياز يك اثر باشد؛ تمهيدي كه بهرام بيضايي در روز واقعه آن را به انجام رسانده و داوود ميرباقري در آثار مذهبي‌اش به اين مهارت رسيده است.