در سفری که به تازگی به وسیله یک هیات کارشناسی از ایران به کشور آلمان انجام شده و پس از بازدید از مؤسسات سازنده تجهیزات این طرح، مذاکراتی با مسئولان شرکت اشلگل صورت گرفته که منجر به امضای تفاهمنامهای برای انجام مطالعات اولیه توسط این شرکت شده است.
قطارهایی که قرار است به ایران فروخته شود، قطارهای مغناطیسی هستند که حدود یک سانتیمتر در هنگام حرکت با سطح ریل فاصله دارند.
تولید انرژی در این قطار به صورت خودکار در سامانههای داخلی آن صورت میگیرد و به همین دلیل هم مانند اتوبوسهای برقی، احتیاجی به کشیدن سیم به منظور انتقال انرژی نیست.
رعت این قطارها در٣کیلومتر اول مسیر از صفر به ۵۰۰کیلومتر میرسد، درحالیکه برای قطارهای عادی، افزایش سرعت تا حداکثر۳۰۰کیلومتر مستلزم طی۳۰ تا
۴٠ کیلومتر از مسیر است.
به گفته معاون وزیر راه، هدف از اجرای این طرح این است که در فاز نهایی سالانه۲٠ میلیون مسافر از طریق این قطارها بین تهران و مشهد جا به جا شوند.
قیمت فعلی این طرح 7/6 میلیارد یورو است و کل این طرح در۳ مرحله امکان سنجی، مطالعات فاز یک و فاز د2 در نهایت ساخت مسیر انجام خواهد شد. زمان مورد نیاز برای مرحله مطالعات هم بین 5/1 تا ۲ سال و زمان ساخت بین۳ تا۴ سال برآورد میشود.
سؤالی که کارشناسان مطرح میکنند این است که این طرح با یک چنین هزینه سرسام آوری، با چه استدلال و در پاسخ به چه نیازی در حال برنامهریزی است؟ به گفته هارالد اشپت، رﺋیس شرکت اشلگل، ایران یک بودجه 5/1 میلیارد دلاری را به انجام این طرح که هنوز مراحل مقدماتی را طی میکند، اختصاص داده و امیدوار است که از سوی بخشهای خصوصی هم سرمایهگذاریهایی در این زمینه انجام شود؛ ولی در حال حاضر این هزینه به
7/6 میلیارد یورو (یعنی نزدیک به ۸ برابر هزینه اولیه) افزایش یافته و این در حالی است که تا اتمام این طرح میلیاردها دلار دیگر هم هزینه خواهد شد.
با توجه به این که اتوویسهو، وزیر سابق اقتصاد ایالت باواریا که پس از دیدار خود از ایران در سال۲٠٠۴ بهعنوان یکی از برنامهریزان این طرح گفته بود هیچ تحریم سیاسی در این زمینه وجود ندارد، بنابراین ایران میتوانست با صرف هزینهای به مراتب کمتر، از تکنولوژی پیشرفته قطارهای ساخت ژاپن استفاده کند که این سریعترین و ایمنترین قطار حال حاضر جهان fastech 3bo محسوب میشود و هیچ مانع سیاسی هم برای خرید آن وجود ندارد.
قابل ذکر است که قطارهای مغناطیسی آلمانی که نام اصلی آنها ترنهای معلق «ترانس راپید» است و حداکثر سالی ۱۴ میلیون نفر را جا به جا میکنند، ساخت مشترک شرکتهای زیمنس و تیس گروپ هستند و این در حالی است که این ۲ شرکت به گفته رودی اشنایدر، سخنگوی زیمنس، هنوز بهطور کامل وارد این طرح نشدهاند و سامانه قطارهای خود را هم کامل نکردهاند.
ترنهای معلق ترانس راپید که نمونهای از فناوری آلمان است، تاکنون از نظر تجاری شکست خورده است و تنها یک کشور جهان یعنی چین از آن استفاده کرده و آن هم فقط در یک مسیر که بین شانگهای و فرودگاه آن است.
جالب این که مقامات چینی به تازگی اعلام کردهاند که طرح گسترش قطارهای مغناطیسی را به تعویق خواهند انداخت ودلیل آن را تشعشع امواج و میدانهای مغناطیسی توسط این نوع قطارها اعلام کردهاند.
از سوی دیگر امنیت قطارهای مغناطیسی بهدنبال حادثهای که در پاییز سال۲۰۰۶ در شمال آلمان رخ داد و در آن حادثه ۲۳نفر کشته شدند، کاملا زیر سؤال رفت.
ضمن این که از آن جایی که این قطارها به وسیله امواج مغناطیسی فعالیت میکنند، امواج مغناطیسی ساطع شده از آنها به حدی قوی است که افرادی را که دچار برخی بیماریهای خاص همچون صرع هستند تحت الشعاع قرار داده و بیماری آنها را تشدید میکند.
پیش از این نیز شرکت فرانسوی آلستوم، قطارهای تولیدی خود را که مطابق با آب وهوای مناسب فرانسه طراحی و ساخته شده بودند به ایران فروخت که استفاده از این قطارها که قطعات اصلی آن به هیچ وجه با شرایط آب وهوایی گرم و خشک ایران سازگار نبودند، هزینههای سنگینی را به علت تعمیرات مداوم به سامانه حملونقل تحمیل کردند.
بهنظر میرسد دولت اینروزها علاقه خاصی به وسایل نقلیه غیرمتعارف پیدا کرده است. با این اوصاف، حداقل میتوان از نظر کارشناسان بهره گرفت و طرحها را محرمانه پیش نبرد.
آیا قرار است همزمان با احداث غیرکارشناسی مونوریل در تهران، در خارج از تهران هم نوع دیگری از وسایل نقلیه عجیب و غریب به کار بیفتد؟