براساس گزارش ساينس الرت، از سال 1600 تا به امروز 278 هزار و 880 انسان به واسطه فعاليت‌هاي آتشفشاني جان خود را از دست داده‌اند، و بسياري از اين مرگ و ميرها به واسطه فوران اصلي آتشفشان رخ داده‌است.
براي مثال در پي فوران آتشفشان تامبورا در اندونزي در سال 1815 جان بيش از 92 هزار نفر در اثر گرسنگي از دست رفت و سونامي ناشي از فوران آتشفشاني در فوران سال 1883 كوه كراكاتوآ جان 36 هزار نفر را گرفت.
از دهه 1980 تاكنون مرگ و ميرهاي ناشي از فوران‌هاي آتشفشاني محدود‌تر شده‌اند، اما اين به دليل افزايش آمادگي در برابر فوران‌هاي آتشفشاني يا افزايش سرمايه‌گذاري در بخش مديريت بحران نيست، بلكه تنها عامل دخيل در اين كاهش آماري، شانس است.
مطالعات نشان داده‌اند فعاليت‌هاي آتشفشاني از آغاز قرن بيست و يكم تاكنون به‌هيچ‌وجه كاهش نيافته‌اند، تنها در اطراف مناطق پرجمهيت رخ نداده‌اند و درحال حاضر تنها چند آتشفشان در جهان وجود دارند كه فوران آنها مي‌تواند براي انسان‌ها مرگبار و ويرانگر باشد.
- آتشفشان وزوو،ايتاليا
اين آتشفشان كه مشهورترين فوران آن به سال 79 پس از ميلاد باز مي‌گردد، فوراني كه منجر به ويراني شهر پمپي و هركولانيوم شد، هنوز خطري بالقوه به شمار مي‌رود كه سايه آن برسر شهر ناپل ايتاليا و مناطق اطراف اين شهر افتاده‌است،مناطقي كه جمعيت كلي آنها بيش از سه ميليون نفر است. فوران‌هاي اين آتشفشان معمولا بسيار شديد و با پرتاب توده‌هايي بزرگ از گاز و خاكستر به ارتفاعي بيش از ارتفاع پرواز هواپيماهاي تجاري همراه بوده‌است.
اگر وزوو در عصر كنوني فوارن كند، قاعدتا جمعيتي كه در اطراف آن زندگي مي‌كنند بايد مدتها پيش به واسطه زلزله‌هاي اخطار‌دهنده پيش از فوران اين منطقه را تخليه كرده باشند، اما افرادي كه باقي مانده‌اند به سرعت در زير باراني از تكه‌هاي سنگ مدفون خواهند شد. ابرهاي خفه كننده از گاز و غبار از شيارهاي كوه به پايين جاري خواهند شد و هرچه در سر راه آنها باشد را نابود خواهند كرد. چنين جرياني از گاز-غبار مي‌تواند ده‌ها كيلومتر مسافت را طي كرده و احتمالا ناپل را به پمپي مدرن تبديل خواهد كرد.
- آتشفشان نيراگونگو، جمهوري دموكرات كنگو
اين آتشفشان مركز آفريقا طي دهه‌هاي گذشته چندين‌بار فوران كرده‌است و اگرچه فوران‌هاي اين كوه لزوما انفجاري نبوده‌است، اما شكلي روان و خطرناك از جريان گدازه را ايجاد كرده‌است. اين گدازه‌ها پس از بيرون آمدن از دهانه آتشفشان به سرعت روان شده و مي‌توانند بدون كوچكترين اخطاري، مناطق سر راه خود را نابود كنند. در سال 2002 درياچه گدازه اين آتشفشان دچار نشت شد و رودي از گدازه‌ها با سرعت 60 كيلومتر بر ساعت به سمت شهر گوما جاري شد و بخش‌هايي از آن را تا عمق دو متر در خود فروبرد. خوشبختانه پيش از آغاز اين روند به شهروندان اخطار داده شده‌بود و 300 هزار نفر از جمعيت اين منطقه تخليه شده‌بودند.
