براساس گزارش ساينس الرت، نتايج بررسي جديدي نشان مي‌دهد بيش از 30 هزار پژوهش علمي منتشر شده ممكن است به دليل استفاده از رده‌هاي سلول‌هايي كه به اشتباه شناسايي شده‌اند، به كل نادرست باشند.
اين مشكل به شدت ساده اما بسيار جدي است: محققاني كه درحال مطالعه روي سرطان ريه هستند، مقاله‌اي جديد منتشر مي‌كنند و مشخص مي‌شود سلول‌هاي آزمايشگاهي كه در اين پژوهش روي آنها تحقيق كرده‌اند سلول‌هاي كبد بوده‌اند نه ريه. يا سلول‌هايي كه تصور مي‌شده سلول‌هاي بدن انسان است،به موش تعلق داشته يا برعكس.
اين به آن معني است كه يافته‌هاي تمامي اين پژوهش‌ها نادرست از آب درمي‌آيند يا داراي نقص هستند و احتمالا به كل غيرقابل استناد خواهند بود. به گفته محققان دانشگاه رادباند در هلند كه اين بررسي جديد را انجام داده‌اند،بيشتر دانشمندان از عمد چنين يافته‌هاي اشتباهي را چاپ نمي‌كنند، و اين يك اشتباه معصومانه‌است. مشكل اصلي و نگران كننده اين است كه داده‌هاي پژوهشي احتمالا غيرواقعي و غيرقابل توليد دوباره هستند.
محققان هلندي براي اينكه بدانند پديده رده‌هاي سلولي اشتباهي تا چه‌اندازه درست است، به دنبال مداركي درباره "ادبيات علمي آلوده" گشتند. اين محققان با استفاده از پايگاه داده‌هاي وب‌سايت نشريه ساينس، مقاله‌هاي علمي كه براساس تمامي انواع شناخته شده سلول‌هاي اشتباهي انجام گرفته بودند را مورد بررسي قرار دادند. اين رده‌هاي شناخته شده توسط كميته بين‌المللي تاييد هويت رده سلولي مشخص شده‌اند.
در اين ليست بيش از 451 رده سلول وجود دارد و هيچ‌يك از آنها آنچه به نظر مي‌آيند نيستند زيرا در دوره‌اي زماني به سلولي ديگر آلوده شده‌اند اما همچنان در مطالعات علمي مورد استفاده قرار گرفته‌اند،از دهه 1950 تا به امروز. محققان تعداد مقاله‌هاي علمي كه مبتني بر اين رده‌هاي سلولي منتشر شده‌اند را 33 هزار مقاله تخمين زده‌اند. اين يعني بيش از 30 هزار مقاله علمي آنلاين منتشر شده‌است كه درباره سلول‌هايي نادرست گزارش مي‌دهند.
از ميان 451 رده سلولي تغيير يافته، مشهورترين منبع آلودگي سلول‌هاي HeLa هستند. در سال 1957 مادري 31 ساله در ويرجينياي آمريكا به دليل ابتلا به سرطان رحم جانش را از دست داد اما در دوره درماني و پيش از مرگ وي بدون اينكه به بيمار اطلاع داده شود، از سلول‌هاي لاكس رحمي او نمونه‌برداري شد.
بعد‌ها زيست‌شناسي به نام جورج اوتو گي كشف كرد مي‌توان اين سلول‌ها را به شكلي نامحدود در آزمايشگاه زنده نگه داشت و به اين ترتيب سلول‌هاي HeLa به اولين رده سلولي ناميرا تبديل شدند، به اين معني كه به تدريج و به واسطه پيري از بين نمي‌روند.
ناميرايي اين سلول‌ها آنها را به گونه‌اي ارزشمند براي مطالعات علمي تبديل كرد و باعث شد در سرتاسر جهان توزيع شوند و در پروژه‌هاي علمي زيادي در زمينه كشت سلولي، توليد واكسن و ديگر انواع فعاليت‌هاي علمي به كار گرفته شوند. تخمين زده مي‌شود كه تاكنون 20 تن از اين سلول كشت داده شده‌است و كشفياتي براساس آنها انجام شده و 11 هزار حق اختراع براساس اين سلول‌ها ثبت شده‌است،اما طبيعت ناميراي اين سلول‌ها هزينه‌اي گزاف به دنبال داشته‌است.
اين سلول‌ها نه تنها تكثير مي‌شوند،بلكه مي‌توانند ديگر كشت‌هاي سلولي مجاور را نيز به راحتي به خود بيالايند و براساس تاريخ طولاني استفاده از اين سلول‌ها در آزمايشگاه‌هاي علمي، تخمين زده مي‌شود كه سلول‌هاي HeLa و ديگر سلول‌هاي ناميرا و آلوده بيش از 36 درصد از رده‌هاي سلولي مورد استفاده دانشمندان را آلوده ساخته‌اند.
به گفته محققان اين آلودگي و شناسايي نادرست سلول‌هايي كه در مطالعات علمي مورد استفاده قرار مي‌گيرند، باعث شده تا درحال حاضر بيش از 30 هزار مقاله علمي نادرست در دسترس محققان باشد. فشاري كه براي انتشار مقالات علمي بر محققان وارد مي‌شود نيز مانع از تاييد دوباره كشت‌هاي سلولي مورد استفاده آنها مي‌شود و اين نيز خود به مشكل عدم درستي مقالات علمي دامن زده‌است.
نظر شما