براساس گزارش معاونت درمان وزارت بهداشت، روزانه ۲۵۰ تا ۳۰۰ نفر در كشورمان دچار سكته مغزي مي‌شوند. اگر درمان سكته حاد مغزي در 3ساعت اوليه صورت بگيرد، ۳۰ درصد بيماران بدون ايجاد عوارض و ناتواني، بهبود كامل خواهند يافت. از سوي ديگر به گفته بابك زماني، رئيس انجمن سكته مغزي ايران هم‌اكنون سالانه 150 تا 160هزار نفر در ايران دچار سكته مغزي مي‌شوند كه 15درصد آن به مرگ منجر مي‌شود. همچنين 30درصد از اين افراد زير 50سال سن دارند.
هر اختلال عصبي كه به‌صورت ناگهاني ايجاد و مانع از رسيدن خون به سلول‌هاي مغزي شود، سكته مغزي است و رسيدگي به آن بايد كمتر از ۸ ساعت صورت گيرد. هرچه زمان رسيدن به مركز درماني و اقدامات درماني طولاني‌تر باشد، به فراخور منطقه‌اي از مغز كه خون به آن نرسيده است، اختلال عملكرد بيشتر مي‌شود.
دكتر بابك قرائي مقدم، متخصص مغز و اعصاب در گفت‌وگو با همشهري گفت: سالانه 100هزار نفر دچار سكته مغزي مي‌شوند و تا مدت‌ها يا تا آخر عمر از عوارض بدني آن رنج مي‌برند. كنترل فشار خون، ديابت و پرهيز از استعمال سيگار و غذاهاي چرب امكان بروز سكته را كم مي‌كند. اخيرا با همكاري وزارت بهداشت براي درمان سريع سكته‌هاي قلبي و مغزي در بيمارستان‌ها تجهيزات مشخصي درنظر گرفته شده تا بيمار در ساعات اوليه خدمات درماني را دريافت كرده و خطر نقص عضو يا مرگ كمتر شود. در بروز سكته‌هاي مغزي بسته به جايي كه در مغز فرآيند خون رساني مختل شده باشد، ۳ تا 8 ساعت اول اهميت حياتي دارد. عدم دريافت بموقع خدمات تشخيصي و درمان فوري، در تمام دنيا يك معضل حياتي است.
مراكز و تجهيزاتي كه دكتر قرائي مقدم از آن ياد مي‌كند تحت عنوان مديريت سكته‌هاي قلبي و مغزي اخيرا راه‌اندازي شده است. در 2طرح 247 و 724 كه مربوط به مديريت درمان سكته‌هاي قلبي و مغزي است، اورژانس كشور پس از تشخيص نوع سكته كد را به بيمارستاني كه متخصص و تجهيزات لازم را دارد، ارسال مي‌كند.
براساس آخرين آمار از زمان اجرايي شدن اين طرح، 14هزارنفر در بخش سكته حاد مغزي آموزش ديده‌اند و تعداد بيماران منتقل شده با كد 724، 3هزار و 493مورد بوده است. مجتبي خالدي، سخنگوي اورژانس كشور در گفت‌وگو با همشهري با اشاره به اينكه اورژانس پيش‌بيمارستاني از اهميت زيادي برخوردار است، گفت: اگرچه براي سكته مغزي زمان بيشتري در اختيار است اما رسيدگي بموقع به همه سكته‌ها اهميت يكساني براي اورژانس كشور دارد. هر دو پروژه 247و 724همزمان با هم در كشور راه افتاد. مهم‌ترين نكته براي هر دو سكته، تماس زودهنگام با فوريت‌هاي پزشكي است. در بسياري از موارد افراد به اين دليل جان خود را از دست مي‌دهند كه خدمات پزشكي دير در اختيارشان قرار گرفته است.
وي گفت: از سوي ديگر رسيدن عوامل اورژانس به بيمار نيز اهميت دارد. هم‌اكنون در شهرها عوامل اورژانس بايد زير 8 دقيقه و در جاده‌ها زير ۴دقيقه به محل حادثه برسند. اين رقم در شهر‌هايي مانند تهران و مشهد 10دقيقه است. پس از تشخيص با مشورت پزشك متخصص حاضر در مركز فوريت‌هاي پزشكي، كد تعيين شده براي هر كدام از سكته‌ها به بيمارستان‌هايي كه تجهيزات لازم براي درمان آن سكته را دارد، ارسال مي‌شود. بيمار بدون طي كردن مراحل روتين اورژانس، مستقيم به اتاق CatLab فرستاده مي‌شود. بيمار درصورت بروز سكته مغزي بايد به بيمارستاني فرستاده شود كه نورولوژيست يا متخصص مغز و اعصاب داشته باشد. معمولا يك سوم افراد بعد از سكته مغزي به بهبود كامل يا نسبتا كامل مي‌رسند. يك سوم ديگر از افراد نيز دچار ناتواني‌هاي دائمي مي‌شوند. اگر مشكلاتي كه براي افراد بعد از سكته مغزي ايجاد شده در طول 6 ماه بهبود نيابد، احتمالا تبديل به مشكلات دائمي مي‌شوند. زينب واشقاني، فيزيوتراپيست درباره درمان زنده‌ماندگان پس از سكته مغزي گفت: در بيشتر موارد سكته‌هاي مغزي، درمان‌هاي توانبخشي مانند فيزيوتراپي و گفتاردرماني چه در بيمارستان و چه در خانه ضروري است. اقدامات توانبخشي و فيزيوتراپي با هدف بهبود حسي- حركتي، جابه‌جا كردن مرتب بيمار و استفاده از تشك مواج براي جلوگيري از زخم بستر، مراقبت تنفسي براي تخليه بهتر خلط و تنفس مؤثرتر بيمار، مراقبت دستگاه ادراري و... جزو مراقبت‌هاي بعد از سكته مغزي هستند با توجه به اينكه سكته مغزي اثرات مادي، معنوي و اجتماعي بسياري دارد، به همين دليل پيشگيري بهتر از درمان است. پس آشنايي افراد جامعه با علل اصلي بروز سكته مغزي مي‌تواند نقش تعيين‌كننده‌اي در زمينه جلوگيري از بروز آن ايفا كند.
- قدم اول مواجهه با سكته مغزي
عوارض سكته مغزي از عوارض خفيف و گذرا مانند تاري ديد تا عوارض فلج‌كننده دائمي يا حتي مرگ را شامل مي‌شود.در بيشتر افراد علائم سكته مغزي به سرعت و در عرض چند ثانيه يا چند دقيقه بعد از وقوع سكته خود را نشان مي‌دهد و بسته به محل ضايعه بسيار گسترده است. نشانه‌هايي مانند ضعف، كرختي يا حتي فلج شدن صورت و اندام‌هاي فوقاني و تحتاني يك طرف بدن، ناتواني در حفظ تعادل، اختلال در تكلم، اشكال در بلع، اشكال در درك وضعيت و موقعيت، دوبيني يا تاري ديد، سردرد شديد و ناگهاني، از دست دادن حافظه، اختلال در قضاوت، سرگيجه بدون دليل و سقوط ناگهاني، بي‌اختياري ادرار و مدفوع، ناتواني در انجام حركات ظريف و... در سكته‌هاي مغزي شديد رخ مي‌دهد و ممكن است قسمت‌هايي از مغز كه كنترل تنفس و فشار خون را بر عهده دارند، گرفتار شود. همچنين اين احتمال وجود دارد كه شخص به اغما رفته و فوت كند. اين اتفاق در ۱۰ تا ۱۵ درصد افرادي كه به سكته‌هاي مغزي مبتلا مي‌شوند، رخ مي‌دهد.
نظر شما