تاثیر منفی فضای مجازی در خلاقیت طنزپردازان

این طنزپرداز در گفت‌وگو با ایسنا در ارزیابی از شب‌های شعر طنزی که برگزار می‌شود با بیان این‌که تاکنون در هیچ گردهمایی و شب شعر طنزی شرکت نکرده است، گفت: شاعر نیستم تا با شرکت در این گردهمایی‌ها و شب‌های شعر طنز پیگیر شاعران معاصران باشم و آن‌ها را بشناسم و در این زمینه صاحب صلاحیت نیستم که نظر بدهم.

او درباره تأثیر فضای مجازی بر طنز اما اظهار کرد: یکی از مشکلات جدی فضای مجازی این است که همه آدم‌ها را شبیه به هم می‌کند؛ در واقع سلیقه‌ آن‌ها را کپی پیست می‌کند و بعد از مدتی فردیت خلاق آدم‌ها تحت تأثیر فضای مجازی به فردیت مُنتَشر تبدیل می‌شود.

میرفتاح در ادامه افزود: فردیت مُنتَشر یعنی این‌که همه عین هم فکر می‌کنند؛ گویی از روی دست هم می‌نویسند و دغدغه و مسائل همه عین هم می‌شود مانند کارخانه‌ای که تولیدات یکسان داشته باشد.

این روزنامه‌نگار با تأکید بر این که گسترش وحشتناک فضای مجازی باعث شده کارهای طنزپردازان به هم شبیه شود، بیان کرد: ما امروز خلاقیتی را که سابق بر این در عرصه لطیفه‌سازی و مواجهه طنزآمیز با خبرها و مسائل داشتیم، دیگر نداریم. فضای مجازی بر نویسنده‌ها و طنزپردازان قدیمی‌تر هم تأثیر گذاشته است؛ آن‌ها چه بدانند و چه ندانند، از این سلیقه که فضای مجازی به وجود آورده پیروی می‌کنند و خود را به فردیت منتشر تبدیل می‌کنند، که این خوب نیست.

او با بیان‌این‌که فضای مجازی کاری با ما کرده است که بدون توجه به فردیت‌مان جذب مسائل کلی می‌شویم، گفت: آن‌چه در عرصه هنر ارزش دارد، منحصر به فرد بودن آدم‌هاست و هرکس باید مطابق با ذوق و سلیقه و آموزشی که دیده است، مطابق با جغرافیایی که در آن بزرگ‌ شده و مطابق با سواد و هوشیاری که دارد به عالم نگاه کند؛ چه بسا از منظر فردی مسئله سیاسی مهم باشد، برای دیگری مسئله اجتماعی و برای یکی دیگر مسئله تاریخی.

علی میرفتاح در ادامه متذکر شد: امروز فضای مجازی کاری کرده که بدون توجه به فردیت‌مان جذب مسائل کلی می‌شویم؛ یک دفعه همه می‌روند سمت آتش‌سوزی پلاسکو، یا می‌روند سمت جرج مایکل و یا سراغ سوریه می‌روند. آیا مسائل و دغدغه ما موضوعاتی‌است که در فضای مجازی پخش می‌شود؟ یا ما به تبعیت از گروه‌ها و کانال‌های تلگرمی حرفی را می‌زنیم و کاری می‌کنیم؟

او همچنین گفت: از نویسندگان و روشنفکران توقع دارم با وقوف بر این مسئله و خودآگاهی، از این وضعیت منتشر خودشان را بیرون بکشند و منحصر به فرد بودن خود را حفظ کنند و آن‌چنان که اقتضای شخصیت خودشان است با مسائل مواجه شوند.

این طنزپرداز با بیان این‌که فضای مجازی بر روی فرم طنز نیز تأثیر گذاشته است، تأکید کرد: فضای مجازی و اینترنت تبدیل شده است به یک مرکز تولید و فروش کالایی که نامش عقیده و رای است؛ ما عقیده و رای‌مان را از ماهواره، اینترنت و فضای مجازی می‌خریم بدون توجه به این‌که آیا واقعا این سوژه برای ما مسئله است یا خیر و فقط به دلیل این‌که همه به آن سمت می‌روند ما نیز به آن سمت می‌رویم؟

میرفتاح در ادامه افزود: در فرم طنز نیز همین است؛ همه ما شبیه تلگرام شوخی می‌کنیم، شخصیت‌های شوخی ما شبیه به شخصیت‌های شوخی تلگرام است. ما از روی ماهواره و اینترنت فرم را نیز تغییر می‌دهیم. آدم‌ها جوری مسائل سیاسی را تبیین می‌کنند که شب گذشته کارشناسان شبکه ماهواره‌ای تحلیل کردند با همان ادبیات. افراد کلمات و تعابیری را به کار می‌برند که در این دو فضا دیده‌اند بدون این‌که معنای آن را بدانند و درک کنند. مثلا در تاکسی می‌شنویم مشکل جامعه ما پوپولیسم است! این را کجا شنیده است؟

او تأکید کرد: بدون این‌که خودمان متوجه شویم، گرفتار تکثیر تأسف‌انگیز تحلیل‌گران و یا تولیدکنندگان شبکه‌های ماهواره‌ای و مجازی و تکثیر تأسف‌انگیز لطیفه‌سازان تلگرام شده‌ایم. شوخی‌ای که ۶۰ هزار بازدید داشته به معنای این است که ۶۰ هزار سلیقه دست به دست می‌شود. آدم‌ها برای این‌که بتوانند مشتری جذب کنند در همین فضا حرف می‌زنند و نظر می‌دهند و بر سلیقه عمومی و حتی روزنامه‌ها تأثیر می‌گذارند. به‌جای این‌که سلیقه‌ها از روزنامه به سمت فضاهای دیگر سرریز کند برعکس شده و از تلگرام به روزنامه‌ها سرریز می‌شود که این جای نگرانی دارد.