درحالي‌كه بسياري از سياستمداران و رسانه‌هاي لبناني عدم‌دسترسي آزادانه رسانه‌ها به نخست‌وزير اين كشور در رياض را نشانه‌اي از غيرعادي بودن وضعيت اقامت او به شمار مي‌آوردند، خبر مصاحبه تلويزيون المستقبل (تلويزيون حزب حريري) با او در پايتخت عربستان منتشر شد.
بولا يعقوبيان، يكي از مجريان شبكه المستقبل براي اولين‌بار اين خبر را در ساعات ابتدايي روز يكشنبه در صفحه توييتر خود اعلام كرد و خبر داد تا ساعاتي ديگر براي مصاحبه با حريري راهي رياض مي‌شود. اما ابعاد پرسش‌برانگيز اين مصاحبه استثنايي نيز به فاصله اندكي، همراه با توييت يكي از مجريان شبكه الجديد لبنان نمايان شد؛ او خبر داده بود يعقوبيان به‌دليل محدوديت زماني به تنهايي و بدون همراهي تيم خبري (تصوير‌بردار و...) به رياض سفر خواهد كرد؛ امري كه از سوي بسياري، به‌عنوان نشانه‌اي از امنيتي بودن فضاي مصاحبه سعد حريري تفسير شد.
در ادامه، اظهارات ميشل عون، ساعاتي قبل از شروع مصاحبه، فضا را از آنچه بود نيز ملتهب‌تر كرد. دفتر رئيس‌جمهور لبنان با صدور بيانيه‌اي، ضمن تأكيد مجدد بر شرايط غيرعادي و اقامت اجباري حريري در رياض اعلام كرد: هر آنچه حريري گفته و خواهد گفت و تمامي مواضع وي و آنچه به او نسبت داده شده، شك‌برانگيز است و نمي‌توان به آنها بر اين اساس كه نخست‌وزيري با اراده كامل خود گفته است، استناد كرد چرا كه حريري در شرايط آزادانه‌اي قرار نداشته و حتي براي تماس اعضاي خانواده‌اش با او شروطي وضع كرده‌اند!
در واكنش به موضع تند رئيس‌جمهور لبنان نسبت به مصاحبه حريري با شبكه المستقبل، بسياري از رسانه‌هاي داخلي اين كشور، ازجمله شبكه‌هاي OTV، NBN، المنار و الجديد با صدور بيانيه‌هاي جداگانه از پوشش مستقيم اين گفت‌وگو خودداري كردند. مصاحبه حريري كه ابتدا قرار بود ساعت 11شب به وقت تهران آغاز شود، با يك ساعت تغيير، در ساعت 10شب پخش شد و شبكه‌هاي المستقبل، الحدث و الجزيره تا پايان آن را پوشش دادند. اين در حالي است كه شبكه‌هاي العربيه و اسكاي‌نيوز (متعلق به عربستان و امارات) به پخش بخش‌هاي محدودي از آن اكتفا كردند.
- نشانه‌هاي نامتعارف حريري و حضور فرد ناشناخته در تصوير!
حريري در اين مصاحبه از ضرورت خودداري حزب‌الله از دخالت در امور منطقه سخن گفت، عربستان را حامي ثبات و امنيت لبنان معرفي كرد، وجود هرگونه شرايط غيرعادي براي اقامت خود در رياض را رد كرد و خبر داد تا 2الي 3روز ديگر به كشورش بر مي‌گردد.
ويژگي‌هاي غيرعادي مصاحبه حريري از همان ثانيه‌هاي ابتدايي پخش مستقيم آن توجه مخاطبان را به خود جلب كرد. نشانه‌هايي همچون چهره پريشان سعد حريري، لرزش دست‌هاي او، نوشيدن مكرر آب ميان حرف‌ها، قطع شدن سخنانش با بغض و... اما آن بخشي از مصاحبه كه بيش از همه توجه بينندگان را به‌خود جلب كرد، حضور شخصي ناشناخته براي چند ثانيه، در گوشه تصوير بود؛ درحالي‌كه كاغذ و قلم در دست داشت.
