اين در حالي است كه در روزهاي اخير نيروهاي كرد با نيروهاي عراقي در حومه موصل وارد درگيري نظامي نسبتا سنگيني شدند. اين رويداد باعث شد بسياري بپرسند اگر نيروهاي پيشمرگه براي رويارويي نظامي با ارتش عراق آمادگي داشتند چرا اين كار را در كركوك نكردند؟
1-بارزاني به خوبي مي‌داند از دست‌دادن روزنه مرزي شمال غرب موصل با تركيه (به‌ويژه فيشخابور)، به‌معناي فقدان يكي از مهم‌ترين اهرم‌هاي اقتصادي و همچنين سياسي است كه از طريق تفاهم با تركيه به‌دست آورده و به‌منظور تحقق رؤياي كشور كردي مستقل روي آن حساب مي‌كند.
اين روزنه مرزي، خط لوله نفت عراق به تركيه را بازيابي مي‌كند، به‌طوري كه عراق قادر به صدور نفت از كركوك و ساير مناطق مورد‌اختلاف به تركيه، خارج از انحصار اقليم خواهد بود. از سوي ديگر، ميدان‌هاي نفتي اين مناطق 19درصد از توليد نفت شمال عراق را تشكيل م‍ي‌دهد، كه با توجه به نزديكي به مرز تركيه و صادرات آسان، از اهميت ويژه‌اي برخوردار است.
2-مناطقي كه شاهد مقاومت جدي نيروهاي وابسته به بارزاني در مقابل پليس فدرال است، مدخل رود دجله به داخل عراق به شمار مي‌آيد و حفظ سيطره بارزاني بر اين مناطق، به‌معناي استمرار نقش او در مديريت منابع آبي عراق خواهد بود.
3-اقليت‌هاي عراقي، اكثريت ساكنان مناطق اطراف موصل را تشكيل مي‌دهند و جنگ در اين ناحيه، منجر به مهاجرت بخش‌هاي باقيمانده از آنان خواهد شد؛ امري كه در جهت اهداف بلندمدت بارزاني براي پيوستن آن به بخشي از اربيل به‌حساب مي‌آيد.
از سوي ديگر، اقليت‌ها قادر به جلب توجه افكار عمومي در سطح جهاني و ايجاد فشار براي توقف درگيري‌ها در اطراف موصل هستند تا به اين ترتيب، عمليات استقرار مجدد نيروهاي عراقي در اين مناطق، بدون تحقق كامل اهداف آن پايان يابد.
4-استقرار نيروهاي فدرال عراق در مناطق مرزي موصل، راه را بر نيروهاي كردي كه در حال برنامه‌ريزي براي ورود به صحنه و كمك به بارزاني هستند خواهد بست و پل ارتباطي ميان اربيل و ساير مناطق كردي در سوريه و تركيه را از بين مي‌برد.
باتوجه به آنچه بيان شد، اگر عمليات استقرار نيروهاي نظامي عراق در اين مناطق طي يك هفته آينده محقق شود، اقدامات بارزاني و اميد او به فشارهاي بين‌المللي سود چنداني براي او نخواهد داشت، اما اگر عمليات بيش از يك هفته به طول بينجامد، ممكن است محاسبات بارزاني، به‌ويژه نسبت به مواضع آمريكا، به عامل مؤثري در صحنه تبديل شود.
- مدير مركز مطالعات عراق
نظر شما