اشتغال، خريد‌هاي روزانه، همراهي بچه‌ها از خانه تا مدرسه و برعكس و... ازجمله اينهاست. اما با اين حال به اعتقاد برخي پژوهشگران اين حوزه، در طراحي شهري كمتر به نيازهاي ويژه زنان توجه شده است. علي مدني‌پور، استاد طراحي شهري دانشگاه نيوكاسل معتقد است مراكز نگهداري كودكان، زمين‌هاي بازي، استراحتگاه‌هاي مناسب و... ازجمله نيازهاي زنان است كه در طراحي شهرها مورد بي‌مهري قرار گرفته درحالي‌كه توجه به اينها سرزندگي فضاهاي شهري را به‌دنبال خواهد داشت.
شايد از دلايل اين موضوع سابقه تاريخي و فرهنگي و حضور كمرنگ آنها در جامعه نسبت به مردان است. فضاهاي شهري در گذشته عادت به حضور زنان نداشت و خصيصه‌ها و نيازهاي مردان را براي طراحي شهري مدنظر قرار مي‌داد اما اكنون كه زنان نقش قابل توجهي در جامعه و محيط‌هاي شهري ايفا مي‌كنند، نمي‌توان ويژگي‌هاي جسمي و روحي و خواسته‌هاي آنان را در طراحي و توسعه شهري ناديده گرفت. توجه به زنان در محيط‌هاي شهري از چند دهه اخير در برخي كشورها آهسته آهسته آغاز شد و اكنون به‌تازگي در تهران هم مورد توجه قرار گرفته است.
- معابر و بوستان‌هاي مطلوب از نگاه زنان
شهرداري از چند‌ماه قبل پروژه ايمن‌سازي معابر و بوستان‌هاي تهران را آغاز كرده كه بخش قابل توجه اين پروژه به ارتقاي ايمني و رفع خطرات احتمالي جاني مربوط مي‌شود اما مناطق نيز در كنار آن، مسائل امنيتي و ارتقاي شرايط آسايش و راحتي شهروندان در بوستان‌ها را تا حدودي دنبال مي‌كنند كه لازم است در اين مسير و در بهسازي‌هاي دوره‌اي به نيازها و خصوصيات جسمي و روحي زنان هم توجه كنند. يكي از مهم‌ترين اتفاقاتي كه در ماه‌هاي اخير در معابر و بوستان‌هاي تهران در حال اجراست، تأمين روشنايي و رفع نقاط تاريك است كه احساس امنيت را چه براي زنان و چه مردان افزايش مي‌دهد. اما به جز اين اگر موارد ديگري در طراحي فضاي عمومي مورد توجه واقع شود، آنها را از تك‌جنسيتي خارج كرده و موجب حضور بيشتر و آسوده‌تر زنان خواهد شد.
3محله پرتردد و پرتحرك بازار تجريش و اطراف حرم امامزاده صالح(ع)، خيابان 15خرداد و كوچه مروي در پژوهشي دانشگاهي مورد مطالعه قرار گرفت تا ترجيحات زنان درخصوص فضاهاي شهري شناسايي شود تا شايد مديران شهري در طراحي آنها را مورد توجه قرار دهند. نتايج به‌دست آمده در 3مكان جداگانه تفاوت چنداني با هم نداشت و خواسته‌هاي زنان بسيار شبيه به يكديگر بود. طبق اين نتايج اعلام شد كه زنان در تهران براي گذران اوقات فراغت از اين مكان‌ها استفاده مي‌كنند. آنها فضايي را مي‌پسندند كه در طراحي آن از عناصر فرهنگي و سنتي استفاده شده باشد. همچنين پوشش گياهي مناسب و تميزي مكان نيز برايشان بسيار اهميت دارد. همچنين اعلام كرده‌اند كه پياده‌رويي از ديد آنها مطلوب است كه ابتدا گل‌ها و گياهان در مجاورتش باشد و سپس ويترين‌هاي رنگارنگ مغازه‌ها. از ديگر سو فضاهايي با عرض كم پياده‌رو، پله‌ها و جداول نامناسب، جوي‌هاي عريض و نبود پل روي آن، پوشش گياهي بسيار انبوه و مكان‌هاي بسيار كنج و گوشه در معابر را نمي‌پسندند.
در تحقيق انجام شده درخصوص فضاي مطلوب در بوستان‌ها نيز از زنان سؤال شد. در اين بررسي آلاچيق به‌عنوان پرطرفدارترين مكان نشستن و فضاهاي دنج و خلوت در بوستان‌ها از ديد زنان اعلام شده‌اند. البته اين زنان به مجاورت اين مكان‌ها با محل بازي كودكان هم تأكيد كرده‌اند. زنان مورد مطالعه در اين تحقيق نيمكت‌هاي چوبي و همچنين مبلمان شهري با رنگ‌هاي شاد را گزينه اول انتخاب‌هاي خود نام برده‌اند. درصد بالايي هم كف‌سازي سنگفرش را براي پياده‌روهاي مسير به‌عنوان گزينه مطلوب عنوان كرده‌اند.
- قدم‌هايي كه تهران برداشته است
همايش بين‌المللي زنان و زندگي شهري به‌تازگي در تهران و با حضور استادان برجسته بين‌المللي طراحي شهري و ديگر رشته‌هاي مرتبط برگزار شد. هرچند كه فاصله‌گرفتن طراحان و مديران شهري از نگاه مردانه نهادينه شده در طراحي فضاهاي عمومي زمان‌بر است اما راه‌اندازي شهربانوها و بوستان‌هاي ويژه بانوان قدم‌هاي آغازين اين نگاه براي سهيم‌كردن زنان در استفاده از فضاهاي شهري قلمداد مي‌شود. ليلا سين، نماينده سازمان شهرهاي متحد و دولت‌هاي محلي كه در همايش زنان و زندگي شهري حضور داشت، معتقد است كه تهران قدم‌هاي مؤثري در توجه به نيازهاي زنان در شهر برداشته اما همچنان راه زيادي در پيش دارد. وي تأكيد مي‌كند كه در رسيدن به اين هدف بايد از كمك‌هاي دولتي و نهادهاي مردمي به خوبي بهره برد.
نظر شما