ماجرای پیک نوروزی مسئله امروز و دیروز دانش‌آموزان نیست. در دهه 67، یک روز مانده به تعطیلات عید، پیک‌های 30تا 50صفحه‌ای را که در وزارت آموزش و پرورش طراحی شده بود به شکل سراسری در بین دانش‌آموزان توزیع می‌کردند؛ پیک‌هایی که پر بود از مسائل ریاضی، هندسه، علوم، رنگ‌آمیزی، داستان‌نویسی، کاردستی، جدول، ضرب‌المثل و...که باید تمام آنها حل می‌شد و در نخستین روز بعد از تعطیلات حاضر و آماده روی میز معلم گذاشته می‌شد.
آنها که زرنگ‌تر بودند همان روزهای اول تعطیلات تمام کارهای پیک‌شان را تمام می‌کردند و کل عید را به بازی و تفریح می‌گذراندند اما آنها که بازیگوش و کمی سر به هوا‌تر بودند آنقدر امروز و فردا می‌کردند تا عید تمام می‌شد و روز سیزده بدر با پیک تا نخورده و ساعت‌هایی که به سرعت در حال تمام شدن بود، روبه‌رو بودند.
معضل پیک‌های نوروزی در دهه 80 تا حدودی برطرف شد؛ وزارت آموزش و پرورش مسئولیت تکلیف نوروزی را به مناطق آموزشی و مدارس سپرد تا خودشان در این‌باره تصمیم بگیرند. نتیجه، پیک‌های کم‌حجم و متنوع‌تری شد که با توجه به منطقه محل زندگی و سطح تحصیلی دانش‌آموزان تهیه شده بود، اما معضل تکالیف روی هم تلنبار شده، هنوز ادامه داشت.
- قصه باغ بزرگ، قصه گل قشنگ
حالا امسال کل ماجرا عوض شده؛ معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش اعلام کرده که هیچ مدرسه و معلمی حق دادن تکلیف نوروزی به بچه‌ها ندارند و باید آنها این روزها را به شادی و بازی بگذرانند.
رضوان حکیم‌زاده گفته: « امسال دستورالعملی تدوین شده است که پیک نوروزی حذف خواهد شد و به جای آن طرحی اجرا می‌شود که طی آن دانش‌آموزان را با داستان‌خوانی، داستان‌گویی و داستان‌نویسی آشتی بدهیم و محیطی شاد را برای کودکان ایجاد کنیم؛ به همین دلیل از قبل اعلام شده استان‌ها حق تولید پیک نوروزی را ندارند.»
او توضیح داده است: «دانش‌آموزان می‌توانند امسال در ایام تعطیلات کتابی را بخوانند و آن را خلاصه‌نویسی کنند. می‌توانند روایتگر یک داستان یا خاطره‌ای باشند که آن را با صدای خود ضبط کردند یا از خود فیلم بگیرند. در شکل دیگر، دانش‌آموزان می‌توانند داستانی بنویسند.» حکیم‌زاده با این توضیح که پیک‌های نوروزی خروجی مثبتی نداشت، معتقد است: « این تصمیم در راستای استفاده بهینه از دوران کودکی و آشتی دادن کودکان با داستان گرفته شد.
با توجه به شرایط خاصی که دانش‌آموزان در تعطیلات نوروزی برای مدت زیادی از یادگیری فاصله می‌گیرند، ما اینطور به موضوع نگاه کردیم که از این زمان برای تقویت مهارت‌هایی که در طول سال سلب می‌شود، استفاده کنیم. در واقع علت ایجاد پیک نوروزی این بود که دانش‌آموز از یادگیری فاصله می‌گیرد و باید این پیک‌ها این یادگیری را جبران کند، اما عملا این اتفاق رخ نمی‌داد.»
- تعطیلات زیاد؛ نگرانی خانواده‌ها
اما برخی کارشناسان آموزشی و والدین دانش‌آموزان با حذف کامل تکالیف نوروزی هم مخالفند. آنها می‌گویند حجم تعطیلات زیاد زمستانی از یک طرف و تعطیلات طولانی نوروز و پایان زود‌هنگام سال تحصیلی به بهانه‌های مختلف مثل برگزاری انتخابات و‌ماه رمضان و...از طرف دیگر و بی‌برنامه بودن دانش‌آموزان در این فاصله‌های طولانی‌مدت، باعث افت شدید تحصیلی در آنها شده است.
محبوبه طبایی، مادر سهیل احمدی دانش‌آموز پایه پنجم ابتدایی در این‌باره به همشهری گفت: «پیک نوروزی خوب نبود اما همین که معلم‌ها بچه‌ها را موظف می‌کردند روزی 5خط دیکته بنویسند و 4سؤال ریاضی حل کنند خیلی خوب بود، چون باعث می‌شد در این تعطیلات طولانی درس‌های اصلی و پایه را فراموش نکنند.» او افزود: « امسال تعطیلات آلودگی هوا و برف ضربه زیادی به بچه‌های ما زد؛
مثلا معلم فرزند من مجبور شد جمع، تفریق، ضرب و تقسیم اعداد اعشاری را در یک جلسه دو‌ساعته به بچه‌ها یاد بدهد که واقعا یاد نگرفته بودند و ما مجبور بودیم در خانه دوباره همه را به بچه‌ها یاد بدهیم. حالا هم که تقریبا نزدیک به 20روز برای نوروز تعطیل هستند و وقتی تکلیف نداشته باشند قطعا اغلب درس‌ها را فراموش می‌کنند.»
