گفته مي‌شود در تازه‌ترين رويداد 2بانك براي انجام معاملات ارزي بورس نفت پذيرفته شده‌اند. به گزارش همشهري، بيش از 17سال از طرح اوليه تاسيس بورس ارز در سال 1379مي‌گذرد. از آن زمان تاكنون چند كشور تازه تاسيس در حوزه خليج‌فارس مبادلات نفت را از طريق بازار سرمايه آغاز كرده‌اند اما ايران هنوز توفيقي در اين كار نداشته است.
اكنون يك مذاكره سه‌جانبه ميان وزارت نفت، سازمان بورس و بورس انرژي براي تاسيس بورس نفت كه يكي از بخش‌هاي بورس انرژي است در جريان است اما هيچ مشخص نيست كه آيا قرار است دولت اين كار را انجام دهد يا خير. اگر‌چه برخي محدوديت‌هاي بين‌المللي در زمينه نقل و انتقال ارز پس از برجام كم شده است اما ناتواني بانك مركزي در جذب بانك‌هاي خارجي و همينطور تداوم برخي محروميت‌هاي مالي براي ايران در فضاي بين‌المللي بحث نقل و انتقال ارز را به مهم‌ترين چالش پيش پاي بورس نفت تبديل كرده است و در عين حال بحث هجينگ مبادلات نفتي كه درواقع نوعي معاملات مشتقه نفتي است كه از آن در ايران اصطلاحا تحت عنوان بيمه معاملات نفتي ياد مي‌شود از ديگر چالش‌هاي پيش پاي تاسيس بورس نفت است.
در كنار اين دوچالش اكنون يك چالش اساسي داخلي هم براي آغاز مبادلات نفت در بورس انرژي مطرح است و آن هم اختلاف بر سر قيمت‌گذاري نفت است. هم‌اكنون شركت ملي نفت قيمت نفت را بر مبناي ميانگين قيمت نفت‌خام عمان و دوبي محاسبه مي‌كند درحالي‌كه اگر قرار باشد نفت در بورس انرژي عرضه شود،
قيمت آن بايد توسط سازوكار عرضه و تقاضاي بازار مشخص شود و تغيير اين نحوه قيمت‌گذاري به لحاظ بوروكراسي ابهام‌هاي زيادي را در مورد قيمت‌گذاري نفت در بورس انرژي به‌وجود آورده است. با اين حال، گويا هنوز اميدواري‌هايي براي تاسيس بورس نفت بعد از 17سال از طريق بورس انرژي وجود دارد و حتي تحت‌تأثير اين اميدواري‌ها برخي سرمايه‌گذاران خارجي كد معاملات هم گرفته‌اند و منتظر آغاز معاملات نفت هستند.
اما با وجود اين هيچ تاريخ دقيقي در مورد زمان آغاز معاملات مشخص نيست و سيدعلي حسيني، مديرعامل بورس انرژي هم هيچگاه تاريخ دقيقي اعلام نمي‌كند. او ديروز هم در پاسخ به اين پرسش كه بورس نفت بالاخره از چه زماني فعاليتش را آغاز مي‌كند، به همشهري گفت: باور كنيد نمي‌توانم تاريخ دقيقي ارائه كنم اما مذاكرات و تلاش‌هاي بسيار خوبي با همكاري سازمان بورس در جريان است كه اميدواريم هرچه زودتر به نتيجه برسد.
مديرعامل بورس انرژي با اشاره به تلاش‌هاي رئيس سازمان بورس به‌منظور پيگيري و حل مسائل باقيمانده بر سر عرضه نفت خام، ابراز اميدواري كرد كه حداكثر تا پايان سال ۹۶ عرضه نفت خام در رينگ صادراتي بورس انرژي امكان‌پذير شود و گفت: به‌زودي اتفاق‌هاي مهمي روي خواهد داد. از او درباره اينكه قرار است نقل و انتقال‌هاي ارزي بورس نفت چطور انجام شود، پرسيديم كه گفت: بانك‌هاي توسعه صادرات و ملت در اين زمينه اعلام آمادگي كرده‌اند و قرار است اين دو بانك به‌عنوان بانك‌هاي عامل كار تسويه مبادلات نفت را انجام دهند. او توضيح داد: سپرده‌گذاري مركزي همانطور كه كار تسويه معاملات ريالي را در داخل كشور انجام مي‌دهد، همين كار را از طريق اين دو بانك و روابط كارگزاري اين دو بانك با بانك‌هاي خارجي انجام مي‌دهد.
