خانه‌های روی زباله

 به نظر می‌رسد تمام چیزی که در این عکس وجود دارد، تلی از زباله است اما اینجا محل دفن زباله نیست!‌ اینجا در واقع دریاست یعنی زیر این حجم زباله که می‌بینید، آب جریان دارد!‌ خلیج تایلند، ساحل کشور کامبوج،‌ جایی است که بخش قابل ملاحظه‌ای از زباله‌هایی که به دریا می‌ریزند به آنجا می‌رسد؛ درست زیر پایه خانه‌های مردم.

این تصوير در سیهانوک در جنوب شرقی کامبوج گرفته شده است؛ جایی که تجمع زباله‌های پلاستیکی که راه خود را از دریا به خلیج پیدا می‌کنند،‌ برای مردمی که همین حالا هم بسیار فقیر هستند مساله‌ساز شده است.

نعیمه پرن، عکاس به گاردین گفته است چیزی که در مواجهه با این همه زباله توجه او را جلب کرده این است که کشورهای فقیر همواره به خاطر مصرف بیش از اندازه پلاستیک متهم به آلوده‌کردن محیط زیست می‌شوند اما در عمل، بیشترین هزینه آلودگی محیط زیست را آنها پرداخت می‌کنند: به نظر می‌آید دل هیچ‌کس برای این مردمی که در میان زباله‌ها احاطه شده‌اند نمی‌سوزد. در شهری کنار دریا، مردم حتی به منابع آب آشامیدنی سالم هم دسترسی ندارند. لوله‌کشی آب وجود ندارد. آبی که آنها را احاطه کرده آنقدر آلوده است که قابل نوشیدن نیست. بطری‌های آبی که خریداری می‌کنند هم به زباله‌هایی که اطرافشان را گرفته اضافه می‌شود چون هیچ فکری برای سیستم جمع‌آوری زباله انجام نشده است.

کامبوج جزو کشورهایی است که در پانزده بیست سال گذشته تلاش کرده است سیستم آب‌رسانی‌اش را بهبود ببخشد. گفته می‌شود سیستم لوله‌کشی و تامین آب در این کشور از بسیاری از کشورهای همسایه‌اش بهتر است اما تحت تاثیر تحریم‌های بین‌المللی هنوز با استانداردهای قابل قبول فاصله دارد. گفته می‌شود که در کامبوج بیش از چهار میلیون نفر به آب آشامیدنی دسترسی ندارند،‌ در نتیجه بطری‌های آبی می‌خرند که سر از آب‌های اطراف خانه‌هایشان درمی‌آورد!

پرن می‌گوید ممکن است آدم‌ها با دیدن عکس‌های من تصور کنند که این تقصیر خود مردم است که زباله‌هایشان را روی زمین یا به دریا می‌ریزند و زباله‌ها دوباره به آنها برمی‌گرد اما هر چه باشد این یک مساله انسانی است. مردم در کامبوج آب سالم برای نوشیدن ندارند، ‌در نتیجه بطری می‌خرند که با آن برای بچه‌هایشان غذای سالم تهیه کنند و این بطری‌ها به آلودگی اطرافشان اضافه می‌کند.

در شهر سیهانوک، مثل بیشتر مناطق کامبوج، علاوه بر نبود یک سیستم آب‌رسانی سالم،‌ سیستم جمع‌آوری زباله هم وجود ندارد. در نتیجه از میان تمام مردم،‌ عده‌ای گاهی از جمع کردن زباله‌ها و فروش آنها پول در می‌آورند اما بدون قاعده بودن این کارها باعث می‌شود این جمع‌آوری زباله کمکی به اجرای تفکیک زباله و تمیز کردن زمین و دریا نباشد.

پرن می‌گوید حتی در شرایط فعلی هم قایق‌های ماهیگیری و خود مردم اهمیتی برای زباله‌ها قائل نیستند. قایق‌ها زباله‌هایی را که با تور به ساحل می‌آورند، همان جا رها می‌کنند؛ کاری که مردم هم با زباله‌های خودشان انجام می‌دهند. بیشتر از همه چیز در میان زباله‌ها بطری‌های آب و کیسه‌های پلاستیکی دیده می‌شود که سبک هستند و عمر طولانی دارند. در مناطق حاشیه‌ای هر فردی تقریبا سالانه ۲۰۰۰ کیسه پلاستیکی به زباله‌ها اضافه می‌کند. این مقدار دو برابر تولید زباله در چین و اتحادیه اروپاست.

کامبوج در شرق آسیا تنها یکی از کشورهایی است که با بحران زباله پلاستیکی روبه‌رو است‌. اوضاع در ویتنام،‌ فیلیپین و اندونزی به مراتب بدتر است و مساله این است که اگر مردم از خودشان شروع نکنند و جمع‌آوری و تفکیک زباله را جدی نگیرند،‌ این افتضاح به زودی وضعیت مشترک تمامی دریاچه‌ها، رودخانه‌ها،‌ خلیج‌ها و ساحل‌ها خواهد بود.