در پاييز و زمستان، آسمان تهران بر اثر انباشت ذرات معلق آلوده مي‌شود. در فصل بهار آلاينده اصلي گردوغبارهاي داخلي و خارجي هستند و حالا بر اثر گرماي هوا، آلاينده اصلي هواي تهران، گاز ازُن شده است. اين آلاينده در هفته گذشته 2روز موجب شد هواي تهران براي گروه‌هاي حساس ناسالم شود. وحيد حسيني، مدير‌عامل شركت كنترل كيفيت هواي تهران در اين‌باره به همشهري مي‌گويد: زماني‌كه آلاينده معيار هواي تهران ازُن باشد، اين آلاينده موجود در هوايي كه تنفس مي‌كنيم، مي‌تواند به سلامتي ما آسيب برساند كه اين شرايط به ويژه در روزهاي گرم و آفتابي كه بهطور معمول، ازُن به حد ناسالم مي‌رسد، بيشتر رخ مي‌دهد. وي تصريح كرد: اين پديده كه با عنوان
ozone exceedance شناخته مي‌شود، بهطور معمول كمتر رخ مي‌دهد اما حتي ميزان نسبتا پايين ازُن نيز مي‌تواند باعث بروز عوارض بر سلامتي انسان شود؛ به ويژه در افراد مبتلا به بيماري‌هاي ريوي، كودكان، سالمندان و افرادي كه در خارج از منزل فعال هستند كه ممكن است به ازُن حساس باشند.
اين استاد دانشگاه در خصوص شرايط ويژه پس از بالا گرفتن وضعيت ازُن در تهران گفت: در مواجهه با ازُن، كودكان در معرض بيشترين خطر هستند، زيرا ريه‌هاي آنها هنوز در حال رشد و تكامل بوده و معمولا فعاليت آنها در خارج از منزل، در زماني كه سطح ازُن بالاست، زياد است كه اين خود باعث افزايش احتمال تأثير ازُن بر آنان مي‌شود. همچنين احتمال بروز آسم در كودكان بيشتر از بزرگسالان است. بر اساس گزار‌ش‌هاي سازمان بهداشت جهاني، تنفس ازُن مي‌تواند انواع مشكلات سلامتي ازجمله درد قفسه سينه، سرفه، سوزش گلو و گرفتگي ريه را ايجاد كند. همينطور مي‌تواند سبب برونشيت، آمفيزم (نوعي بيماري ريوي است كه منجر به از بين رفتن خاصيت ارتجاعي ريه و از بين رفتن ديواره آلوئول‌هاي ريه مي‌شود) شود و آسم را بدتر كند. گاز ازُن در سطح زمين همچنين مي‌تواند ريه‌ها را براي عفونت مستعدتر كرده، عملكرد آنها را كاهش داده و موجب التهاب جدار ريه‌ها شود و حتي در زمان ناپديد شدن علائم، آسيب به ريه را ادامه دهد.
همچنين قرار گرفتن در معرض ازُن بهطور مكرر و طولاني‌مدت ممكن است باعث ايجاد زخم دائم در بافت ريه و همينطور سرطان ريه شود. بر اساس گفته‌هاي مدير عامل شركت كنترل كيفيت هواي تهران، از آنجاكه گاز ازُن يك اكسيد‌كننده بسيار قوي است، حد استاندارد آن 0.125قسمت در ميليون (ppm) از حجم هواست؛ يعني اگر متوسط غلظت اين آلاينده در ساعت كمتر از اين مقدار باشد، به لحاظ اين آلاينده هوا سالم است و اگر بيشتر شود بسته به ميزان غلظت، هوا را در شرايط ناسالم براي گروه‌هاي حساس، ناسالم، بسيار ناسالم يا خطرناك قرار مي‌دهد.
- در هنگام وجود آلايندگي ازُن چه بايد كرد؟
درصورتي كه غلظت ازُن بالاتر از حد مجاز سلامت باشد، كودكان و بزرگسالان فعال و افراد مبتلا به بيماري‌هاي ريوي، مانند آسم، بايد از قرارگرفتن طولاني‌مدت در فضاي باز اجتناب كنند و درصورتي كه ميزان اين گاز در شرايط ناسالم قرار گيرد، بقيه افراد ازجمله كودكان بايد حضور خود را در فضاي باز محدود و يا درصورت نياز متوقف كنند. نكته قابل توجه اينكه برخي از دستگاه‌هاي تصفيه هواي خانگي با توليد گاز ازُن به تصفيه هوا مي‌پردازند و با توجه به خطرات ناشي از ازُن، استفاده از اين دستگاه‌ها به هيچ وجه توصيه نمي‌شود.
- امروز؛ هوا در آستانه شرايط ناسالم
امروز هواي پايتخت در آستانه شرايط ناسالم قرار خواهد گرفت. به گفته حسين شهبازي، مدير واحد پيش‌بيني شركت كنترل كيفيت هواي تهران، نتايج حاصل از پيش‌بيني پارامترهاي هواشناسي براي شهر تهران حاكي از افزايش ميزان ناپايداري جوي طي روز شنبه نسبت به روز پيشين بوده و در برخي ساعات به ويژه بعدازظهر وزش باد شديد (بزرگي بين 8تا 10متربرثانيه) از سمت نواحي جنوب شرقي انتظار مي‌رود. اين شرايط كم و بيش براي روز يكشنبه ادامه داشته و برخي ساعات همراه با وزش باد شديد و نسبتا شديد (بزرگي بين 5تا 8متربرثانيه) خواهد بود.
همچنين دما طي 2روز آينده كاهش نسبي خواهد يافت. براساس نتايج پيش‌بيني كيفيت هوا، انتظار مي‌رود به‌دليل وزش باد شديد و احتمال وقوع پديده گردوغبار و افزايش نسبي غلظت ذرات، شرايط كيفي هواي برخي مناطق پايتخت در روز جاري(شنبه) در آستانه شرايط نامطلوب براي گروه‌هاي حساس قرار گيرد.
- ازُن چيست؟
ازُن گازي است كه از تركيب اكسيد نيتروژن و هيدروكربن‌ها در حضور نور آفتاب به وجود مي‌آيد. بهطور طبيعي ازُن در اتمسفر به صورت لايه‌اي كه ما را از اشعه ماوراي بنفش محافظت مي‌كند، وجود دارد ولي زماني كه در سطح زمين توليد شود، بسيار خطرناك است. اصلي‌ترين منابع توليد ازُن اتومبيل‌ها و كاميون‌ها هستند. هم‌اكنون نيمي از انتشار هيدروكربن‌ها و نيتروژن‌ها در جهان مربوط به كشور آمريكاست اما بسياري از كشورهاي پيشرفته دنيا با اين آلاينده دست و پنجه نرم مي‌كنند.
نظر شما