- پوپوكاتپل،مكزيك
اين آتشفشان در 70 كيلومتري جنوب غرب يكي از بزرگترين شهر‌هاي جهان،مكزيكو سيتي واقع شده‌است كه 20 ميليون انسان در آن سكونت دارند. آتشفشان پوپو معمولا فعال است و جديد‌ترين فعاليت آن نيز در سال 2016 رخ داد كه توده‌اي از خاكستر را تا ارتفاع پنج كيلومتري به هوا فرستاد. در دوران اخير فعاليت‌هاي اين آتشفشان به پرتاب توده‌اي خاكستر به آسمان محدود بوده‌است اما اين توده‌ها سرتاسر كوهستان‌هاي اطراف را مي‌پوشانند و اين به آن معني است كه تركيب آنها با آب جرياني بزرگ از گل را به وجود مي‌آورد كه با سرعتي بالا جاري شده و تا كيلومترها مسير را مي‌پيمايند.
اين پديده كه به گل‌رود شهرت دارد، مي‌تواند به شدت مرگبار باشد،چنانچه در فاجعه نوادا دل روز در سال 1985 اين پديده در شهر آرمروي كلمبيا جان 26 هزار نفر را گرفت. اين گل‌رود توسط آتشفشاني ايجاد شده‌بود كه با شهر 60 كيلومتر فاصله داشت.
- كراكاتوآ،اندونزي
يكي از بدنام‌ترين آتشفشان‌هاي تاريخ كه به صورت غير مستقيم منجر به مرگ 36 هزار انسان شده‌است. فوران سال 1886 اين آتشفشان سونامي وسيعي ايجاد كرد كه منجر به اين فاجعه طبيعي شد،انرژي آزاد شده از اين فوران 13 هزار برابر بيشتر از انرژي بمب‌هاي اتمي هيروشيما بوده‌است. اين انفجار كل جزيره آتشفشاني را تخريب كرد اما طي 50 سال بعد به جاي آن جزيره‌اي جديد شكل‌گرفت. اين جزيره جديد آناك كراكاتائو نام دارد و از دهه 1920 تاكنون رشد قابل توجهي كرده و امروزه ارتفاع آن به 300 متر رسيده‌است. جديد‌ترين فعاليت اين آتشفشان در مارس سال 2017 گزارش شده‌است. هنوز كسي نمي‌داند آيا رشد قابل توجه اين جزيره به معني وقوع فاجعه‌اي ديگر در اين منطقه‌خواهد بود يا خير، اما در هر صورت موقعيت اين جزيره آتشفشاني كه در ميان جاوه و سوماترا واقع شده مي‌تواند براي زندگي ساكنان اين دو جزيره خطرساز باشد.
- گانگ‌باي‌شان،چين
اسم اين آتشفشان دورافتاده را كه در منطقه‌اي كمترشناخته شده از آسيا واقع شده، افراد كمي شنيده‌اند. آخرين فوران اين آتشفشان در سال 1903 رخ داده‌است،با اين‌همه داستان‌هاي ترسناك‌تري از سوابق فوران آن وجود دارد. در سال 969 پس از ميلاد، اين آتشفشان يكي از بزرگترين فوران‌هاي 10 هزار سال پيش از خود را ايجاد كرد و سه برابر موادي كه در سال 1886 از كراكاتوآ خارج شد را به آسمان فرستاد. درياچه حفره‌اي بالاي اين آتشفشان يكي از اصلي‌ترين خطرهايي است كه متوجه ساكنان اطراف آن است زيرا در صورت نشت پيدا كردن اين درياچه، گل‌رود‌هايي خطرناك ايجاد خواهند شد كه جان 10 هزار انسان را تهديد خواهند كرد.
از دهه 2000 به بعد دانشمندان فعاليت اين آتشفشان را تحت نظر گرفته و دريافتند فعاليت آن رو به افزايش گذاشته‌است و احتمال دادند اين افزايش خطري جدي را در چند دهه آينده به دنبال داشته‌باشد. نكته خطرناك ديگر موقعيت اين آتشفشان است كه در مرز كره شمالي و چين واقع شده‌است،موقعيت حساس جغرافيايي سياسي كه مي‌تواند مديريت بحران را پس از وقوع فوران بسيار دشوار سازد.
نظر شما