او پشت سر مجري و مقابل سعد حريري ايستاده بود و از لحظه‌اي كه در تصوير ديده شد، نگاه حريري را به طرز غيرعادي به‌خود معطوف كرد؛ اين حالت براي چند ثانيه ادامه داشت تا اينكه تصوير روي مجري مصاحبه برگشت؛ به‌گونه‌اي كه به‌نظر مي‌رسيد فرد مورد نظر يادداشتي را به سعد حريري رسانده است.
اگرچه حضور اين فرد ناشناخته در قاب دوربيني كه مصاحبه حريري را ضبط مي‌كرد تنها به چند ثانيه محدود مي‌شد، اما بلافاصله به كانون توجه كاربران عرب شبكه‌هاي اجتماعي تبديل شد به‌گونه‌اي كه بارها و بارها تصوير او را منتشر كرده و از هويت او و پيامي كه سعي داشته به‌دست حريري برساند، سؤال مي‌كردند.
- واكنش‌هاي مخاطبان و تحليلگران
با پايان مصاحبه زمان واكنش‌ها و تحليل آنچه ميان سعد حريري و بولا يعقوبيان گذشته بود فرا رسيد. تحليل‌هايي كه بخش قابل توجهي از آنها، دال بر شكست طرح عادي‌سازي حضور حريري در رياض از طريق مصاحبه با يك شبكه لبناني بود. عبدالباري عطوان، سردبير رأي‌اليوم به فاصله دقايقي بعد از پايان مصاحبه مقاله‌اي در تحليل آن منتشر كرده و نوشت:
حريري در اين مصاحبه كاملا آشفته به‌نظر مي‌رسيد و سخنان او براي لبناني‌ها و بسياري از اعراب كه گفت‌وگو را دنبال كردند قانع‌كننده نبود. انتظار مي‌رفت اين گفت‌وگو جنجال‌هاي استعفاي حريري در رياض را تا حد زيادي از بين ببرد اما نتيجه كاملا عكس اين بوده است. عدم‌همراهي تيم فني شبكه المستقبل با بولا يعقوبيان پرسش‌هاي بسياري درباره جو حاكم بر گفت‌وگو ايجاد كرده و براي بسياري اين فرضيه تقويت شده كه حريري در چارچوب ديكته شده به گفت‌وگو پرداخته است. جاد غصن، مجري شبكه الجديد نيز در توييتر خود نوشت:
لحن، چهره و تن صداي حريري بدون شك نشان مي‌دهد نخست‌وزير لبنان در كشوري سركوبگر و با سياست و قوانين عقب‌مانده بازداشت شده است. همچنين مريم بلعانه، مجري شبكه الجزيره در تحليل اين مصاحبه نوشت: مجري تلويزيون المستقبل خواسته يا ناخواسته با حريري مثل كسي كه از دنياي خارج به دور بوده برخورد كرد. آنچه در لبنان اتفاق افتاده را برايش نقل كرد، نوشته‌هاي روزنامه‌ها را به اطلاعش رساند و از اظهارات ميشل عون براي او گفت. گويي مطمئن بود حريري از تمام حوادث روزهاي اخير لبنان بي‌خبر است.
در نخستين واكنش يك مقام سياسي، دقايقي بعد از پايان اين گفت‌وگو، بوريس جانسون، وزير خارجه انگليس در گفت‌وگو با رويترز ابراز اميدواري كرد در بازگشت حريري به لبنان بيش از اين تأخير ايجاد نشود. از سوي ديگر، ميشل عون نسبت به بخش‌هاي محدودي از سخنان حريري كه از امكان بازپس‌گيري استعفا و بازگشت قريب‌الوقوع به لبنان سخن گفته بود، استقبال كرد و آن را نشانه‌اي اميدواركننده خواند.
طي يك روز گذشته، تحليل‌ها از نخستين مصاحبه حريري بعد از اعلام استعفا همچنان ادامه دارد؛ عده‌اي آن را گامي مثبت براي حل بحران اخير لبنان ارزيابي كرده و عده‌اي ديگر، آن را نشانه‌اي از تشديد تنش‌ها طي روزهاي آينده به‌حساب آورده‌اند. اما بخش قابل‌توجهي از اين تحليل‌ها در يك نقطه با هم مشتركند؛ اين مصاحبه در فضايي امنيتي و غيرعادي ضبط شده بود؛ امري كه فرضيه‌ها مبني بر بازداشت حريري در رياض را بيش از پيش تقويت كرد.
نظر شما