مثلا همه صبر میکنند نمایشگاه کتاب بشود تا جیره یکساله کتابشان را بخرند یا نمایشگاه مبلمان بشود تا سرویس مبلمانشان را عوض کنند اما فکرش را بکنید، زن و شوهری که با دعوا و مرافعهشان زندگی را نه فقط بر خود که بر همسایگان و اقوام و خویشان و دوستانشان هم زهر کردهاند، یک سال منتظر بمانند تا وقت جشنواره طلاق بشود و با قیمتهای تعاونی بتوانند خدمات طلاق بگیرند. این جشنواره برای اولین بار در تاریخ، در وین - پایتخت اتریش - برگزار شده است.
در وین - شهری که همیشه آدمهایش به جای اینکه بگویند «قصد دارم» میگویند «دلم میخواهد» - هیچ عجیب نیست یک جشنواره برای زن و شوهرهایی برپا شود که بنا دارند به همین زودی از هم جدا شوند. عده خبرنگارهایی که آمده بودند از این نمایشگاه بیسابقه گزارش بگیرند، از عده بازدیدکنندهها و عملا طلاق بگیرهای آینده بیشتر بود.
کالای ما طلاق است
در این جشنواره هر کس که میتواند به امر طلاق کمک کند، برای خودش غرفهای دارد؛ کارآگاهها به شما کمک میکنند مچ همسرتان را بگیرید؛ میانجیها یاریتان میکنند طلاقی بیدعوا و مرافعه داشته باشید؛ آزمایشگاهها برای اینکه آزمایش کنند پدر فرزندتان کیست و البته وکیلها برای اینکه بقیه کارها را صورت بدهند و شما را دوباره به یک مجرد تبدیل کنند. اینطوری دیگر طلاق گرفتن هیچ زحمتی ندارد و بیدردسر و آرام اتفاق میافتد.
پایتخت اتریش یکی از بهترین شهرها برای برگزاری چنین جشنوارهای است. وین با نرخ 66درصدی طلاق، تقریبا طلاقخیزترین شهر اروپایی است. در کل اتریش هم نرخ طلاق خیلی بالاست؛ بیش از 50درصد، در حالی که حتی در کشوری مانند ایالات متحده هم نرخ طلاق بالاتر از 40 تا 45درصد نمیرود.
خبرنگارها بیشتر از طلاقبگیرها
در این جشنواره، فقط چند مشتری مشتاق و پاکار را میتوان سراغ گرفت که ظرف یک ساعت بازدیدشان از جشنواره طلاق، از بین اتاقهای سخنرانی میگذرند تا چیزی دستشان بیاید. در عوض، غرفهدارهای جوگیرشده به خبرنگارها نوبت میدهند که اول با کدام یک از آنها مصاحبه کنند! کریستین نووتنی - مشاور املاک - خطاب به بازدیدکنندگاناش درباره اینکه یک زن و شوهر تازهطلاقگرفته چطور باید خانه مشترکشان را بفروشند یا حالا که دوباره مجرد شدهاند برای خودشان خانهای مجزا بخرند، میگوید: «اشکالی ندارد. فردا، روز از نو روزی از نو!».
برهارد اسپرنرن، یکی از مراجعهکنندههایی است که آمده تا در این جشنواره، آسانتر و سادهتر طلاق بگیرد. او میگوید: «کلی دوربین تلویزیونی اینجا هست. این خودش یک مشکل بزرگ است. خیلیها هستند که خوش ندارند در چنین جشنوارهای دیده شوند و فیلمشان پخش شود».
مربوط به طلاق؛ از شیر مرغ تا جان آدمیزاد
بیشتر 16 مؤسسهای که در این جشنواره حضور دارند، یک نرخ مقطوع برای طلاق پیشنهاد کردهاند. این نرخ شامل خدمات حقوقی، تحقیقات محرمانه، میانجیگری و بهسامان رساندن درگیریهاست. ولی بعضی از این شرکتها، به خواستههای نامعقول و عجیب هم پاسخ مثبت میدهند و فقط پولش را میگیرند.
سوزانا هاس میگوید: «خیلی از آدمهایی که سراغ ما میآیند، در میانه روند طلاق قرار دارند و خیلی از کارهایشان را هم به نتیجه رساندهاند». سوزانا یک آزمایش 600دلاری روی DNA بچهها میکند تا به مرافعهها و درگیریهای معمول در خانوادههای متشنج اروپایی بر سر اینکه چرا بچه اصلا شبیه پدرش نیست، پایان بدهد. او میگوید: «مشخص شدن پدر، نقش مهمی در امور مربوط به طلاق ایفا میکند».
در اتاق بغلی، ایزابلا استوزک نشسته که «رؤیاهای مویی» او شامل چسباندن موی مصنوعی برای بلند کردن موها، حجمدهی به موها، هایلایت کردنها و حتی رژیم غذایی خاصی میشود که به نظر او اولین گام برای برگرداندن اعتماد بهنفس یک زن مطلقه است. ایزابلا میگوید: «یک ظاهر جدید، اولین شرط آغاز زندگی جدید برای یک زن است». این آرایشگر توضیح میدهد: «برای زنهای مطلقه مهم است که هر چه در زندگی سابقشان داشتهاند را پشتسر بگذارند و چه بهتر که اینطور شروع کنند. اصلا چه کاری بهتر از این؟!». ضمن همین حرفها، دارد با موهای یک زن تازه طلاقگرفته ور میرود و هر لحظه که میگذرد، سختتر میتوان تشخیص داد زنی که زیر دست او نشسته، وقتی وارد غرفه ایزابلا شده، چه شکلی بوده است.
تنها نمان!
بعد از غرفه ایزابلا، یک قفسه هست که توی آن، بروشورهای یک مؤسسه موجود است. این مؤسسه تضمین میکند که در کمتر از 2ساعت، نام 25 نفر را برای مشتریاناش ردیف کند تا از میان آنها بتوانند شریکی برای آینده خود پیدا کنند و اینطوری زودتر روی داغ طلاق
مرهم بگذارند.
تی کلیسای کاتولیک رم هم در این جشنواره غایب نیست و قفسهای دارد که توی آن بروشورهایی حاوی توصیههای این کلیسا به زوجهای تازه طلاق گرفته، قرار داده شده. مددکارانی هم هستند که آمادهاند به زنان مطلقه هر کمکی بکنند. فضای این جشنواره بیشتر اقتصادی و تجاری است تا عاطفی و احساسی و گشت و گذار در آن، بیشتر جنبههای حقوقی و مالی طلاق را به رخ میکشد تا بقیه چیزها را. این حقیقت، زوجهایی را که در معرض طلاق هستند و فکر کردهاند در این نمایشگاه میتوانند مشاورهایی برای بیرون آمدن از این بنبست و شاید سرنگرفتن طلاق پیدا کنند عصبانی کرده است.
اینگرید که حاضر نمیشود اسم کاملش را بگوید، معتقد است: «جنبه انسانی طلاق بهکلی فراموش شده، در حالی که طلاق اساسا یک مسئله شخصی و انسانی است. فکر کنم بهتر باشد اینجا آدمهایی را جمع کنیم که هنوز به فکر راهحل و چارهاند».
اما رئیس جشنواره حرف دیگری دارد؛ «از کجا معلوم که اگر این نمایشگاه نبود، باز هم همه اینهایی که اینجا راضی به طلاق شدند، از هم طلاق نمیگرفتند؟!».