با گسترش این تفکر، به تدریج این باور در ذهن مردم جای گرفت که میتوان اعتیاد را همچون سایر بیماریهای جسمی با مراجعه به مراکز درمانی و قرار گرفتن تحت درمانهایی چون سمزدایی سریع و فوق سریع، تعویض خون، درمانهای نگهدارنده با متادون و بوپرونرفین و همچنین با انجام درمانهای بدون دارو در دورههای 21 روزه از طریق مراجعه به کمپهای ترک اعتیاد معتاد را معالجه و به آغوش جامعه بازگرداند.
نکته حائز اهمیت این است که اگر چه اعتیاد را میتوان یک بیماری تلقی کرد، اما به گفته مدیرکل درمان و بازپروری ستاد مبارزه با موادمخدر باید آن را همچون بیماری قند یا فشار خون دانست که حفظ سلامت فرد تنها منوط به مراقبت و کنترل دائمی وضعیت بیماری در طول عمر است و نمیتوان تنها با انجام روشهای درمانی کوتاه مدت به بهبود کامل بیماری اطمینان پیدا کرد.
بر اساس گفته دبیرکل ستاد مبارزه با موادمخدر که 90 درصد درمانشدگان اعتیاد، دوباره به چرخه اعتیاد باز میگردند، این پرسش مطرح میشود که چه عامل یا روشی پاک شدن کامل فرد از سموم موادمخدر و مهمتر از آن، کاهش گرایش به مصرف مجدد این مواد را ضمانت میکند؟
در این میان اگر در جلسات عمومی انجمن معتادان گمنام معروف به NA شرکت کنید، خواهید دید که این افراد حتی پس از گذشت چند سال از ترک اعتیاد همچنان خود را تا پایان عمر یک معتاد معرفی میکنند؛ زیرا به اعتقاد آنها و البته به اذعان بسیاری از متخصصان، اعتیاد درمان شدنی نیست؛ بلکه این بیماری را تنها میتوان با انجام اقدامات تکمیلی درمان به ویژه رواندرمانی بهعنوان تنها ضامن کاهش عود اعتیاد، کنترل کرد.
علاوه بر این طبق اعلام انجمن مبارزه با آسیبهای رفتاری ایران نیز، انجام اقدامات تکمیلی درمان اعم از مشاوره درمانی، گروه درمانی، کار درمانی، ورزش درمانی، گفتار درمانی، ایمان درمانی و در نهایت خانواده درمانی علاوه بر دارو درمانی، احتمال 25درصدی عود اعتیاد را به 2 درصد کاهش میدهد.
مراکز درمانی به روانشناسان مجرب تجهیز شوند
از سوی دیگر دکتر سعید صفاتیان - مدیرکل درمان و بازپروری ستاد مبارزه با موادمخدر - با اشاره به این که رواندرمانی اعتیاد یکی از مهمترین روشهای مکمل درمان این بیماری است، خاطرنشان کرد: متأسفانه از ارائه خدمات مشاوره و روان درمانی مستمر اعتیاد به معتادان پس از ترک، تاکنون در جامعه غفلت شده و هنوز این امر مهم بهعنوان یکی از ضمانتهای اصلی برای کنترل اعتیاد پس از ترک معرفی نشده است.
وی با هشدار نسبت به این که کنترل اعتیاد بدون انجام روان درمانی احتمال عود مجدد اعتیاد را به شدت افزایش میدهد، یادآور شد: اعتیاد را باید بیش از آن که یک بیماری جسمی دانست، یک بیماری روانی تلقی کرد، زیرا اگر چه پس از ترک، سموم موادمخدر تا حدی از بدن فرد خارج میشود، اما اعتیاد روانی به این مواد همچنان در فرد باقی است که کنترل نکردن این اعتیاد روانی گرایش به مصرف دوباره موادمخدر را افزایش میدهد.
مدیرکل درمان و بازپروری ستاد مبارزه با موادمخدر با تأکید بر این که همه مراکز MMT یا مرکز درمان نگهدارنده اعتیاد با متادون، باید به روانشناسان مجرب برای رواندرمانی معتادان پس از ترک مجهز باشند، گفت: با توجه به این که روشهای درمان دارویی و غیردارویی اعتیاد یعنی رواندرمانی، مکمل یکدیگر هستند، ضروری است، بر ارائه مشاورههای روان درمانی به معتادان مراجعهکننده به مراکز درمانی اعتیاد بیش از پیش توجه و نظارت شود.
وی همچنین با اشاره به این که در حال حاضر هیچ مرکز روان درمانی خاص و مستقل برای اعتیاد وجود ندارد، اظهار کرد: آغاز به کار چنین مراکزی به کنترل هر چه بهتر اعتیاد از سوی معتادان کمک میکند.
صفاتیان همچنین به برگزاری جلسات «12 قدم» که به ریشهیابی مشکل اعتیاد در معتادان اختصاص دارد و نیز جلسههایی تحت عنوان جلسات خودگردان مشارکت معتادان تولد دوباره و معتادان گمنام، اشاره کرد و افزود: شرکت در این جلسات پس از گذراندن دورههای ابتدایی ترک به کنترل اعتیاد و کاهش گرایش به مصرف مجدد موادمخدر کمک میکند.
مخدرهای جدید و خطرناک
از هر 10 کیلو تریاک به طور متوسط یک کیلوگرم مرفین بدست می آید و طی عمل استیلازیسیون از هر کیلو مرفین حدود 930 تا 950 گرم هروئین بدست می آید.
براساس تقسیم بندی پلیس بینالملل، هروئین به 4 دسته تقسیم می شود که نوع اول آن همان مرفین قبل از عمل استیلازیسیون و نوع دوم نیز معروف به هروئین خاکستری یا هروئین خیابانی با درصد خلوص بین 3 تا 7 است. هروئین نوع سوم که به هروئین آزمایشگاهی معروف است با درصد خلوص 60 تا 70 درصد که این روزها اصطلاحا به آن کراک گفته می شود.
به گفته کارشناسان موادمخدر، در این نوع هروئین (کراک) علاوه بر بهکارگیری اسیداندریداستیک معمولاً از مواد ترکیبی دیگری نیز استفاده میشود که قدرت تخدیری آن را به شدت افزایش می دهد و فرد را شدیداً وابسته می کند.در اثر تزریق کراک، قسمت های بدن مصرف کنندگان که مورد تزریق قرار گرفته اند دچار التهابات و گاهاً ایجاد حفره هایی در عروق می شود.
در ادامه باید به ماده مخدر دیگری به نام «تمجیزک یا نورجیزک» اشاره کرد و توضیح داد که این ماده مخدر توسط کشور پاکستان به عنوان داروی ترک اعتیاد تولید و به کشورهای جهان قاچاق شد.
این آمپول ها از ریشه تبائین بدست آمده و حاوی ماده ای به نام بوپره نورسین است که 33 برابر از مرفین قوی تر و علاوه برآن دارای ناخالصی هایی از قبیل کرتن و هیدروکرتیزون است.
مصرف این نوع آمپولها نیز منجر به متلاشی شدن بافت های درونی بدن میشود و به دلیل ناخالصی های موجود در آن، بافت بدن افراد مصرف کننده پس از گذشت مدتی براثر متلاشی شدن، کرم خواهد گذاشت.براساس یک تحقیق غیررسمی، مشخص شد تبائین بهدست آمده برای تولید آمپول های فوق از نمونه ادرار معتادان بهدست می آید که همانگونه که گفته شد دارای ناخالصیهای زیادی است.
این درحالی است که نهایتاً با گذشت 6 ماه از مصرف این نوع آمپولها بافتهای درونی بدن دچار چنان فرسایشی میشوند که هنگام لمس آنها، ممکن است قسمتی از دست لمس کننده در بدن فرد مصرف کننده، فرو رود یا حتی گوشت بدنش کنده شود.
استفاده از آمپول و داروهای تزریقی در ترک اعتیاد هیچ جایگاهی ندارد، اما سودجویان و قاچاقچیان مواد مخدر چند سالی است که با ورود و توزیع این مواد در پی کسب سود هستند و با این کار خود جان انسانها و افرادی که نسبت به خطرات این مواد اطلاع کافی ندارند را به خطر میاندازند.
بیشتر این آمپولها به صورت قاچاق از پاکستان به صورت فله ای و با گالن وارد کشور می شود و در کشور کارگران افغانی این مواد را در شرایط کاملا غیراستریل و زیرپلهای در شیشه های آمپول پر میکنند و به عنوان داروی ترک اعتیاد در بین معتادان تبلیغ میکنند.
اطلاع رسانی در مورد کراک که از سوی مطبوعات و صدا و سیما دنبال شد بسیار موفق بود اما ای کاش این اطلاع رسانی2 سال پیش و زودتر شروع می شد تا شاهد این همه مرگ و میر و خسارات ناشی از این ماده تقلبی نبودیم.