هشدار محققان درباره سفیدشدگی مرجان‌های خلیج‌فارس

به گزارش ایسنا، دکتر کیوان کبیری، عضو هیات علمی پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی از افزایش بی‌سابقه دمای آب در خلیج‌فارس و پیرو آن وقوع پدیده سفیدشدگی مرجان‌ها در برخی جزایر خبر داد و گفت: ‏در ماه‌های اخیر افزایش بی‌سابقه‌ای در دمای سطح آب دریا بر روی داده‌های استخراج شده از تصاویر ماهواره‌ای مشاهده شده است که در طول 35 سال ثبت این داده‌ها رکورد محسوب می‌شود.

وی اضافه کرد: این افزایش دما به گونه‌ای است که برای اولین بار در آب‌های اطراف جزیره کیش میانگین هفتگی دمای سطح آب از 35 درجه سانتی‌گراد فراتر رفته و حتی در مناطق اطراف جزایر خارک و خارکو میزان دمای هوا به 36 درجه سانتی‌گراد افزایش یافته است.

عضو هیات علمی پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی با اشاره به اجرای تحقیق میدانی با همکاری دکتر حمید رضایی از پژوهشگران حوزه علوم دریایی ادامه داد: در این مطالعات شاخص دیگری به نام هفته‌های گرم دارای ناهنجاری‌های (آنومالی) مثبت دمایی (Degree Heating Weeks, DHW) برای تحلیل بهتر تاثیرات دما بر روی مرجان‌ها مورد استفاده قرار گرفت.

کبیری یادآور شد: نتایج تحقیقات ما نشان داد که آستانه ناهنجاری‌های مثبت دمایی در این منطقه برابر با 5.3 است که بالاتر رفتن میزان این شاخص می‌تواند نشانه‌ای برای احتمال بروز پدیده سفیدشدگی (Bleaching) در مرجان‌ها باشد.

به گفته این محقق پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی تاکنون بیش‌ترین میزان محاسبه شده برای این شاخص 10 بوده که مربوط به تابستان سال 1998 میلادی است؛ سالی که در آن اکثر مرجان‌های خلیج‌فارس سفید شدند و بسیاری از آنها دیگر قادر به بازسازی خود نبوده و از میان رفتند.

کبیری با تاکید بر این که عدد محاسبه شده برای این شاخص در تابستان امسال حدود 12 است، افزود: این عدد به نوبه خود رکوردی بی‌نظیر است که نشانی از ماندگاری طولانی ناهنجاری مثبت دمایی در آب‌های خلیج فارس در تابستان امسال است.

وی خاطرنشان کرد: پیرو ثبت این میزان بالا برای شاخص DHW، مرجان‌های موجود در بخش ایرانی خلیج فارس را با مشاهدات مستقیم میدانی پایش کردیم و نتایج نشان داد اکثر مرجان‌ها تاب تحمل در برابر این استرس دمایی را نداشته و سفید شده‌اند.

عضو هیات علمی پژوهشگاه اقیانوس‌شناسی افزود: عکس‌های گرفته شده در مشاهدات میدانی به خوبی نمایانگر سفید شدن مرجان‌ها در اکثر نواحی اطراف جزیره کیش در مرداد ماه امسال است. این پدیده گونه‌های مختلفی از مرجان‌ها را تحت تاثیر قرار داده است، به گونه‌ای که بیش‌ترین میزان در مرجان‌های حساس شاخ گوزنی و حتی مرجان‌های مغزی دیده می‌شود.

وی با بیان این که خلیج فارس را به جرات می‌توان گرم‌ترین پهنه آبی نواحی حاره‌ای در جهان دانست، یادآور شد: به گونه‌ای که بیشینه دمای آب آن در ماه‌های گرم سال یک تا 1.5 درجه سانتی‌گراد گرم‌تر از سایر نواحی حاره‌ای است. همین امر باعث شد که مطالعات اثر تغییرات دمایی در این منطقه بر روی زیست‌بوم‌های آن و به ویژه مرجان‌های آن از اهمیت بالایی برخوردار باشند.

کبیری اضافه کرد: چرا که به نوعی نمایانگر وضعیت زیست بوم‌های سایر مناطق حاره‌ای جهان در 50 سال آینده است، جایی که بر اساس سناریوهای اقلیمی، دمای آب آن مناطق در طول این 50 سال یک تا 2 درجه افزایش خواهد یافت.