بر همين اساس صبح ديروز پرونده ثبت ملي مهديه حاجي عابدزاده به دفتر ثبت آثار تاريخي و طبيعي و فرهنگي سازمان ميراث فرهنگي رسيد تا با ثبت ملي اين اثر تخريب‌شده نوشدارو پس از مرگ به يك اثر واجد ارزش تاريخي كشور برسد.
فرهاد نظري، مدير دفتر ثبت آثار تاريخي و فرهنگي معاونت ميراث فرهنگي با اعلام اينكه پرونده ثبت ملي مهديه عابدزاده ديروز (شنبه) به اين دفتر رسيده است، در واكنش به اظهارات رئيس جامعه‌المصطفي مشهد كه گفته بود مهديه حاجي عابدزاده ارزش تاريخي نداشت، به همشهري گفت: ارزشمندي يك اثر تنها به قدمت اثر ارتباط ندارد و بسياري از آثار كشور به دلايل ديگر واجد ارزش‌هاي ثبت ملي هستند.
نظري افزود: مسئوليت و تخصص و صلاحيت تشخيص ارزش‌هاي تاريخي يك اثر با سازمان ميراث است نه جامعه‌المصطفي.وي با تأييد اينكه مهديه عابدزاده ثبت ملي نشده بود، تأكيد كرد: حتي اگر اثري ثبت ملي هم نشده باشد باز هم به‌معناي واجد ارزش نبودن اثر نيست.
به گفته او، سازمان ميراث فرهنگي موظف به حفظ آثار تاريخي و فرهنگي است و چنانچه ميراث فرهنگي خراسان رضوي به جامعه‌المصطفي اخطار داده باشد كه حتما هم اين كار را كرده است، آنها بايد از تخريب اين اثر خودداري مي‌كردند.
وي البته به دريافت نامه اداره كل ميراث فرهنگي استان خراسان كه به نقل از جامعه‌المصطفي اعلام كرده است اين اثر همانگونه كه بود احيا خواهد شد، افزود: پرونده ثبت ملي مهديه عابدزاده براي اعضاي شوراي ثبت ارسال شد تا آنها با توجه به بخش‌هايي كه از اثر باقي مانده است نظر دهند كه آيا امكان ثبت ملي نخستين مهديه تاريخي ايران وجود دارد يا خير؟
نظري همچنين با اشاره به امكان ثبت ملي 12بناي ديگر متعلق به مرحوم عابدزاده كه همگي آنها مدرسه‌هاي ديني هستند و در بافت تاريخي مشهد نيز واقع شده‌اند، گفت: مهديه عابدزاده به‌تنهايي اگر تخريب نمي‌شد واجد ارزش‌هاي ثبت ملي بود ولي در مورد آثار ديگر متعلق به مرحوم عابدزاده بايد ابعاد تاريخي و فرهنگي آنها را براي ثبت ملي بررسي كرد.
مديركل دفتر ثبت آثار تاريخي معاونت ميراث فرهنگي با تأكيد بر اينكه چنانچه جامعه‌المصطفي به وعده خود در بازسازي اين اثر به همانگونه كه بود عمل كند، مهديه حاجي عابدزاده نيز ارزش ثبت ملي را دارد.
رئيس جامعه‌المصطفي مشهد كه بناي مهديه حاجي عابدزاده هبه شده به اين مجموعه است، به همشهري گفته است كه جامعه‌المصطفي مالك بناي مهديه بوده و پروانه كار اين مجموعه نيز يك‌سال و نيم قبل در اختيار اين مجموعه قرار گرفت.
حجت‌الاسلام محمدحسين مهدوي مهر اعلام كرد كه بناي مهديه عابدزاده پيش‌تر به‌دليل عدم‌استحكام لازم تخريب شده بود و 15سال پيش نيز يك‌بار بازسازي شد و سقف و بخش‌هايي از ديوارها تجديد بنا شدند. به گفته او، از آنجا كه مهديه عابدزاده مشخصات يك بناي ميراثي را دارا نبود، همكاري جامعه‌المصطفي با ميراث فرهنگي نيز تنها به‌منظور انجام هرچه بهتر كار است.
به گفته او، كلمه تخريب مهديه به جاي بازسازي و احيا عنوان خوبي نيست و لازم است گفته شود بنايي كه ده‌ها سال مورد بي‌توجهي و بي‌مهري قرار گرفت، با همت جامعه‌المصطفي بازسازي مي‌شود.
حفاظت از مهديه عابدزاده مشهد به‌عنوان نخستين مهديه ايران به اندازه‌اي اهميت داشت كه محمدباقر قاليباف شهردار تهران نيز در صفحه رسمي اينستاگرام خود نوشت: «مرحوم عابدزاده هنوز نه در ايران كه در مشهد خودمان هم گمنام است... كمترين كار مرحوم عابدزاده تاسيس نخستين مهديه ايران در دهه۲۰ بود؛ مهديه‌اي كه از آموزش دين گرفته تا اطعام و كارهاي انقلابي در آن صورت مي‌گرفت. مرحوم عابدزاده به گردن مردم انقلابي مشهد حق دارد و حالا بعد از سال‌ها مهديه آن مرحوم كه بخشي از هويت تاريخي ماست، متأسفانه در دست تخريب است. اميدوارم اين اتفاق روي ندهد و مسئولان محترم ميراث، استانداري، شهرداري و آستان قدس، فكري براي حفظ اين بناي ارزشمند انجام دهند.»
اما پيام شهردار تهران نيز كه خود از اهالي مشهد است، در حفاظت از مهديه حاجي عابدزاده مشهد كارگر نيفتاد و اين مهديه در روزهاي گذشته به‌طور كامل تخريب شد.
مهديه عابدزاده نخستين مهديه تاريخي ايران در مشهد است كه سهم زيادي در شكل‌گيري تاريخ انقلاب و همچنين كانون شكل‌گيري مبارزات ملي‌شدن صنعت نفت در آن شهر است. اين مهديه كه پيش‌تر تخريب نيمه‌كاره آن در مشهد متوقف شد، در روزهاي منتهي به فوت و تشييع پيكر آيت‌الله هاشمي رفسنجاني به‌طور كامل و در سكوت خبري تخريب شد.
سازمان ميراث فرهنگي هنگام تخريب نيمه‌كاره مهديه حاجي عابدزاده مشهد با هدف پيشگيري از تخريب كامل اين بنا اعلام كرده بود كه اين بناي تاريخي را سال گذشته ثبت ملي كرده است اما مشخص شد كه اين خبر صحت ندارد و نخستين مهديه ايران كه رويدادهاي تاريخي بسياري در آن ثبت شده بود، هيچ‌گاه در فهرست آثار ملي كشور ثبت نشده است.
مهديه حاجي عابدزاده مشهد در همسايگي باغ نادري از آثار ثبت ملي شده اين شهر واقع شده و نه‌تنها نخستين مهديه كشور كه از مهم‌ترين كانون‌هاي تربيت مبارزان پيش از انقلاب است. مهديه مرحوم عابدزاده نخستين بناي ساخته شده از مجموعه بناهاي 12گانه متعلق به حاجي عابدزاده است. بسياري از فعالان سياسي - مذهبي مشهد و كشور ازجمله مقام معظم رهبري و آيت‌الله واعظ طبسي نيز سابقه حضور در محافل اين مجموعه و سخنراني در مهديه عابدزاده را دارند. سيدمجتبي نواب صفوي، رهبر فداييان اسلام سال1332 در مشهد و در همين بناي تاريخي ساكن شد. حاج اصغر عابدزاده، باني مهديه تاريخي عابدزاده در مشهد بود و پس از اقدام او در پايه‌گذاري اين مهديه بود كه بناي مهديه‌ها در تهران و ديگر نقاط كشور با پيروي از اقدام او احداث شد.
خبرهاي رسيده به همشهري از مشهد حاكي از آن است كه استاندار خراسان رضوي نيز به موضوع صيانت از نخستين مهديه تاريخي ايران در مشهد ورود كرده و خواستار حفظ و احياي اين مهديه به همان شكل سابق است.
نظر شما