چهارشنبه ۷ تیر ۱۳۹۶ - ۰۸:۴۷
۰ نفر

حمید ضرغام‌بروجنی: در دهه گذشته، در زمینه اثرات اقتصادی حفظ و احیای میراث فرهنگی، مطالعات زیادی انجام شده و در نتیجه ۵ ملاک عمده برای اندازه‌گیری تأثیرات اقتصادی حفاظت از میراث (بناها، محوطه‌ها و بافت‌های تاریخی) شناسایی شده‌اند:

1- شغل و درآمد خانوار2- بازسازي بافت تاريخي شهر3- گردشگري ميراث4- ارزش دارايي‌ها5- حمايت از كسب‌وكارهاي كوچك.
در مورد شغل و درآمد خانوار، براي اكثر متخصصان توسعه اقتصادي، ايجاد شغل و افزايش درآمد خانوارهاي محلي از اولويت‌هاي اصلي است. بازسازي ساختمان‌هاي تاريخي در اين زمينه داراي نقش بسيار پررنگ است. در اقتصادهاي توسعه‌يافته، بسياري از اقتصاددانان و سياستمداران معتقدند كه در زمان ركود اقتصادي، دولت‌ها براي ايجاد اشتغال از اين طريق، مجبور به استفاده از بودجه خدمات عمومي مي‌شوند؛ درحالي‌كه در سراسر جهان، يكي از شيوه‌هاي مورد علاقه سياستمداران (در چنين شرايطي) ساخت بزرگراه است.

توسعه اقتصادي در تحليل نهايي مربوط به اشتغال است و حفظ و احياي ميراث نه‌تنها فرصت‌هاي شغلي فراهم مي‌كند، بلكه به جهت تأثيري كه بر گردشگري دارد، شغل زيادي فراهم مي‌آورد.دومين تأثير حفاظت و احياي ميراث، بازسازي بافت‌هاي تاريخي شهرهاست. اساسا تجديد فعاليت ناحيه مركزي شهرها (بافت سنتي شهر) يكي از مواردي است كه در دستور كار تصميم‌گيران شهري قرار گرفته است. به‌طوري‌كه يافتن موردي كه از حفاظت و احياي ميراث، موفقيتي به‌دست نياورده باشد، سخت است. در مقابل، نمونه‌هاي بسياري از شكست‌هاي بسيار گرانقيمت تخريب ساختمان‌هاي تاريخي (به‌عنوان يك عنصر اصلي شكست) قابل ارائه است. به‌طور كلي مي‌توان گفت احياي ميراث فرهنگي و بازسازي بافت‌هاي تاريخي، باعث افزايش رفاه اقتصادي، بدون نياز به توسعه جديد در مقياس وسيع شده است.

مقوله بعدي، گردشگري ميراث است. مقايسه اين نوع گردشگري با ديگر الگوهاي گردشگري نشان مي‌دهد كه بازديدكنندگان ميراث، اقامتي طولاني‌تر دارند و دو برابر ديگر گردشگران از مكان‌هاي مختلف، بازديد مي‌كنند. يك مطالعه نشان مي‌دهد اين گردشگران 2.5برابر بيشتر از گردشگران ديگر هزينه مي‌كنند كه اين امر مختص كشور ما نيست؛ در سراسر جهان، هرجا كه گردشگري ميراث مورد ارزيابي قرار گرفته است، اين گرايش اساسي مشاهده مي‌شود؛ يعني بازديدكنندگان ميراث، اقامت طولاني‌تري دارند، متوسط هزينه‌كرد روزانه آنان بيشتر است و در نتيجه به‌طور قابل‌توجهي اثر اقتصادي بيشتري دارند.

يكي ديگر از موضوعاتي كه بيشتر مورد مطالعه قرار گرفته است، تأثير حفاظت و احياي محوطه‌ها و ساختمان‌هاي تاريخي بر ارزش املاك است. رايج‌ترين نتيجه به‌دست آمده آن است كه ساختمان‌هاي تاريخي حفاظت‌شده در مقايسه با بازار محلي، ارزشمندتر از ساختمان‌هاي مشابه هستند و در بهترين حالت، خانه‌هاي تاريخي با نرخي معادل با كل بازار محلي ارزيابي مي‌شوند.

سهم قابل‌توجهي از حفاظت و احياي ساختمان‌هاي تاريخي نقش آنها به‌عنوان پشتيباني‌كننده‌هاي طبيعي كسب و كارهاي كوچك است. بيش از 75درصد از شغل‌هاي جديد در بخش گردشگري توسط بنگاه‌هايي كه حدود 20نفر را در استخدام دارند، اداره مي‌شوند (اين نسبت، تقريبا مشابه اروپاست). يكي از هزينه‌هايي كه شركت‌هاي گردشگري كوچك مي‌توانند كنترل كنند، اجاره‌ است. در اقتصاد محلي، نقش مهم ساختمان‌هاي قديمي، مقرون به صرفه بودن اجاره آنهاست. به اين ترتيب ساختمان‌هاي تاريخي (بدون هيچ نوع يارانه‌اي) تبديل به دستگاه‌هاي طبيعي رشد بنگاه‌هاي كوچك مي‌شوند.

جهاني‌شدن نيز حفظ و احياي بناها و محوطه‌هاي تاريخي را پراهميت‌تر ساخته است؛ آنچنان‌كه استاد دانشگاه ملي سنگاپور مي‌گويد: «... جهاني شدن، حفاظت از ميراث را به‌عنوان يك ضرورت رو به رشد براي حفظ گذشته و رشد اقتصادي و تقويت هويت فرهنگي ملي افزايش داده است».

در دوران كنوني(قرن بيست و يكم)، تصميم اصولي براي تخصيص منابع بين حفاظت تاريخي يا توسعه اقتصادي، كاملا آشكار است. بهره‌گيري از محيط ساخته شده تاريخي شهر براي برآورده ساختن نيازهاي اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي شهروندان عاقلانه‌ترين تصميم ممكن در اين ارتباط است.

  • عضو هيأت علمي دانشگاه علامه طباطبايي
کد خبر 374376

برچسب‌ها

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha