اما اين شهر طي سال‌هاي گذشته فضاهاي بيشتري را در اختيار زنان گذاشته است؛ زناني كه در عرصه مديريت شهري به تصميم‌سازي و تصميم‌گيري در مورد شهر مي‌پردازند. با 2 عضو زن شوراي شهر در اين‌باره به گفت‌وگو نشسته‌ايم؛ زناني كه بر كرسي شوراي شهر تكيه زده‌اند و اتفاقا مي‌توانند به آنچه ديگر زنان مي‌انديشند عمل كنند. الهام فخاري معتقد است كه تهران چهره زمختي دارد و نژاد بهرام هم فضاي زنانه و مردانه موجود شهر را در شكل‌گيري يك شهر متعادل مناسب نمي‌داند.
الهام فخاري يكي از اعضاي شوراي پنجم شهر تهران بر اين عقيده است كه شهر تهران براي زندگي زنان و حتي گروه‌هاي ديگر اجتماعي به‌دليل جنبه‌هاي بسياري، شهر مناسبي نيست، چراكه هم‌اكنون فضاي شهري يك فضاي كالبدي شهري است همچون معابر، ايستگاه‌ها، فضاهاي ماندگار و فضاهاي كسب‌وكار كه چندان مناسب نيستند، اگرچه مي‌توانند بهتر از اين باشند و البته حق تمامي شهروندان است كه بهتر از اين باشند.
وي در حالي شرايط كلانشهر تهران را نامناسب مي‌داند كه براين باور است كه اين شهر مي‌تواند فرصت‌هاي خوبي براي زندگي بهتر، بازسازي شهري و اجتماعي به‌ويژه براي زنان فراهم كند، چرا كه فضاي اجتماعي بايد متشكل از تنوع و گوناگوني باشد تا بتواند فرصت مناسبي براي همگان ايجاد كند.
اگرچه فخاري مهم‌ترين مزيت تهران را جمعيت بزرگ و چندميليوني و البته با يك تكثر و گوناگوني چند فرهنگي براي زنان مي‌داند كه مي‌تواند فرصت‌هايي همانند رشد اجتماعي، اقتصادي و غناي فرهنگي را ايجاد كند، اما درعين حال عنوان مي‌كند كه همين تكثر و پر جمعيت بودن نيز اگر به درستي مديريت نشود مي‌تواند براي زنان تهديد‌آميز باشد.
او معتقد است كه امروز شهر تهران نه‌تنها چهره زنانه ندارد بلكه چهره‌اي چندان اجتماعي به‌ويژه در شهرسازيش هم ندارد چرا كه شهر بيشتر سازه‌محور است و نه جامعه‌محور. نمود اين امر را مي‌توان در ازدياد اتوبان‌ها و سازه‌هاي ناهمگون و ناهمساز و ناهماهنگ مشاهده كرد. اين مسئله نشان‌دهنده يك رويكرد اجتماعي نيست بلكه بيشتر به رويكرد ثبت ركورد در مديريت شهري مي‌ماند كه در آن حاكم بوده آن هم ركوردهايي كه مربوط به سازه‌هاي فلزي و سيماني بوده است. نه اينكه فضاهاي اجتماعي و ماندگاري در برنامه‌هاي مديريت شهري جاي نداشته بلكه در اولويت اقدامات و برنامه‌ها جاي نگرفته و يا قادر به تحقق آن نبوده‌اند.
اين عضو شوراي شهر تهران فضاي مديريت محلات و شوراياري‌ها را به‌عنوان يك نهاد اجتماعي مردمي، فضاي بسيار خوبي براي اقدامات و برنامه‌هاي اجتماعي زنان مي‌داند كه به‌طور كامل عادلانه، سازنده و به‌طور خاص به دور از مناسبات سياسي مي‌تواند فضاهاي اجتماعي براي كنشگري فراهم كند به‌طوري كه مديريت محلي، مديريت فضاي اجتماعي و حركت و فعاليت براي بهبود زندگي مردم در محلات را براي زنان فراهم كند.
فخاري، مديريت محلي را يكي از حوزه‌هايي عنوان مي‌كند كه در شهر تهران مهياست تا با برنامه‌ريزي بهتر توسط زنان اداره شود و فعاليت بيشتري در آن صورت گيرد. همچنين سازمان‌هاي مردم‌نهاد ظرفيت مناسب ديگري است كه وي به آن اشاره مي‌كند كه شهرداري در دوره مديريت قبلي وارد شده و دوباره مي‌تواند فرصت خوبي براي فعال‌تر رفتاركردن و همكاري مشاركتي زنان در امور شهري باشد.
او اين موارد را مقدماتي مي‌داند براي فعاليت‌هاي گسترده‌تر زنان در شهر. فخاري با اشاره به حضور زنان در عرصه‌هاي تصميم‌گيري مي‌گويد: به‌عنوان مثال زنان مي‌توانند در اين مراكز پيگير اصلاح معابر باشند يا پيگير ساخت و سازها كه از قوانين و مصوبات خارج نشود يا پيگير جريمه‌هاي صرفا پولي نباشد و معتقد است كه اينها مواردي است كه زنان به‌خوبي مي‌توانند آن را پيش ببرند و حتي كمك كنند كه فيزيك شهر هم بازسازي شود.
