گیوه‌هایی که به طلا تبدیل می‌شوند

به گزارش ایسنا، ‌تعداد خانواده‌های ساکن در روستای «میوان» کرمانشاه در تابلوی ورودی به آن، ۳۲ خانوار نوشته شده، اما به گفته اهالی، این روستا ۳۵ خانوار دارد. قالیبافی، صنایع دستی اصلی در «میوان» بوده که به مرور زمان، گیوه‌بافی جای آن را گرفته است.

فرشته حسینی که خودش ساکن «میوان» است حدود ۱۲ سال پیش، گیوه‌بافی را آموخت و ۳۵ زن ساکن روستا را دور هم جمع کرد و بعد از گذراندن دوره‌های آموزش گیوه‌بافی، با تسهیلاتی که از آموزش و ترویج صنایع دستی کرمانشاه گرفت، یک تعاونی تشکیل داد. حالا زنان روستا بعد از انجام کارهای روزانه دور هم جمع می‌شوند و حدود چهار ساعت در روز گیوه یا به زبان خودشان «کلاش» می‌بافند.

فرشته حسینی - مدیر تعاونی گیوه‌بافی روستای میوان - درباره کارش به خبرنگار ایسنا گفت: اولین گیوه‌ای را که بافتم، ۱۵۰۰ تومان فروختم و حالا قیمت هر جفت گیوه‌ای که خودم می‌بافم، به ۲۰۰۰ هزار تومان رسیده است.  

او با بیان این‌که کوچک‌ترین بافنده ۱۴ ساله است و بزرگترین آن‌ها ۷۰ سال سن دارد، ادامه داد: با ۶۰ بافنده کار می‌کنم که ۳۰ نفر به‌طور مستقیم در روستا فعالیت می‌کنند و ۳۰ نفر دیگر نیز ساکن شهر و روستاهای اطراف هستند که به‌صورت غیرمستقیم با آن‌ها کار می‌کنم. قیمت گیوه‌ها نیز با توجه به کارهایی که هر بافنده ارائه می‌دهد، متفاوت است. برای مثال، قیمت گیوه‌ها از ۲۰ هزار تومان شروع می‌شود و به ۳۲ هزار تومان هم می‌رسد.

این بافنده اظهار کرد: کف گیوه‌ها را مردان، در جای دیگری تولید می‌کنند. قیمت گیوه‌ها متفاوت است و به جنس کف و بافت روی آن بستگی دارد. مثلا کف برخی گیوه‌ها از جنس پارچه کوبیده و فشرده‌شده و برخی دیگر از چرم است که قیمت آن از ۳۰ تا ۱۵۰ هزار تومان است. بافت روی گیوه‌ها هم به درشتی یا ریزی آن بستگی دارد.  

حسینی درباره این‌که آیا برای تهیه مواد اولیه مشکلی دارند؟ پاسخ داد: ما برای تهیه مواد اولیه مشکلی نداریم و نخ لازم برای این کار را از کارخانه‌های تبریز تهیه و کف آن را هم از روستاهای کامیاران خریداری می‌کنیم.   

مدیر تعاونی گیوه‌بافی روستای میوان گفت: من، کف گیوه‌ها و نخ آن را بین اعضای تعاونی توزیع و بعد از یک هفته، محصول نهایی را جمع‌آوری و برای فروش عرضه می‌کنم. اهالی روستا در یک هفته حدود ۳۰ جفت گیوه تولید می‌کنند. قیمت متوسط هر گیوه از ۸۰ هزار تومان شروع می‌شود و تا ۳۰۰ هزار تومان هم ادامه دارد و تفاوت قیمت‌ها به کف گیوه‌ها بستگی دارد.