- اختلاف در قيمت‌گذاري
او با بيان اينكه ساختار دولتي حاكم بر صنعت نفت و وجود برخي رويه‌ها و سازوكارهاي سنتي مانع از تحقق كامل اهداف تعيين شده براي توسعه بازار نفت‌خام و فرآورده‌هاي نفتي در بورس انرژي ايران شده است، تأكيد كرد: هم‌اكنون قيمت‌گذاري نفت‌خام صادراتي كه متولي فروش آن امور بين‌الملل شركت ملي نفت ايران است بر مبناي ميانگين قيمت نفت‌خام عمان و دوبي انجام مي‌شود كه براي تغيير اين رويه و مرجع قرار دادن قيمت كشف شده نفت‌خام در بورس انرژي ايران بايد برنامه‌ريزي مناسبي را پايه‌ريزي كرد. مديرعامل بورس انرژي تأكيد كرد:
عرضه نفت‌خام و فرآورده‌هاي نفتي از طريق بورس و فراهم كردن شرايط حضور پالايشگاه‌هاي خارجي و خريداران اين محصولات مي‌تواند علاوه بر افزايش تعداد مشاركت‌كنندگان، موجب بهبود شرايط و ثبات فروش نفت و فرآورده‌هاي نفتي در كشور شود. بر‌اين اساس شناسايي و تحليل بازارهاي هدف براي كارشناسان حوزه انرژي كشور تسهيل شده و برنامه‌ريزي براي توسعه تجارت نفت و فرآورده‌هاي آن با اطمينان بيشتري صورت مي‌گيرد.
- نقل و انتقال پول نفت از كانال اگزيم بانك
مديرعامل بانك توسعه صادرات گفت: با توجه به روابط كارگزاري كه بانك توسعه صادرات با بانك‌هاي دنيا دارد، اين امكان را داريم كه وجوه حاصل از فروش نفت خام را جا‌به‌جا كنيم. علي صالح‌آبادي، مديرعامل بانك توسعه صادرات ايران درخصوص روند همكاري بانك توسعه صادرات با بورس انرژي گفت:
حسب درخواستي كه بورس انرژي و سازمان بورس و همچنين شركت سپرده‌گذاري مركزي از ما داشت، بنا شد در صورت عرضه نفت خام در بورس انرژي، مسئوليت تسويه معاملات فيمابين بر‌عهده بانك توسعه صادرات باشد. صالح‌آبادي گفت: پس از ارائه اين پيشنهاد، بانك توسعه صادرات اعلام آمادگي كرد كه عامليت تسويه ارزي اين وجوه را براي مجموعه نفت انجام بدهد. به گفته وي، با توجه به روابط كارگزاري كه بانك توسعه صادرات با بانك‌هاي دنيا دارد، اين امكان را داريم كه وجوه حاصل از فروش نفت خام را جا‌به‌جا كنيم. او با بيان اين نكته كه سازوكار اين فرايند در بانك توسعه صادرات تعريف شده و قابل اجراست، افزود: هم‌اكنون در انتظار توافق نهايي مجموعه بازار سرمايه و وزارت نفت هستيم و در صورت رفع مشكلات فني مربوط به عرضه محصول در بورس، بانك توسعه صادرات آمادگي كامل براي انجام پروسه تسويه را دارد.
- مكانيسم تسويه معاملات ارزي مهيا شد
مديرعامل سپرده‌گذاري مركزي اوراق بهادار گفت: براي نخستين‌بار مكانيسم تسويه معاملات ارزي نفت خام در بازار سرمايه ايران مهيا شد تا گام بلندي براي معاملات بين‌المللي اين محصول استراتژيك برداشته شود. محمدرضا محسني با بيان مطلب فوق افزود: درطول ماه‌هاي اخير اقدامات گسترده‌اي جهت فراهم كردن زيرساخت‌هاي لازم براي معاملات بين‌المللي نفت خام در بورس انرژي آغاز شد كه خوشبختانه هم‌اكنون شرايط براي معاملات اين محصول فراهم شده است.
وي خاطرنشان كرد: بانك‌هاي ملت و توسعه صادرات ايران، بانك‌هايي خواهند بود كه تسويه معاملات ارزي نفت خام را در بورس انرژي انجام خواهند داد. البته رايزني‌ها براي افزايش تعداد بانك‌ها همچنان ادامه دارد. مديرعامل سمات با بيان اينكه تسويه معاملات نفت خام در بورس انرژي با يورو انجام خواهد شد، گفت: شركت سپرده‌گذاري مركزي با ارسال نامه‌اي به شركت ملي نفت ايران، آمادگي خود را براي انجام اين معاملات در بازار سرمايه اعلام كرده است كه اميدواريم هرچه سريع‌تر فرايند اجرايي اين معاملات آغاز شود.
نظر شما