سه‌شنبه ۲۱ شهریور ۱۳۸۵ - ۱۳:۵۰
۰ نفر

همشهری آنلاین- ترجمه علی ملائکه: پدیده ویکی پدیا صرفا یک اتفاق تکنولوژیک است یا فرهنگی؟ جیمی ویلز- یکی از دو بنیانگذار ویکی‌پدیا – دائره‌المعارف رایگان اینترنتی در این باره نظر داده است:

  • ایده ویکی‌پدیا از کجا آمد؟

 - از سابقه آنلاین من، من رشد جنبش نرم‌افزارهای  مجوز- آزاد (license-free) را دیده بودم- گروه‌هایی از برنامه‌نویسان داوطلب که از مجوز- آزاد برای خلق نرم‌افزارهای فوق‌العاده خوبی استفاده می‌کردند. می‌خواستم یک نهاد دانش پایه با مجوز آزاد خلق کنم.

  • الهام‌بخش شما در غیرانتفاعی کردن ویکی‌پدیا چه بود؟

 - ویکی‌پدیا یک منبع آموزشی است. از آغاز داوطلبانی که در پدید آوردن آن شرکت کردند، علاقه‌ای به کسب سود از آن نداشتند. سرعت رشد ویکی‌پدیا و مشهور شدن آن اعجاب‌آور بود. من همیشه می‌دانستم که این پروژه موفق می‌شود، زیرا افراد از هدف ما برای فراهم آوردن دائره‌المعارفی رایگان برای هر شخصی بر روی کره زمین الهام می‌گیرند. دیدن این تصویر کلی است که به مردم انگیزه می‌دهد.

صفحه اول ویکی‌پدیا

  • آیا قصد دارید یک نسخه ثابت آنلاین از ویکی‌پدیا ارائه دهید؟

- ما در حال کار کردن در جهت ایجاد یک نسخه پایدار از ویکی‌پدیا هستیم که بتوان آن را به شکل سی دی یا دی وی دی منتشر کرد. تاوانی را که باید بپردازید این است که هنگام انتشار چنین نسخه‌ای، بسیاری از فاکت‌ها تغییر کرده‌اند و کهنه شده‌اند. گفته می‌شود که بسیاری از سرفصل‌ها به سرعت تغییر نمی‌کنند و بنابراین هنگامی که یک مقاله به وضعیت معینی رسید می تواند به یک نسخه  ثابت بدل شود. هنگامی که دانش درباره آن سرفصل پیشرفت می کند و سپس استقرار می‌یابد، نسخه جدید می‌تواند به نسخه‌ا‌ی ثابت بدل شود.

  • در حال حاضر بر روی چه طرح‌هایی کار می‌کنید؟

- من به دنبال گسترش دادن ویکی‌پدیا در همه  زبان‌های دیگر هستم. ما در همه زبان‌های اروپایی بسیار نیرومند هستیم و در زبان چینی و ژاپنی هم نیرومندیم. در عین حال  طرح‌هایی در 80 زبان دیگر هم داریم. در واقع در حال حاضر بیش از  10000 مقاله در زبان عربی داریم که نسبت به شمار مقالات  انگلیسی اندک است، اما با سرعت ده درصد در ماه دارد رشد می‌کند. ما به دنبال یافتن افرادی هستیم که با جوامعشان ارتباط برقرار کنند . برای مثال می‌خواهیم در زبان سواحیلی افرادی را داشته باشیم که استادان و دانشجویان دوره‌های عالی را برای کار بر روی دائره‌المعارف بسیج کنند.  ویکی‌پدیا مانند یک فرایند اجتماعی عمل می‌کند- شما مجبورید یک گروه انتقادی بوجود آورید. اشخاصی که برای خودشان کار می‌کنند تنها و در معرض خسته شدن هستند. اما با وجود چهل نفر پیشرفت کار سریع‌تر و مهیج‌تر است. ما همچنین قصد داریم همه منابع مجوز-آزاد را که افراد ممکن است نیاز داشته باشند تا بهترین استفاده را از دائره‌المعارف انجام دهند به وجود آوریم. بنابراین  در حمایت از پروژه اصلی پروژه‌های فرعی بسیاری مانند ویکی‌بوکز (Wikibooks) وجود دارد که طرح‌ درسنامه‌ها برای مدارس است.

  • گام بعدی بزرگ برای اینترنت را در چه می بینید؟

- رواج نرم‌افزارهای مجوز-آزاد که به افراد اجازه می‌دهد تا با همکاری هم؛ چیزها را به شیوه متفاوتی بسازند. به جای شیوه سنتی پخش اخبار سنتی از بالا به پایین، یک فرهنگ مردمی بوجود می‌آید.
 این وضعیت تغییری تکنولوژیک نیست بلکه تغییری فرهنگی است. ما تاثیر ویکی‌پدیا را دیده‌ایم‌، اما فکر می‌کنم ظهور وضعیت مشابهی را در همه محصولات فرهنگی مانند کتاب، موسیقی، ویدئو ببینیم. برای مثال "ویکی‌شهر" ها  (Wikicities) که به افراد امکان می‌دهد در هر نوع علاقه‌‌ای که دارند موضوعات سرگرم کننده‌ای مانند سایت ویکی‌شهر سفر ستاره‌ای (Star Trek) - که به سرعت در حال رشد است- مردم دارند منبع عظیمی از اطلاعات درباره سریال سفر ستاره‌ای را می‌سازند.

  • آیا زیستن در "دهکده جهانی" نفعی دارد؟

- برای من اعجاب‌انگیز است. اما برای دختر پنج ‌ساله‌ام کاملا عادی است که من سراسر کره زمین را بپیمایم تا داوطلبان ویکی‌پدیا را ملاقات کنم، زیرا او با ویکی‌پدیا بزرگ شده است- اکنون دنیا کوچک شده است.

  • نظرتان در مورد سیاستمداران امریکایی که اظهارات توهین‌آمیزی در مورد احزاب رقیب بر روی ویکی‌پدیا می‌گذارند چیست؟

 - غم‌انگیز است که سیاستمداران آمریکائی از آن به عنوان ابزاری سیاسی استفاده می‌کنند. دیدن ویراستاری‌های بچه‌گانه به‌وسیله افرادی در کنگره هرکسی را ناراحت می‌کند. اما میزان سوء استفاده از طرف مردم عادی بسیار کمتر از حدی است که ما پیش‌بینی می‌کردیم و نظام ویراستاری باز با سرعت زیادی  "خود- تصحیح ‌" است. گروهی شامل بیش از 1000 نفر داوطلب تغییرات اخیر صفحه‌ها را تحت نظر دارند، در حالی که داوطلبانی که در حوزه‌های معین تخصص دارند مقالاتی را که نیاز به تخصص بالاتر داد بررسی می‌کنند.

Focus Magazine, August 2006

کد خبر 3962

برچسب‌ها

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز