مقالات خاشقجي در ساليان گذشته به‌دليل نزديكي او به حلقه‌هاي امنيتي و سياسي آل‌‍‌‌سعود از اهميت ويژه‌اي برخوردار بود اما او نيز در پي موج تغييرات گسترده سياسي اجتماعي عربستان به يكي از منتقدان حكومت اين كشور تبديل شده كه پس از چندين‌ماه ممنوعيت هرگونه فعاليت رسانهاي در عربستان، حالا از آمريكا به انتشار مطالب انتقادي خود مي‌پردازد. خاشقجي در مقاله‌اي كه هفته‌گذشته در فايننشال‌تايمز منتشر شده، از نگاهي جديد به موضوع رانندگي زنان در عربستان پرداخته است:
دختران بعد از صدور فرمان پادشاهي در هفته گذشته مبني بر مجوز رانندگي براي زنان در عربستان، احساس خوشبختي مي‌كنند، من هم در شادي آنان شريك هستم و اين اتفاق مهم را جشن گرفته‌ام. با وجود ترس و دلهره‌اي كه همواره بعد از آغاز رانندگي فرزندان سراغ خانواده‌هايشان مي‌آيد؛ آيا امن و امان خواهند بود؟ اگر دچار حادثه‌‌اي شوند چطور؟ من طي ساليان طولاني، همواره در كمپين‌هايي كه خواستار برابري حقوق مردان و زنان در عربستان (از جمله حق رانندگي) بودند، شركت كرده‌ام.
جالب است كه طي 30سال گذشته، هرگاه صداي اعتراض زنان عربستاني براي مطالبه حقوق‌شان بلند شد يا حتي فراتر از آن كار به اعتراضات و تظاهرات كشيد، حركت آنان به‌مثابه اهانت به ساحت پادشاهي سعودي به‌حساب آمده و در نتيجه از سوي مسئولين حكومتي تحت فشار قرار مي‌گرفتند؛ درحالي‌كه همواره ادعا شده اس`ت كه زنان سعودي از سوي مبلغان مذهبي محافظه‌كار در مضيقه بوده‌اند. اما سادگي رفع ممنوعيت طولاني‌مدت رانندگي براي زنان به روشني ثابت كرد كه دست حكومت عربستان براي انجام هرگونه اصلاحات ساختاري باز است؛ چراكه حرف اول و آخر را حكومت مي‌زند.
به زناني كه طي ساليان گذشته براي كسب حقوق خود تلاش و مبارزه كردند مي‌گويم كه عميقا از آنان سپاسگزارم. اين زنان بايد از سوي ملت و دولت عربستان تكريم شوند؛ همانطور كه بانيان آزار و مزاحمت براي آنان بايد از اعمال خود عذرخواهي كنند.
پادشاهي سعودي در جريان تعطيلات هفته گذشته براي اولين‌‌بار شاهد حضور زنان در جشن‌‌هاي عمومي روز ملي عربستان بود. جوانان در خيابان‌ها رقصيدند و صداي بلند موسيقي و پايكوبي در بسياري از شهرهاي كشور به گوش مي‌رسيد. اينها صحنه‌هايي بود كه در طول زندگي‌ام آرزوي ديدنش را داشتم و گمان نمي‌‌كردم تا پايان عمر، فرصت برآورده‌شدن اين آرزو برايم وجود داشته باشد. تمام آنچه به‌دست آمده، در متن جامعه‌اي رخ مي‌هد كه در بنيان خود به‌طور جدي محافظه‌كار و سنتي است. بدون شك در كنار شوك اوليه يا استقبال قابل توجه از اين تصميمات ناگهاني، مخالفت‌هايي نيز در بطن جامعه عربستان وجود دارد. من از نظرات مخالف نيز همانگونه استقبال مي‌كنم كه از نظرات موافقان رانندگي زنان استقبال كردم؛ چرا كه ما بيش از همه اينها، نياز داريم صداهاي مختلف در جامعه خود را بشنويم تا آزادي بيان محقق شود. آري، مدرنيته فراتر از موسيقي و رانندگي است. تنها يك روز قبل از اعلام اين فرمان تاريخي، جميل فارسي، بازرگان مشهور سعودي در سكوت به جمع ده‌ها تن ديگري اضافه شد كه تنها به جرم عدم‌حمايت صددرصدي از سياست‌هاي فعلي حكومت، روانه زندان شده‌اند.
بسياري از كساني كه اكنون در بازداشت به‌سرمي‌برند، نسبت به سياست‌هاي عربستان عليه قطر انتقاداتي داشته‌اند اما بيانيه رسمي وزارت كشور، علت بازداشت آنان را توطئه عليه امنيت عربستان و تلاش براي ايجاد آشوب با حمايت 2كشور خارجي عنوان كرده است.
اخبار مربوط به چهرههاي بازداشت شده از موضع حكومتي به‌گونه‌اي رسانه‌هاي داخلي را مشغول خود كرده كه مسائل مربوط به برنامه‌هاي تحول اقتصادي يا حتي رقابت سنتي عربستان با ايران در سوريه و يمن از صفحه اول روزنامه‌ها به حاشيه رفته است. «شيطنت» بازداشت‌شدگان در شبكه‌هاي اجتماعي [اشاره به مواضع دوپهلوي چهرههاي مشهور سعودي در شبكه‌هاي اجتماعي همچون توييتر كه منجر به بازداشت آنان شد]، مناقشات سياسي را از سطح رسانهاي به حلقه‌هاي كوچك مخفي منتقل كرده تا مبادا اين عده نيز به سرنوشت چهرههاي بازداشت شده دچار شوند.
رسانه‌هاي مورد حمايت دولت به‌طور مداوم به هر چهره‌اي كه حاضر به حمايت قاطع از تمام سياست‌هاي دولت عربستان نيست برچسب مي‌زنند، حتي براي آنان هشتگي با عنوان «ليست سياه» ساخته‌اند... حالت اورولي غريبي را تجربه مي‌كنيم.
نظر شما