به عنوان مثال این روزها، دسترسی راحت و سریع به اطلاعات گوناگون از طریق سایتهای اینترنتی – با تمام مزایایی که دارند – وجود دارد که تا حدودی نقش کتاب و کتابخوانی را در بین افراد جامعه کمرنگتر کرده است؛ به این معنا که اغلب افراد ترجیح میدهند به جای اینکه برای خرید کتاب مورد نظر به کتابفروشیهای متعدد مراجعه کرده و هزینهای را متحمل شوند، به اطلاعات دریافتی از طریق اینترنت بسنده کنند؛ مگر دانشجویان و آن دسته از افرادی که اهل کتاب و مطالعه هستند که البته آنها نیز علاوه بر استفاده از اینترنت، به جای پرداخت هزینه برای خرید کتاب مورد نظر – که چندان هم ناچیز نیست – تا حد ممکن، عضویت در کتابخانههای عمومی شهر را ارجح میدانند. البته اگر چه جایگاه این مراکز برای دستیابی به کتابها و نشریات جدید را نمیتوان نادیده شمرد ولی به بهانه فرار رسیدن 24 آبان – روز کتاب و کتابخوانی – ذکر این نکته نیز لازم است که با تمام این تفاسیر، لذت خرید کتابی که محدودیت زمانی برای مطالعه آن وجود ندارد و هر لحظه که اراده شود در اختیار خواننده قرار میگیرد، قابل مقایسه با به امانت گرفتن آن از کتابخانه نیست. در ضمن، خرید کتاب برای اهل مطالعه یک ارضای روحی به حساب میآید.
بنابراین اگر شما هم از این دسته هستید، باید با در نظر گرفتن موقعیت محیط خانه، در فکر تدارک کتابخانهای شخصی باشید.
البته مهیا کردن فضای مخصوص مطالعه که بخش اعظمی از آن به کتابخانه اختصاص یابد و در گوشه دیگری هم مبل راحتی قرار بگیرد – حتی اگر مانند تصویر، اتاق زیر شیروانی باشد – از جمله ایدئالهای هر فرد کتابخوانی است ولی از آنجا که در آپارتمانهای امروزی همواره مشکل محدودیت مکانی حتی برای نیازهای اصلی خانه وجود دارد، اغلب مــا مجبوریم بـه جای داشتن چنین آرزویی، به تدارک یک یا چند قفسه کتاب در محیط خانه اکتفا کنیم. البته برای این منظور نیز راهکارهای متعددی وجود دارد که انتخاب آنها رابطه مستقیمی با محدودیتهای مکانی ما دارد:
کاربرد ترکیبهای چند منظوره:
همان طور که اشاره شد، از آنجا که کمبود فضای کافی، معضل اغلب خانههای امروزی است، میباید برای پاسخگویی به چندین نیاز به طور همزمان، از ترکیبهای چند منظوره استفاده کرد. این ترکیبها نیز در هر فضا به صورتی خاص و مطابق با کاربردهای آن محیط انتخاب میشوند. به عنوان مثال، اگر دیواری در اتاقنشیمن شما، تنها با زیر تلویزیونی و تلویزیون و احتمالا در کنار آنها ضبط و پخش صوت اشغال شده است، ترکیبی طبقاتی متشکل از زیر تلویزیونی، جای ضبط و پخش صوت، ویترین و کتابخانه تهیه کنید تا همزمان چند نیاز برآورده شود.(تصویر5)
نکته: در صورت انتخاب چنین ترکیبهایی، مدلی را انتخاب کنید که قسمتهای بزرگ تشکیل دهنده آن از هم جداشدنی بوده و در کنار هم، ترکیبی یکپارچه را پدید آورده باشد. به این ترتیب، هم جابهجایی و حمل و نقل آنها راحتتر خواهد بود و هم شما میتوانید در زمان دلخواه یا در صورت تغییر مکان سکونت، آنها را از هم جدا کرده و با توجه به شرایط جدید به روش دیگر یا حتی به صورت جداگانه بچینید. این ویژگی به لحاظ کاربردی از اهمیت بسیاری برخوردار است.
در ضمن اگر برای اتاق فرزندتان به دنبال میز تحریر هستید، یا قسمتی از اتاق خواب خودتان را به اتاق کار اختصاص دادهاید و میخواهید میزی برای آن قسمت تهیه کنید، از فرصت استفاده کرده و ترکیبی را انتخاب کنید که به صورت یک تکه یا 2 تکه، هم برای میز تحریر یا میزکار مناسب بوده و هم کتابخانهای جادار و کاربردی برای کتابهای شما یا فرزندتان باشد. (تصویر3)
یک پیشنهاد: شما میتوانید در سیستم کابینتبندی آشپزخانهتان، قسمتهایی را نیز برای قرار دادن کتابهای آشپزی و کتابهای مربوط به مبحث خوراکیها اختصاص دهید. به این صورت، دیگر لازم نیست حین آشپزی، برای رفع اشکال به کتابخانهای که در یکی دیگر از قسمتهای خانه واقع شده، مراجعه کرده و کتاب آشپزی مورد نظر را از میان دیگر کتابها بیابید؛ بلکه کتابهای آشپزی در محیط آشپزخانه همواره در دسترس هستند. (تصویر4)
استفاده بهینه از فرورفتگیها:
یکی از بهترین کاربردهای فرورفتگیهای کم عمق موجود در بعضی دیوارهای خانه، اختصاص آنها به کتابخانه است.
شما میتوانید برای استفاده بهینه از این فضای فرو رفته، با توجه به ابعاد آنها، یا کتابخانه یا ترکیبی کتابخانهدار سفارش دهید یا اینکه از راحتترین روش یعنی نصب طبقه استفاده کرده و آن فضا را به صورت دلخواه طبقهبندی کنید. (تصویر6)
در تصویر2، فرورفتگی موجود با نصب چند طبقه در قسمت بالا و یک طبقه در 80سانتیمتری از سطح زمین به یک اتاق کار شامل کتابخانه و میز کار تبدیل شده است. به این ترتیب 2نیاز همزمان برآورده خواهد شد.
طبقاتی با کاربرد کتابخانه:
با توجه به اینکه اکثر افرادی که اهل مطالعه هستند، از هر زمانی استفاده کرده و موقعیتهای مختلفی از شبانهروز را به خواندن کتاب و مجله میپردازند، چه بهتر که در هر بخش از خانه، کتابخانهای هر چند کوچک فراهم کنید. البته این به این معنا نیست که در هر اتاقی، کتابخانهای مجزا قرار دهید یا اینکه لوازم موجود را با لوازم ترکیبی تعویض کنید بلکه شما میتوانید با نصب طبقاتی از نئوپان یا MDF، به رنگی متناسب با لوازم دکوراسیونی محیط، در مکانهای مختلف خانه مانند کنار تختخواب، بالای میز تحریر و میز کار، کنار مبل راحتی اتاقنشیمن و همچنین در فاصله مابین یکی از کابینتهای دیواری و زمینی یا به طور کلی یکی از دیوارهای خالی آشپزخانه، به راحتی کتابخانههای متعددی را ایجاد کنید. به این ترتیب کتابها با توجه به موضوعات و همچنین ارجحیت در دسترس بودنشان، در این کتابخانههای طبقاتی تقسیمبندی میشوند.
نکته: حتی نصب یک یا 2 طبقه برای قرار دادن چند جلد کتاب کوچک در فضای دستشویی (به خصوص از نوع فرنگی) نیز پیشنهادی قابل تأمل است