هفته‌ي گذشته به فاصله‌ي کمی از رونمایی پوستر تئاتر فجر، بحث داغ کپی بودن این پوستر چنان در فضای مجازی منتشر شد که همه را یاد اتفاق دو سال پیش و ماجراهای پوستر جایگزین جشنواره‌ي سی و سوم انداخت، ماجرایی که به پاسخگویی و موضع‌گیری‌های دامنه‌داری انجامید.
امسال همچنان که این موج خیلی تند و سریع به راه افتاد، خیلی سریع هم آرام گرفت و بعد از دو سه روز، دیگر حرفی از پوستر و کپی بودنش نبود اما چه کسانی کپی بودن پوستر را مطرح کردند و چرا و چرا این موج رسانه‌ای زود آرام گرفت؟
آیا پوستر سی و پنجمین جشنواره‌ي تئاتر فجر هم مانند پوستر سی و سومین دوره‌ي آن کپی یک پوستر تئاتر خارجی است؟ چرا
جشنواره‌اي جهانی که پوسترش ویترین گرافیکی کشور است باید با شائبه‌ي کپی‌برداری مواجه شود؟ این‌ها سؤالاتی است که در این گزارش سعی داریم برایشان به پاسخ دقیقی برسیم.
- ماجراازكجاشروع شد؟
با یک جست‌وجوی ساده و نگاهی به اخبار هنری می‌بینیم منتقدان و مدعیان کپی بودن، به جز یک نفرشان، بقیه اسم و رسم مشخصی ندارند و در فضای رسمی رسانه‌ای نه تنها این ادعاها بازتابی نداشته بلکه همان تک و توک گزارش‌ها و اخبار موجود هم از نویسندگان بی‌نام و نشانی است که قطعا صاحب‌نظران حوزه‌ي گرافیک و طراحی پوستر نبوده‌اند.
بیشتر شایعات همراه با تصویر پوستر جشنواره در کنار پوستری که به عنوان منبع کپی از آن یاد می‌شود در فضای مجازی دست به دست شد و خیلی زود تب آن فروکش کرد.
اما آن منتقد کسی نیست جز استاد قباد شیوا. نام شیوا در ماجراهای پوستر کپی شده‌ي دو سال قبل هم مطرح بود با این تفاوت که استاد دو سال پیش این طرف گود ایستاده بود و انگشت اتهام به عنوان یکی از ناظران و تأییدکنندگان پوستر به سمت او بود و حالا آن طرف گود است و خودش منتقد و مدعی است.
اولین انتقاد شیوا از پوستر امسال به 15دی‌ماه و روز رونمایی از پوستر و سخنرانی او به عنوان مهمان مدعو برمی‌گردد. وقتی استاد علی‌رغم تعریفی که ابتدای صحبت خود از پوستر کرد
انتهای سخنانش از انتخاب رنگ فیروزه‌ای در این طراحی انتقاد کرد و گفت: «این‌که در جشنواره‌ي تئاتر، هنر گرافیک جدی گرفته شده اتفاق خوبی است و مجموعه‌ي گرافیکی با سلیقه‌ای شکل گرفته پایه‌گذاری خوبی است.
مجموعه گرافیکی پوستر با سلیقه طراحی شده اما با این پوستر یک مسئله‌ي کوچک دارم چون تمام رنگ‌هایی که در آن به کار گرفته شده، رنگ‌های سرد است.
شاید بهتر باشد رنگ‌های گرم را تست کنیم تا بهتر مخاطب را جذب کند.» هرچند اين مسئله انتقاد کوچکی بود و دست‌اندرکاران هم زیاد آن را به دل نگرفتند اما همان یک جمله کافی بود تا برخی سایت‌ها گزارش رونمایی پوستر جشنواره‌ي فجر را با تیتر «انتقاد قباد شیوا از پوستر جشنواره‌ي تئاتر فجر» منتشر کنند.