او با اشاره به این‌که در فروش گیوه و بازاریابی آن ضعف و مشکل داریم، اظهار کرد: گیوه‌ها را در کامیاران، ‌کردستان و جوان‌رود عرضه می‌کنیم و قرار است راه صادرات ما به ترکیه و عراق هم باز شود. در حال حاضر بیشترین سود حاصل از این کار را واسطه‌ها و دلال‌ها می‌برند. قرار است با مساعدت‌های آقای شریفی - مسوول میراث فرهنگی، ‌صنایع دستی و گردشگری پاوه - غرفه‌ای در روانسر بگیریم تا بتوانیم محصولات‌مان را به‌طور مستقیم عرضه کنیم. دلال‌ها گیوه‌ها را به قیمت ۹۰ هزار تومان از ما می‌خرند و خودشان آن‌ها را تا ۲۰۰ هزار تومان می‌فروشند. در حالی که گاهی هر جفت گیوه را خودم به‌صورت تک‌فروشی تا ۱۵۰ یا ۲۰۰ هزار تومان هم فروخته‌ام.   

حسینی درباره نحوه بافتن گیوه توضیح داد: ردیفی را که از کف گیوه شروع به بافتن می‌شود، بِن‌پک می‌گوییم، دور گیوه‌ را باید پنج رج ببافیم، سپس به پاشنه می‌رسیم که باید بافت آن شش رج باشد. ساراچِن نیز باید بین ۵۸ تا ۶۰ رج، دَم گر حدود ۱۲ رج و کوتاه‌گر ۶ رج باشد تا به روی گیوه برسیم. زمانی که تکمیل شد آن را قالب می‌زنیم و سپس عرضه می‌کنیم.

مدیر تعاونی گیوه‌بافی روستای میوان درباره خاصیت گیوه نیز اظهار کرد: چون جنس گیوه از نخ ابریشم و چرم است، به عبارتی عرق‌گیر هست و اگر در تابستان سه روز هم پا در کفش بماند، بو نمی‌گیرد.  

او همچنین طرح جدیدی از گیوه را برای اولین‌بار بافته تا بتواند در این پاپوش، نوآوری ایجاد کند و آن را به سلیقه نسل جدید نزدیک‌تر کند.   

روشنک قادری‌نیا، کوچکترین عضو این تعاونی و متولد سال ۱۳۷۲ است. او حدود شش سال است که گیوه می‌بافد  و از این کار احساس رضایت می‌کند.

وی در این‌باره به ایسنا گفت: تا جایی که بتوانم این کار را ادامه می‌دهم، زیرا سرگرمی خوبی است. قرار است روش بافت گیوه زنانه را هم یاد بگیریم و این کار هم شروع کنیم.

همچنین یکی دیگر از زنان گیوه‌باف درباره این‌که بیمه دارد یا خیر؟ توضیح داد: گفته‌اند حق بیمه را باید خودمان پرداخت کنیم تا بتوانند ما را تحت پوشش بیمه روستایی قرار دهند. با آن‌که چشم، ‌گردن و دست ما در این کار، مستقیم در ارتباط و در معرض آسیب است، اما قیمت هر جفت گیوه برای ما که بافنده هستیم، خیلی کم است و سود بیشتر را واسطه‌ها می‌برند.

مسوول میراث فرهنگی، ‌صنایع دستی و گردشگری پاوه نیز با بیان این‌که شهر نودشه در استان کرمانشاه به‌عنوان شهر  ملی گیوه معرفی شده است، ‌بیان کرد: گیوه یکی از معدود صنایع دستی است که هنوز مورد تهدید واردات خارجی قرار نگرفته است. گیوه تنها کفشی است که تا به تا ندارد، یعنی می‌توان از هر لنگه آن برای پوشیدن پای چپ و راست استفاده کرد. با توجه به جغرافیا و کوهستانی بودن منطقه کرمانشاه، افراد برای محافظت پای خود از گیوه استفاده می‌کنند.

هادی شریفی افزود: بیشتر گیوه‌های تولیدی در کرمانشاه به عراق صادر می‌شوند. در سال‌های ۹۴ و ۹۵ بیش از ۴۰ میلیون دلار ارزش صادرات گیوه در شهرستان پاوه بود. در کنار روستای میوان، روستاها و شهرهای دیگری هم هستند که سالانه حدود ۶۰ هزار جفت گیوه تولید می‌کنند.