این را پروفسور آنتونی رایان میگوید. او که تخصص اصلیاش در زمینه علم و تکنولوژی پلیمر است و پژوهشهای فراوانی در زمینه تأثیرات مواد شیمیایی بر محیطزیست انجام داده، مقالات بسیاری در زمینه آینده پایدار شهرها هم دارد که با همکاری متخصصانی در دانشگاه شیفلد تکمیل شدهاست.
اما چرا آنتونی رایان مشکل اصلی را از خود شهروندان میداند؟ او یکپاسخ روشن برای این پرسش دارد: «رابطه معنادار بین تولیدکنندگان و مصرفکنندگان در استفاده از بستهبندیها و کیسههای پلاستیکی دیده میشود. تولیدکنندگان با استفاده از پلاستیک، محصولات ارزانتری را روانه بازار میکنند. حال تا زمانی که مصرفکنندگان به اهمیت خود در حفظ محیطزیست پی نبرند، تولیدکنندگان به این روند ادامه میدهند.»
نکته جالب اینجاست که در رابطه با استفاده از بستهبندی و کیسههای پلاستیکی نشانه اصلی به سمت مصرفکنندگان است؛ بهعبارتی پژوهشهای جهانی نشان میدهد این شهروندان هستند که با رفتار خود، نیازشان را آشکار کرده و نوع خط تولید را در چرخه مربوط به کیسههای پلاستیکی مشخص میکنند. شاید بد نباشد بدانید که طبق یکنظرسنجی دانشگاهی در ژاپن تنها 0.8درصد مردم پیش از آنکه یککیسه پلاستیکی را دور بیندازند از آن مجددا بهعنوان کیسه زباله و... استفاده میکنند. پس در حلقه اول این چرخه ما شهروندان باید در میزان درخواست خود برای کیسه پلاستیکی تجدیدنظر کنیم و از سوی دیگر بدانیم که کیسههای پلاستیکی پیش از آنکه دور ریخته شده و به عنصری عذابآور در طبیعت تبدیل شوند، ارزشمند و هنوز قابل استفاده هستند.
درباره جایگزینی کیسههای پلاستیکی همواره این سؤال مطرح است؛ اینکه آیا میتوان کیسههای پلاستیکی را با هر نوع دیگر با قابلیت بازگشت سریع به محیطزیست جایگزین کرد؟ پاسخ منفی است چراکه بهعنوان مثال بهره از کیسههای بر پایه کاغذ میتواند اثرات کربنی از خود به جای بگذارد که بهمراتب بدتر از کیسههای پلاستیکی خواهد بود. کیسههای کاغذی اگرچه بهخاطر ضخامت بیشتر قابلیت استفاده چندباره را دارند اما در عوض فضای بسیار بیشتری را در حمل اشغال میکنند. بنابراین برای حمل کیسههای کاغذی به یک فروشگاه، کامیونهای بیشتری نسبت به کیسههای پلاستیکی نیاز است. با این حال، بسیاری از متخصصان محیطزیست آسیب پلاستیک به طبیعت را بدتر از کاغذ میدانند. پس در تکمیل زنجیره مربوط به کیسههای پلاستیکی حلقه دوم را باید مختص دولتها و متخصصان بخش تولید دانست تا ازاین طریق بهترین نوع بستهبندیها و کیسههای حمل تولید شود. به همینخاطر است که پروفسور رایان اعتقاد دارد اندیشمندان و دولتها در سراسر جهان باید متحد شوند تا بهترین کیسههای پلاستیکی غیرمضر برای سلامتی انسان و جانوران با استحکام بالاتر تولید شود.
چرخه ارتباطی شهروندان و مسئولان شهری معیوب است. اینکه در طول سال تنها در یکروز به شهروندان کیسههای متفاوت تجزیهپذیر داده شود و در همین روز شعار «نه به کیسه پلاستیکی» را در بوق و کرنا کنند فایدهای ندارد. باید درنظر داشته باشیم که پس از گذشت 6 سال از تجربه روز بدون پلاستیک در تهران، هنوز هم هفتهای بیش از 170تن کیسه پلاستیکی (اگر فرض بر آن باشد که متوسط وزن هر کیسه 6.5گرم است) مصرف شده و به چرخه محیطزیست وارد میشود.
نظر شما