گاهی تنش‌هایی رخ می‌دهد که با دخالت نیروی انتظامی ختم به خیر می‌شود. آب‌رسانی به محله‌هایی که در بالادست شهر واقع شده‌اند با تانکر صورت می‌گیرد. هر چند روز ۲۰۰ هزار متر مکعب آب از خط کوثر روانه بوشهر می‌شود، اما این خط به برازجان راه ندارد. مسئولان درصدد اتصال خط کوثر به برازجان هستند تا گوشه‌ای از کم‌آبی دشتستان را جبران کنند.
پس از تجمع‌های پراکنده جلو اداره آبفا و فرمانداری و بستن جاده اصلی شیراز - وحدتیه حالا نوبت به بستن جاده اهرم - برازجان رسیده است. روز یکشنبه همین هفته هم شهروندان برازجانی که از قطع چند روزه آب به ستوه آمده بودند، این جاده را برای دقایقی بستند.
- آبی که هدر می‌رود
«چند دهه گذشت تا به چنین روزی رسیدیم. در این سال‌ها بهای آب در سیاست‌های آبی گم شد. میزان استفاده از این آب تقریبا رایگان، آموزش داده نشد. حالا به هدررفت آب خو گرفته‌ایم. با وجود همه فریادها بر سر بی‌آبی اما، آب شیرین تجدیدپذیر در دسترس کشورمان تا همین لحظه معادل آب‌های شیرین همه کشورهای خاورمیانه به استثنای ترکیه است،
اما تاکنون عزمی برای مدیریت صحیح آب وجود نداشته.» کارشناس بهره‌برداری شرکت آبفار بوشهر از روزگاری یاد می‌کند که جمعیت 70 درصدی روستاهای بوشهر یک لیتر آب از شهرها دریافت نمی‌کردند؛ یعنی حدود دهه 50. محمدباقر عباسی سملی به همشهری می‌گوید: «حالا جمعیت 30 درصدی روستاهای بوشهر وابسته به آب شهرها هستند و جمعیت 70 درصدی شهرها هم وابسته به آب خارج از استان. آبی هم که با این همه زحمت از استان‌های دیگر تامین می‌شود یا در بین راه تلف می‌شود یا در منازل.»
- مطالعه بی‌نتیجه
وی هم‌چنین به مطالعه‌ای اشاره می‌کند که از اوایل دهه 80 تا اوایل دهه90 به آن پرداخته است. مطالعه‌ای درباره وضع آبی جهان، خاورمیانه و ایران همراه با آمارهای جهانی. محمد باقر عباسی سملی می‌گوید: «در این مطالعه از نمودار سرانه آب ایران پرده برداشته شد. شیب نزولی نمودار بیانگر کاهش سرانه آب ایران از 6 هزارمتر مکعب به 1460 متر مکعب طی دهه‌های 50 تا80 است. بر اساس این نمودار اگر فکری به حال ذخایر آبی نشود تا 1400 این سرانه به صفر خواهد رسید.»
این کارشناس می‌افزاید: «7 سال پیش نتایج مطالعه به همراه مستندهای لازم در اختیار استاندار وقت و وزارتخانه قرار گرفت، اما بهایی به آن داده نشد تا امروز شاهد چنین وقایعی باشیم.» سملی با بیان این‌که در کشورهای پیشرفته دنیا آب به سادگی هدر نمی‌رود، تصریح می‌کند:
«بر اساس استاندارد میزان آب مصرفی هر فرد در شبانه روز معادل 120 تا150 لیتر است. با در نظر گرفتن این استاندارد، جمعیت یک میلیون و 100 هزار نفری بوشهر روزانه بین 150 تا 160 هزار متر مکعب آب نیاز دارد. با وجود این، بوشهر تنها روزانه 200 هزار متر مکعب آب از خط کوثر دریافت می‌کند. تا چندی پیش هم که 20 هزار متر مکعب از چشمه ساسان دریافت می‌کرد. چاه‌ها و چشمه‌های داخل استان هم که هست، اما باز هم نیاز 150 تا 160 هزار متر مکعبی روزانه مردم تأمین نمی‌شود. آیا این موضوع نتیجه یک مدیریت صحیح و یکپارچه نیست؟»
- راهکار چیست؟
کارشناس بهره‌برداری شرکت آبفار بوشهر می‌گوید: «نصب کنتورهای هوشمند برای بهبود وضع آبی و جلوگیری از مصرف بیش از حد باید از مدت‌ها پیش در دستور کار قرار می‌گرفت. کنتورهای هوشمند نیاز سرانه هر فرد را مطابق استانداردهای جهانی بر آورد می‌کنند. اگر میزان مصرفی هر فرد بیشتر از استانداردهای جهانی باشد کارت اعتباری در اختیارش قرار می‌گیرد تا آب مصرفی مازاد استاندارد جهانی را با قیمت تمام شده آب که حداقل متری 7 تا 8 هزار تومان است، دریافت کند. در این شرایط فکر می‌کنید چند درصد مردم حاضرند آب مازاد استاندارد جهانی دریافت کنند و آن را صرف شست‌وشوی حیاط و ماشین کنند؟»
- نسخه‌ای که درمان نکرد
اولین منابع تامین آب بوشهر تا حدود 50 سال پیش چاه‌های خورموج و برازجان بودند و نزولات آسمانی. بعدها که روستاها به خطوط انتقال آب تجهیز شدند، جمع‌آوری نزولات آسمانی فراموش شد. خطوط انتقال آب از سد کوثر کهگیلویه و بویر احمد و چشمه ساسان کازرون هم که راهی بوشهر شد، چاه‌هایی که هم در حال خشک شدن بودند و هم کیفیت آبشان را از دست داده بودند بدون استفاده ماندند. بیش از 40 سال از آن روزگاران سپری شده.
حالا چشمه ساسان که روزگاری دبی آبش 30 متر مکعب بر ثانیه بود هم خشک شده. میزان ورودی آب سد کوثر به بوشهر هم به 200 هزار متر مکعب کاهش یافته. بوشهر و بزرگ‌ترین شهرستانش این روزها با کم‌آبی دست و پنجه نرم می‌کنند. حفر چاه‌های متعدد نسخه درمانی بود که برای کم‌آبی دشتستان تجویز شد. نسخه‌ای که به باور کارشناسان، سفره‌های آب زیرزمینی را به مرگ منفذی مبتلا می‌کند.
نظر شما