حساب‌کشی از خوراکی‌های گران شده

 هفته گذشته بود كه محمد شريعتمداري، وزير صنعت، از درخواست رئيس‌جمهور مبني بر رسيدگي سريع به وضعيت كالاهايي كه بيش از ۲۰ درصد افزايش قيمت داشته‌اند خبر داد؛ دستوري كه مشخص نبود افزايش قيمت چه كالاهايي و در چه بازه زماني را شامل مي‌شود اما اكنون يدالله صادقي، معاون وزير صنعت صريحا گفته است در اجراي دستور رئيس‌جمهور مبني بر رسيدگي به وضعيت كالاهايي كه بيش از ۲۰ درصد افزايش قيمت داشتند، اولويت با مواد غذايي خواهد بود؛ بر اين اساس مي‌توان با بررسي گزارش‌هاي بانك مركزي و مركز آمار ايران، متهمان اصلي گراني در بازار خوراكي‌ها را مشخص كرد.

تازه‌ترين گزارش بانك مركزي از تحولات بازار خرده‌فروشي تهران در آخرين هفته تابستان، نشان مي‌دهد كه از 11گروه كالايي مورد بررسي، فقط ميانگين قيمتي 2گروه خوراكي شامل سبزي‌هاي تازه و چاي نسبت به‌مدت مشابه سال گذشته بالاي 20درصد رشد داشته است؛ اما بررسي جزئي‌تر نشان مي‌دهد از ميان 45قلم كالاي خوراكي مورد بررسي در اين گزارش، قيمت 14كالا نسبت به‌مدت مشابه سال گذشته، رشد بيش از 20درصد را تجربه كرده است.

از اين 14قلم كالا، 7كالا در زيرگروه سبزي‌هاي تازه قرار دارند كه عملا جزو گروه‌هاي پرنوسان از نظر قيمت محسوب مي‌شود و گاهي برخي اقلام آن تا بالاي 100درصد رشد را نيز در طول يك سال تجربه مي‌كنند. براساس اين گزارش گوجه فرنگي 39.5درصد، بادنجان 95درصد، كدو سبز 34.2درصد، سيب‌زميني 31درصد، پياز 59.4درصد، لوبيا سبز 51.1درصد و سبزي‌هاي برگي 20.5درصد نسبت به‌مدت مشابه سال قبل افزايش قيمت را تجربه‌ كرده‌اند. نكته قابل توجه درباره طبيعي بودن نوسان قيمتي در اين گروه، كاهش 21.9درصدي قيمت خيار نسبت به هفته مشابه سال گذشته است.

در گروه لبنيات، كره‌پاستوريزه، تنها كالايي است كه با رشد 33.3درصد قيمت، مشمول دستور رئيس‌جمهور براي رسيدگي شده است. اين كالا در اوايل دي‌ماه سال گذشته بود كه يكباره 20درصد افزايش قيمت را تجربه كرد درحالي‌كه به گفته محمدرضا ملاصالحي، قائم‌مقام معاون توليدات دامي وزارت جهادكشاورزي، كارخانجات لبنياتي در آن دوره شير خام را ارزان‌تر دريافت مي‌كردند.

براساس گزارش بانك مركزي، 3قلم كالايي نخود، لپه نخود و لوبيا سفيد نيز در گروه حبوب به‌ترتيب 21.2درصد، 26.2درصد و 21درصد افزايش قيمت داشته‌‌اند. البته ميانگين افزايش قيمت كل اقلام زيرگروه حبوب نيز نسبت به‌مدت مشابه 16.1درصد اعلام شده كه نشان مي‌دهد اغلب قيمت‌هاي اين گروه رشدي بيش از نرخ تورم عمومي دارند.

در گروه ميوه‌هاي تازه اما، گرچه مانند گروه سبزي‌ها نوسانات قيمتي به امري طبيعي بدل شده و در بسياري از ماه‌هاي سال تعداد زيادي از اقلام اين گروه افزايش قيمت نجومي را تجربه مي‌كنند اما در هفته مورد گزارش فقط 2ميوه نارنگي و انار با افزايش 58.3درصدي و 48.6درصدي مشمول رسيدگي هستند. متوسط افزايش قيمت گروه ميوه‌هاي تازه 9.7درصد ثبت شده و 4ميوه ليمو شيرين با 19.5درصد، خربزه با 9.1درصد، هندوانه با 15.2درصد و موز با 25.7درصد افت قيمت، جزو اقلام ارزان شده اين گروه محسوب مي‌شوند. چهاردهمين كالاي خوراكي كه براساس گزارش بانك مركزي مشمول رسيدگي به افزايش قيمت مي‌شود، چاي خارجي است كه 22.6درصد افزايش قيمت را تجربه كرده است. به جز اين 14كالا، ديگر اقلام خوراكي، حتي كالاهايي مانند تخم‌مرغ، گوشت قرمز و گوشت مرغ كه اخيرا دچار نوسانات قيمتي شديدي بوده‌اند هنوز نسبت به قيمت هفته مشابه سال گذشته افزايشي كمتر از 20درصد را نشان مي‌دهند. براساس اين گزارش قيمت تخم‌مرغ 18.9درصد، گوشت قرمز 16.9درصد و گوشت مرغ فقط يك درصد نسبت به هفته مشابه سال قبل گران‌تر شده است.