اين عضو شوراي شهر بر اين اعتقاد است كه شهرداري تهران يك وظيفه عمومي ديگر هم دارد؛ اينكه به كسب وكارهايي كه به حوزه زنان مرتبط است وارد شود. «ما بايد به فعاليت‌هاي زنان بيشتر بها دهيم و فرصت‌هاي بيشتري در اختيار آنها بگذاريم. وظيفه شوراي شهر و مديريت شهري تنها تأمين امنيت فيزيكي در سطح شهر نيست بلكه ايجاد امنيت رواني و اجتماعي و محيطي از جمله وظايفي است كه به‌عهده نمايندگان مردم در شوراي شهر است.»
فخاري امنيت شهري را يك اولويت مي‌داند كه شوراي شهر بايد به آن توجه خاص داشته باشد. درواقع شوراي شهر با سياستگذاري و برنامه‌ريزي مي‌تواند امنيت معابر، گذرها و زيرگذرها، حاشيه و متن شهر را براي حضور به فضاي امن تبديل كند. به گفته او برخي از اعضاي شوراي شهر در حال پيگيري مصوباتي هستند تا هرچه بيشتر امنيت شهري را افزايش دهند.
اين عضو شوراي شهر با وجود اينكه تاكنون به پارك بانوان نرفته است، اما گزارش وضعيت آن را از مديران حوزه زنان شنيده‌است. او قصد دارد تا برخي برنامه‌هاي كاري خود را در اين پارك‌ها برگزار كند تا از نزديك علاوه بر آشنايي بيشتر با اين فضا، زمينه حل مشكلات پارك بانوان را فراهم آورد.
فخاري اينگونه محيط‌ها را در كنار محيط‌هاي عمومي شهر، فرصتي براي انتخاب زنان مي‌داند اما تأكيد مي‌كند كه فضاي مشترك و عمومي شهر هم بايد براي حضور زنان ايمن، قابل دسترس و سالم باشد.
وي اقداماتي چون ايجاد اتاق‌هاي مادر وكودك كه در دوره گذشته انجام شد را تلاشي مي‌داند كه قرار بود به‌لحاظ شكلي فضاي شهر را به سمت فضاي شهري زنانه پيش ببرد. اين عضو شوراي شهر معتقد است كه بايد ديد اين اتاق‌ها تا چه اندازه استفاده مي‌شوند. براي اين امر نياز به ارزيابي و بررسي بيشتر است. فضاي اتاق‌هاي مادر و كودك نياز به بازنگري دارد. آنگونه كه وي مي‌گويد: اين فضاها مي‌توانست بيشتر مورد استفاده مادران قرار گيرد.
اين عضو شوراي شهر تهران معتقد است كه نمي‌توان جامعه و يا همه حوزه‌ها را تفكيك جنسيتي كرد چرا كه امري ناممكن است و موفقيتي در پي نخواهد داشت، حتي اگر شخصي با هر هدف مثبت و يا هر ذهنيتي بخواهد آن را پيش ببرد به‌طوري كه رويدادهاي تاريخي نيز نشان مي‌دهد كه تفكيك جنسيتي برنامه موفقي نبوده‌است.
فخاري معتقد است كه جامعه و نهاد اجتماعي در حالت طبيعي در كنار هم‌بودن و فعاليت سالم هردو جنس را در بردارد. درواقع موضوع تفكيك فضاها امر موفقي نيست و به لحاظ فرهنگي و تاريخي هم نتوانسته توجيه شود يا تداوم پيدا كند ولي فراهم كردن امكان انتخاب براي افراد ي كه تمايل دارند از فضاي صرفا زنانه يا مردانه استفاده كنند، موضوعي ديگر است. در غير اين صورت امنيت كافي براي استفاده از فضاهاي عمومي غيرتفكيك شده نيز بايد فراهم باشد. اين امكان انتخاب، يك فرصت را پيش‌روي شهروندان مي‌گذارد چرا كه برخي شهروندان ممكن است ترجيح‌شان اين باشد كه از فضاي تفكيكي استفاده كنند. اگر فردي مجبور به استفاده از فضاي مشترك عمومي باشد و يا مجبور به استفاده از فضاي اختصاصي جنسيتي شود، حق انتخاب شهروندي و حقوق شهروندي رعايت شده‌است.
وي رشد فضاهايي كه از نظر قانوني، شرعي و عرفي فضاهاي مشترك جامعه است و همچنين تقويت مهارت‌هاي روانشناختي و اجتماعي براي در كنار هم احساس امنيت‌كردن را لازم مي‌داند تا همه شهروندان بتوانند سالم در كنار هم زندگي كنند و البته، اگر رفتار خارج از هنجار و يا بيمار گونه‌اي وجود دارد مراجع تخصصي مرتبط بايد به آن ورود كنند.
نظر شما