- ادعاي كپي بودن ازكجاآمد؟
تنها یک روز پس از رونمایی پوستر سی و پنجمین جشنواره‌ي تئاتر فجر، تصویر این پوستر در کنار پوستر تئاتری خارجی در فضای مجازی دست به دست شد.
چند روز بعد قباد شیوا در موضع‌گیری عجیبی، در گفت‌وگو با یکی از خبرگزاری‌ها طرح پوستر را دزدی خواند و گفت: «...این پوستر نشان از هویت سازمانی است درحالی که قالب اصلی پوستر دزدی است و از قالب پوستری که معلوم نیست از چه فستیوالی گرفته شده استفاده کرده‌اند. البته معتقدم طراح مقصر نیست.
طراحان با هر درجه از توانایی توسط مدیران انتخاب شده‌اند. خوب است که ما بر هویت سازمانی تأکید داشته باشیم اما آیا این هویت سازمانی باید با پوستری که قالب اصلی آن دزدی است نشان داده شود؟!
این مسئله تنها متوجه مدیران است.» شیوا که روز رونمایی از پوستر، از سلیقه به کار رفته در طراحی پوستر تعریف کرده بود
در سخنانی عجیب‌تر با تغییر موضع جالبی گفت: «بهتر بود قبل از این‌که از پوستر رونمایی شود از ما می‌خواستند درباره‌ي آن نظر بدهیم تا ما هم اشکالات کار را می‌گرفتیم چراکه این وظیفه‌ي ماست اما متأسفانه روز رونمایی از من خواستند برای دیدن اثر بروم و پس از رونمایی از اثر همین‌طور متعجب مانده بودم و اگر می‌شد از آن‌جا فرار می‌کردم!»
اما انتقادات او به همین‌جا ختم نشد و برای نشان دادن بی‌ارتباطی پوستر طراحی شده با موضوع تئاتر دست به مقایسه جالبی زد و گفت: «این پوسترها برای چلوکبابی طراحی نمی‌شوند.
اگرچه معتقدم تبلیغات آن‌ها نیز باید جدی گرفته شود اما این پوسترها در کل جهان رصد می‌شوند و این بسیار مهم است حتی به لحاظ سیاسی. مدیران ما هم باید به این موضوعات توجه داشته باشند تا کی قرار است آزمون و خطا کنیم؟!»
همان موجی که در فاصله‌ي دو سه روز اوج گرفته بود، خیلی زود هم از بین رفت. شاید یکی از دلایلش بی‌پایه و اساس بودن این ادعا و دلیل دیگرش عدم اظهارنظر طراحان گرافیك و طراحان پوستر مطرح در این زمينه بود.
اما به نظر می‌رسد آنچه باعث از بین رفتن شایعات شد، ویژگی جالب توجه و منحصربفرد این پوستر است. قابلیت تبدیل پوستر جشنواره‌ي تئاتر فجر به یک پوستر شخصی و این‌که هر کسی می‌تواند پوستر خودش را داشته باشد، ویژگی جالبی است.
در اوج انتقادات، استفاده چند سلبریتی از این قابلیت و انتشار پوسترشان در صفحه‌ي شخصی و دنیای مجازی، باعث شد توجه عامه‌ي مردم به این قابلیت جلب شود. «تئاتر برای همه» شعاری است که سال‌هاست جشنواره‌ي تئاتر فجر سعی دارد آن را جا بیندازد و بارها در بطن طراحی پوسترهای جشنواره هم نمود داشت
از استفاده از دست‌های متعدد و رنگ و وارنگ در پوستر سی و دومین جشنواره گرفته که یکی از بهترین نمونه‌ها بود تا طراحی پوستر سی و سومین دوره از جشنواره و استفاده از نقشه‌ي ایران که یکی از بدترین‌ها بود. اما این بار عامه‌ي مردم به راحتی «تئاتر برای همه» را در این پوستر می‌توانند تجربه کنند.
منبع:همشهري جوان
نظر شما