نگرانی از امتحانات که به سرعت بعد از تعطیلات برگزار می‌شود یکی دیگر از نگرانی‌هایی است که برخی والدین دانش‌آموزان دارند، آزمون‌های میان‌ترمی که بلافاصله بعد از عید نوروز برگزار می‌شود و بخشی از نمره مستمری دانش‌آموزان را تشکیل می‌دهد.
فرزانه مرادی، مادر ثمینا ولی‌ئی دانش‌آموز پایه ششم ابتدایی به این نکته اشاره کرد و گفت:« اینکه پیک نوروزی را جمع کردند خیلی خوب شد چون تکالیفی که داشت برای یادآوری و مرور درس‌ها خیلی مناسب نبود و به هر حال بچه‌ها بعد از تعطیلات طولانی‌مدت عید باز هم به مشکل بر‌می‌خوردند؛
به‌خصوص در درس ریاضی و فارسی، اما اینکه به‌طور کلی هرگونه تکلیف را هم ممنوع کردند هم خوب نیست و باعث می‌شود بچه‌ها به‌شدت بعد از عید تنبل شوند و تمام فشار درس‌هایی که فراموش کرده‌اند بر دوش پدر و مادرها بیفتد، چون معلم که می‌گوید من یاد داده‌ام و کاری ندارم، خودتان یک فکری بکنید.»
لیلا ماهانی، مادر ایمان محمدی دانش‌آموز پایه پنجم هم همین دغدغه را دارد. او با بیان اینکه روش ارزشیابی توصیفی اصلا مناسب نیست و بچه‌ها را بدون نیاز به تلاش و کوشش و هیچ‌گونه انگیزه‌ای برای بهتر شدن، تربیت کرده است، گفت: «بچه‌های ما الان هیچ‌گونه استرس و اضطرابی ندارند و اصلا نگران اینکه درسی را یاد نگرفتند، نیستند، حالا هر روز به بهانه‌ای تکالیفی را که آنها را منضبط و با برنامه جلو می‌برد هم از دوششان بر می‌دارند تا راحت‌تر باشند.»
او افزود: «برای من مادر هم خیلی راحت است که فرزندم در عید تکلیفی نداشته باشد و دائم به او نگویم که مشق‌هایت را بنویس یا درس‌هایت را بخوان. راحت به مهمانی و مسافرت می‌روم و اصلا هم حرص نمی‌خورم اما فردای تعطیلات با فرزندی مواجه می‌شوم که نصف مطالب درسی را یادش رفته است.» ماهانی اضافه کرد: «قصه‌خوانی و خلاصه‌نویسی خیلی هم خوب است و قطعا به املا، روان‌خوانی و انشای بچه‌ها کمک می‌کند، اما‌ای کاش برنامه کوچکی مثل روزی یک صفحه املا و حل کردن مسائل ریاضی هم داشتند چون تعطیلات طولانی‌مدت قطعا آسیب‌پذیر است و خدا می‌داند بعد از آن چقدر ما باید برای یادآوری اذیت بشویم.»
- معلم‌های راضی: بچه اگر درسخوان باشد نیاز به تکلیف ندارد
اما خانم فرهنگی، معلم کلاس چهارم ابتدایی از طرح وزارت آموزش و پرورش مبنی بر حذف تکلیف نوروزی استقبال کرد و گفت: «این طرح خیلی خوب است چون به هر حال بچه‌ها در طول تعطیلات عید این تکالیف را انجام نمی‌دادند و شب آخر به ضرب و زور و به اجبار آنها را می‌نوشتند که هیچ کمکی به آنها نمی‌کرد.»
او با این توضیح که دانش‌آموز باهوش، باهوش است و نیاز به تکلیف ندارد و دانش‌آموز کم‌استعداد با هزار جور تکلیف هم مستعد نمی‌شود، افزود: «حالا با خیال راحت بروند و بازی کنند و حتی من موافق بودم این داستان هم نبود چون در انتها والدین هستند که آن را انجام می‌دهند و نفعی به حال بچه‌ها ندارد.»
فرهنگی درباره اینکه آیا بعد از تعطیلات با مشکل فراموشی دروس از طرف دانش‌آموزان روبه‌رو نمی‌شوید، گفت: «چرا قطعا همینطور است ولی نه تکلیف نوروزی و نه هیچ برنامه دیگری این مشکل را حل نمی‌کند، پس بهتر است در کل نباشد.»
همچنین مهری جعفری، معلم پایه چهارم معتقد است که حذف تکلیف‌های نوروزی اتفاق خیلی خوبی است چون اصلا کارایی لازم را نداشت، اگر روش تدریس درست باشد واقعا دانش‌آموز نیاز به تکلیف ندارد؛ مگر برای دانش‌آموزانی که در کل ضعیف هستند و نیاز به یادآوری در تعطیلات دارند. او افزود: «ما باید دانش‌آموزان را طوری تربیت کنیم که به‌خود‌سنجی برسند و تصمیم بگیرند که روی دروسی که ضعیف هستند، کار کنند؛ درحالی‌که ما بچه‌ها را مطیع بار آورده‌ایم و به آنها یاد داده‌ایم درصورتی که معلم به شما چیزی را تکلیف کرد، انجام دهید.»
جعفری اظهار داشت: «باید به بچه‌ها اجازه بدهیم از تعطیلات لذت ببرند و راحت تفریح کنند و آنها که از لحاظ درسی ضعیف‌تر هستند، تکلیف کوچکی را برای یادآوری داشته باشند.» به هر حال نوروز امسال دانش‌آموزان تکلیف خاصی ندارند و به گفته معلمان باید خودشان بخواهند که نقاط ضعف تحصیلی‌شان را حل کنند؛ دانش‌آموزانی که تعطیلات پرشماری را در سال تحصیلی جاری داشته و دارند.
نظر شما