اگر دوستي بگويد متن فيلمنامه‌اي را برايت ايميل مي‌كنم پاسخم اين است كه لطفا متن را روي كاغذ برايم بفرستيد.
خيلي‌هاي ديگر را هم سراغ دارم كه همين حس را دارند. اين البته به معني نفي پديده‌هاي روز و تكنولوژي نيست. مثلا نمي‌شود انكار كرد كه در يك متن الكترونيكي، ارجاع كردن به قبل يا بعد يك پاراگراف يا ايجاد تغييرات در متن بسيار راحت‌تر انجام مي‌شود. انكار تكنولوژي مثل اين است كه شما مزاياي يك اتومبيل آخرين مدل را بخواهي منكر شوي. چه كسي مي‌تواند بگويد از سوار شدن به اتومبيلي مجهز لذت نمي‌برد؟
استفاده از مواهب تكنولوژي بخشي از لذت زندگي است و نمي‌شود انكارش كرد. در مقوله فرهنگ و به طور مشخص در زمينه مطالعه جدي اما به نظر مي‌رسد روش سنتي كتاب‌خواندن لذتي را به اهلش مي‌چشاند كه هنوز ابزارهاي تكنولوژيك با تمام سهولت و دسترسي راحتي كه دارند، فاقد آن هستند. من در اطراف خودم خيلي آدم جدي و اهل مطالعه‌اي را سراغ ندارم كه خودش را از لذت ورق‌زدن كتاب محروم كند. آنچه اينترنت به سهولت در اختيار عموم قرار داده و بيشتر خوانده مي‌شود اغلب متن‌هاي كوتاه است كه به‌ندرت مي‌توان در آنها نشانه‌هايي از جديت ديد.
در عصر تكنولوژي، مطالعه جدي همچنان با روش سنتي خواندن كتاب معنا مي‌دهد البته نمي‌شود حكم كلي صادر كرد ولي مشاهدات من مي‌گويد آنها كه مدام درگير فضاي مجازي هستند و تعدادشان هم بسيار زياد است، به سختي حاضر مي‌شوند متن‌هاي جدي و طولاني مطالعه كنند. بديهي است كه حالا تقريبا هركسي از فضاي مجازي استفاده مي‌كند ولي براي مطالعه جدي، همچنان اين كتاب است كه بيشتر از هر رسانه ديگري جواب مي‌دهد.
نكته ديگر تصوري است كه در مورد افراد فرهنگي وجود دارد. قاعدتا از فردي كه كارش با فرهنگ و هنر گره خورده انتظار مي‌رود اهل مطالعه هم باشد اما آيا واقعا چنين است؟ نكته دردناك و غم‌انگيز عدم مطالعه در صنف هنرمندان است؛ زمان مطالعه ميان كساني كه شغلشان خلق آثار فرهنگي و هنري است و به صورت جدي و پيگير به مطالعه هم مي‌پردازند، پايين‌تر از انتظار است. مي‌توان اين ضعف مطالعه را در آثاري كه روي پرده يا آنتن تلويزيون مي‌آيد، مشاهده كرد. گاهي وقت‌ها با خواندن مصاحبه‌هاي برخي از فيلمسازان هم مي‌توان اين موضوع را درك كرد. هنرمندي كه بايد جزو گروه‌هاي مرجع باشد اگر كتاب نخواند و اهل مطالعه نباشد ما با فاجعه مواجه مي‌شويم.
وقتي يك كارگردان سينما در طول سال يك كتاب هم نمي‌خواند، چطور مي‌توانيد از جوان امروزي انتظار مطالعه داشته باشيد؟ وقتي گروهي كه قرار است فرهنگ‌سازي كند و كارش آفرينش هنري است، بضاعت فكري قابل‌توجهي ندارد نتيجه‌اش مي‌شود انبوه كارهاي سطحي و در مواردي مبتذل كه نمونه‌هايش را فراوان مي‌بينيم.
اگر مي‌خواهيم فرهنگ در جامعه اعتلا يابد گروه‌هاي مرجع ابتدا بايد از خودشان شروع كنند. فيلمسازي كه كتاب نمي‌خواند و اهل تفكر نيست، قرار است چه خروجي‌اي براي جامعه داشته باشد؟ با پذيرش تمام موانع و مشكلات بيروني كه به فرهنگ تحميل مي‌شود و پرداختن به آن بحث مفصلي را مي‌طلبد، اهل فرهنگ بايد از خودشان شروع كنند.
- نويسنده و كارگردان سينما
نظر شما