به گزارش همشهري، از 4سال پيش دولت با اين پرسش مواجه بود كه بدهي‌هايش را چطور پرداخت كند؟ با وجود اينكه از اواسط دهه 80تا اوايل دهه 90دولت ايران نزديك به 1000ميليارد دلار نفت فروخت اما زماني كه دولت جديد، خزانه را تحويل گرفت در آن فقط علف‌هاي هرز روييده بود و دولت آه در بساط نداشت.
برخي علت آن را نفرين منابع و برخي ديگر دخل و خرج بي‌حساب و كتاب ناميدند. با اين حال دولتي كه گفته مي‌شد 700هزار ميليارد تومان بدهي دارد، راه‌حل را در انتشار اوراق بدهي يافت. با اين كار با تأييد مجلس انتشار اوراق بدهي به نام اسناد خزانه اسلامي آغاز شد. از 2سال پيش اين اوراق با نام اخزا در فرابورس منتشر شد.
نرخ سود اين اوراق در پايان سال قبل به 26درصد رسيد در نتيجه فعالان بازار سرمايه دليل ركود در معاملات بازار سهام را انتشار اين اوراق از سوي دولت دانستند. با اين اعتراض دولت اين اوراق را امسال از بازار خارج و از طريق شبكه بانكي تحت نام سخاب منتشر كرد. اما به‌دليل انتشار اين اوراق خارج از سامانه نظارتي فرابورس نرخ سود اين اوراق به‌شدت افزايش يافته است،
چراكه تابلويي براي قيمت‌گذاري شفاف اين اسناد وجود ندارد و در نتيجه نرخ سود اين اوراق از مرز 30درصد عبور كرده است و حتي گفته مي‌شود بعضي از اين اوراق با نرخ بهره35 تا 40درصد مبادله مي‌شود. اين رويه نگراني‌هاي زيادي ايجاد كرده است. دولت حتي امسال در لايحه بودجه سال 96پيش‌بيني كرده است با انتشار اوراق جديد‌تر نرخ بهره اين اوراق را بپردازد. اين يك چرخه معيوب است كه هم اقتصاد‌دانان و هم اهالي بازار سرمايه را نسبت به اثرات خطرناك آن نگران كرده است.
- اوراق سخاب بايد بازارگرداني شود
در همين رابطه مصطفي اميد قائمي مديرعامل سابق فرابورس ايران با تأكيد بر اينكه در ابتدا قرار بود اين اوراق در بورس مورد معامله قرار گيرد، تصريح كرد:اگر منتشر‌كنندگان اوراق ضوابط وشرايط سازمان بورس را مي‌پذيرفتند و هزينه بازار گرداني اوراق را متقبل مي‌شدند بازارگردان مي‌توانست دامنه بازده اوراق را محدود كرده و از تبعات منفي آن جلوگيري كند. او با اشاره به اينكه اين اوراق نرخ بازده كل بازار را كاهش داده است، توضيح داد: حتي سپرده‌گذاري در بانك‌ها نيز تحت‌تأثير منفي اين اوراق قرار خواهد گرفت. براي شفاف‌سازي و كنترل قيمت، اين اوراق بايد به همراه يك بازارگردان در فرابورس مورد مبادله قرار گيرد.
- مخاطرات جدي در راه است
عليرضا قدرتي يك كارشناس ديگر بازار سرمايه درباره تبعات خريد و فروش اوراق اسناد خزانه بانكي (سخاب) گفت: نرخ سود بانكي تمام بخش‌هاي اقتصادي را دچار مشكل كرده است چون اين نرخ‌ها هيچ همخواني با نرخ بازده اقتصادي كشور ندارد. در نتيجه بسياري از فعاليت‌هاي اقتصادي متوقف شده و به سمت سپرده بانكي با سود‌هاي بالا حركت كرده است.
او با اشاره به غيرشفاف بودن معاملات سخاب گفت: ادامه روند نرخ سود بالاي سپرده‌هاي بانكي و اوراق سخاب قطعا بازار سهام را با مخاطرات بسياري مواجه خواهد كرد چون وقتي اوراقي بدون ريسك و با بازده 35درصد در بازار مورد معامله قرار مي‌گيرد، به‌طور حتم هيچ سرمايه‌اي به سمت بازار سهام سوق نخواهد يافت.
- خطر در كمين فعالان اقتصادي
محسن محمدي مديرعامل شركت سرمايه‌گذاري ايرانيان گفت: غيرشفاف بودن معاملات سخاب ضمن فرار نقدينگي از بازار سرمايه يك شبكه فساد و دلالي را در بازار سخاب ايجاد كرده كه كارمزد‌هاي بدون حساب و كتاب دريافت مي‌كنند. به گفته او تداوم اين روند شركت‌ها و فعالان اقتصادي را ورشكست خواهد كرد.
محمدي تأكيد كرد: انتشار اوراق سخاب با اينكه مشكل نقدينگي دولت را براي مقطعي به تعويق مي‌اندازد اما اثرات منفي بر بازار سرمايه دارد كه جبران آن در آينده دولت را با معضل روبه‌رو خواهد كرد. محمدي گفت: خريد و فروش اين اوراق خارج از بورس ضمن خروج نقدينگي از بازار سرمايه، شكوفايي و رونق بازار‌ها را نيز از بين خواهد برد.
نظر شما