به اين ترتيب، در كنار جنگ در دنياي واقعي و با ادوات نظامي، جنگ ديگري نيز در فضاي مجازي جريان مي‌يابد كه ممكن است نتيجه‌اي كاملا متفاوت با نتيجه جنگ در فضاي واقعي داشته باشد. از زماني كه نقش اساسي و راهبردي فضاي مجازي و شبكه‌هاي اجتماعي بر همه آشكار شد، بعضي از رژيم‌ها و دولت‌ها، براي تحريف و سانسور حقايق، اعمال نفوذ كردند تا اطلاعات موجود در فضاي مجازي (در مورد جنگ) حذف يا به‌طور گزينشي در صفحات جست‌وجو نمايش داده شود.
- اولين جنگ فضاي مجازي
در انتفاضه فلسطين، جنگ لبنان، موضوع ناوگان آزادي و... از شبكه‌هاي اجتماعي، فضاي مجازي، امكانات الكترونيك مانند Google Earth، هك‌كردن سايت‌ها و سامانه‌هاي طرف مقابل و... استفاده شده بود؛ اما تجاوز رژيم صهيونيستي به نوار غزه، «اولين جنگ فضاي مجازي» نام گرفت؛ چون در اين جنگ، رژيم صهيونيستي بيش از هر زمان ديگري از فضاي مجازي و شبكه‌هاي اينترنتي استفاده كرد.
نظاميان هر دو طرف جنگ، با استفاده از تلفن‌هاي همراه خود، فيلم و عكس تهيه مي‌كردند و در شبكه‌هاي اجتماعي (از جمله فيسبوك، توييتر و اينستاگرام) به اشتراك مي‌گذاشتند. سخنگويان نظامي نيز بيانيه‌ها، موضع‌گيري‌ها و بخشي از فيلم‌هاي جنگ را در يوتيوب منتشر مي‌كردند. اسرائيل براي حفظ ژست مدافع حقوق بشري، با اعمال نفوذ بر صاحبان سايت‌ها و شبكه‌هاي اجتماعي، بسياري از محتواي بارگذاري‌شده كاربران و صفحات مربوط به جنگ را حذف كرد. اما كاربران فضاي مجازي ساكت نماندند و وظيفه اطلاع‌رساني را خود برعهده گرفتند.
آنها اخبار، عكس‌ها و فيلم‌هاي جنگ را با هشتگ‌هايي خاص، منتشر مي‌كردند؛ از جمله: #Gaza، #GazaUnderAttack، #GazaUnderFire و... . البته فيسبوك، صفحات بسياري از كاربران را مي‌بست، يوتيوب بسياري از ويدئوها را پاك مي‌كرد و اينستاگرام بسياري از عكس‌ها و پروفايل‌ها را پاك مي‌كرد و همه اين اقدامات به نفع اسرائيل انجام مي‌شد تا حقيقت را مخدوش و پنهان كنند.
كاربراني از بعضي گروه‌ها با جهت‌گيري‌هاي خاص هم بودند كه در اين ميان، ساز مخالفت مي‌زدند و به طرفداري از نظاميان متجاوز اسرائيلي برخاستند كه در فضاي خبري و مجازي، كاري از پيش نبردند و در نهايت، واقعيت فجايع جاري در غزه به اطلاع كساني كه جوياي حقيقت بودند، رسيد.
- در جنگ مجازي به چه نكاتي توجه كنيم؟
اگر بحث اطلاع‌رساني (بدون نگراني از سانسور محتوا توسط صاحبان سايت‌ها و شبكه‌هاي اجتماعي) به مردم داخل كشور باشد، قطعا شبكه ملي اطلاعات از هر شبكه ديگري امن‌تر و مهم‌تر است! اما از آنجا كه به‌نظر مي‌رسد جديت و اهتمام خاصي بر راه‌اندازي اين شبكه ورزيده نمي‌شود و از طرفي در بسياري مقاطع نياز به فعاليت و اطلاع‌رساني در سطح بين‌المللي است، كاربران فضاي مجازي در ايران، به عضويت در شبكه‌هاي اجتماعي غيرايراني خو گرفته‌اند.
الف) يكي از نكات مهم فعاليت در فضاي مجازي اين است كه واكنش نشان دادن به اخبار و اطلاعات دريافتي تا حدود زيادي تاريخ انقضا دارد! چون هر روز اتفاقات زيادي در سراسر دنيا مي‌افتد، اگر به‌موقع محتواي موردنظرتان (در مورد اخبار روز) را توليد يا بازنشر نكنيد احتمالا كاربري با اطلاعات سوخته يا منقضي (out of date) شناخته خواهيد شد.
ب) اگر از صحت و سقم مطلبي مطمئن هستيد و مي‌خواهيد در فضاي مجازي و شبكه‌هاي اجتماعي در مورد آن، محتوا توليد و منتشر كنيد، حواس‌تان به هشتگ‌هايي كه كاربران ديگر زده‌اند هم باشد. اگر هشتگ‌هاي كاربران ديگر (كه مرتبط با موضوع موردنظر شماست) را در پست‌تان درج كنيد، احتمال ترند شدن هشتگ بيشتر خواهد بود و طبيعتا هشتگ‌هاي ترند شده بيشتر ديده مي‌شوند.
ج) قدرت نرم‌افزارهاي جعل اسناد (مانند فتوشاپ!) و بازيگرهاي دروغگوي خبري را بشناسيد و گول بازي‌هاي رسانه‌اي آنها را نخوريد. يكي از قديمي‌ترين و ساده‌ترين بازي‌هاي آنها اين است كه عكس‌هايي از رويدادهاي قديمي در مناطق ديگر را با كمي تغيير (و حتي گاهي بدون تغيير!)، به‌عنوان تصويري از جايي كه خودشان مي‌خواهند، به مخاطب قالب مي‌كنند و حوادث جبران‌ناپذيري را رقم مي‌زنند كه نمونه بي‌شماري از اين عكس‌هاي جعلي را ما در جنگ اخير سوريه ديديم كه از سوي گروه‌هاي معاند جبهه مقاومت منتشر شد. بنابراين در دنياي امروز، بالا بردن سواد رسانه‌اي از نان شب هم واجب‌تر است.
تصویر تحریف شده توسط شورشيان سوریه(سمت راست) : تصاویری از استقرار شبه نظامیان شیعه در منطقه سیده زینب دمشق که علیه شورشيان سوریه می جنگند!
تصویر واقعی(سمت چپ) : حضور نظامی مبارزان حماس در خیابان های غزه سال ۲۰۰۶
تصویر تحریف شده توسط شورشيان سوریه(سمت راست) : کودک سوری خون را از دست عمویش که در زیر آوار جان داده پاک می کند.
تصویر واقعی(سمت چپ) : زلزله در آذربایجان شرقی ایران
- سانسور و وارونه‌نمايي غول‌هاي رسانه‌اي
يادتان باشد قوي‌ترين موتورهاي جست‌وجو، كاربرپسندترين شبكه‌هاي اجتماعي و معروف‌ترين سايت‌هاي خبرگزاري هم، زماني كه منافع ذي‌نفعان و بالاسري‌هايشان به خطر بيفتد، از سانسور و حذف محتواي توليدي كاربران (و حتي حذف حساب كاربري كاربران) ابايي ندارند. موتورهاي جست‌وجو به‌راحتي مي‌توانند به جاي نمايش عكس‌هاي بي‌شمار از هزاران كودك كشته‌شده در غزه و خشم مردم فلسطين، عكس‌هايي خنثي يا حتي عكس‌هايي از مراسم‌هاي شاد غزه در نخستين صفحه نتايج جست‌وجو رديف كنند.
نظر شما