به گزارش همشهري آنلاين، هفته جهانی شیردهی، برای اولین بار در سال ۱۹۹۲ برگزار و گرامي داشته شد. هدف اصلی از نام‌گذاري و برگزاري هفته جهاني تغذيه با شير مادر، ترویج فرهنگ شیردهی و تغذيه انحصاري كودك با شير مادر اعلام شده است.
همشهري آنلاين، با توجه به اهميت تغذيه كودك با شير مادر و ترويج اين مهم، با دكتر علي اكبرسياري، رييس مركز تحقيقات گوارش، كبد و تغذيه كودكان بيمارستان مفيد، رييس بخش گوارش كودكان بيمارستان مفيد، متخصص كودكان و فوق تخصص گوارش و تغذيه كودكان دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي، گفت‌و‌گو كرده است.
توصيه‌هاي دكترعلي اكبر سياري، را به همراه سوالات همشهري آنلاين، بخوانيد:
- شير مادر، يكي از غذاهاي آماده و عاملي بسيار مهم، براي تغذيه شيرخواران از بدو از تولد تا 2 سالگي است.
- شيرخوار تا 6 ماه تمام، فقط بايد از شيرمادر تغذيه كند و به عبارت ديگر، تغذيه انحصاري با شير مادر داشته باشد.
- در 6 ماه اول تولد كودك، شير مادر، تمام نيازهاي كودك را تامين مي‌كند. به طوري كه شيرخوار، نياز به هيچ‌يك از مواد غذايي ديگر، حتي آب ندارد.
- تنها چيزي كه به جز شير بايد به كودك داده شود، ويتامين دي است كه بايد از روز سوم تا پنجم تولد، حتما به كودك داده شود.
- معمولا 3 تا 4 روز ماده اي به نام آغوز از شير ماده ترشح مي‌شود. آغوز ماده اي بسيار حياتي براي كودك است و مادران، حتما بايد اين ماده غذايي را كه از پستان آنها ترشح مي‌شود، تا قطره آخربه نوزاد بدهند. آغوز، سبب ايمني نوزاد در برابر انواع بيماري‌ها مي‌شود چرا كه هم مقوي و هم مغذي است.
- در ساعات اول تولد نوزاد و بلافاصله بعد از زايمان، مادر حتما شيرخوار را روي پستان خود بگذارد و شير دهي را آغاز كند. اين مهم هم براي مادر و هم براي نوزاد مزاياي بسيار زيادي دارد. نوزاد آرامش مي‌گيرد چرا كه نياز به آغوش مادر دارد و مادر هم براي شير دهي مطلوب، خوب و اثر بخش و همچنين آماده شدن براي زندگي طبيعي، حتما بايد به شيردهي اقدام كند.
- نوزاد بعد ازتولد، حداقل بايد 8 تا 10 بار، شير بخورد. روند شيردهي، ساعتي نيست. هر وقت نوزاد تقاضا كرد و مادر احساس كرد كه نوزاد نياز به شير دارد، مادر به نوزاد شير دهد.
* ديگر مزاياي شير مادر
رييس مركز تحقيقات گوارش، كبد و تغذيه كودكان بيمارستان مفيد، درباره مزاياي ديگرتغذيه با شير مادر هم مي‌گويد:
- ثابت شده است: كودكاني كه از شير مادر تغذيه مي‌شوند، در برابر انواع بيماري‌ها مصون هستند. كودكاني كه از شير مادر تغذيه مي‌كنند، كمتر دچار بيماري‌هاي اسهال و سرماخوردگي مي‌شوند.
- كودكاني كه از شير مادر تغذيه مي‌كنند، در بزرگسالي، كمتر دچار اضافه وزن، ديابت، فشار خون و حتي سرطان و ديگر بيماري‌ها مي‌شوند.
- بيماري حساسيت غذايي كه امروزه رو به افزايش است، در كودكاني كه از شير مادر تغذيه مي كنند بسيار كمتر است.
- شير مادر هر لحظه آماده است و هر لحظه نوزاد نياز داشته باشد مي‌تواند تغذيه كند. مشكلات دسترسي به شير خشك و ... وجود ندارد.
- شير مادر از نظر اقتصادي به صرفه و صلاح خانواده‌ها است.
- نوزادان و كودكاني كه از شير مادر تغذيه مي‌كنند، چون آرامش بيشتري دارند، كمتر دچار دل‌درد مي‌شوند.
*علائم كفايت شير مادر
دكتر سياري درپاسخ به اين سوال همشهري آنلاين كه علامت كفايت شير مادر چيست و چگونه مادر بايد از كافي بودن شير خود براي نوزاد اطمينان حاصل كند و اينكه يكي از دغدغه‌هاي مادران آبكي‌بودن شيرشان است چنين مي‌گويد:
- مادران براي اينكه اطمينان حاصل كنند كه شيرشان براي كودك كافي است و كفايت مي‌كند بايد به چند علامت توجه كنند.
- يكي از علائم كه نشان مي‌دهد، شير مادر براي كودك كافي است، وزنگيري نوزاد در ماه‌هاي اول تولد است. وزنگيري نوزاد در ماه‌هاي اول بين 20 تا 30 گرم اضافه وزن در روز است. اين ميزان وزنگيري بتدريج كم مي‌شود و در پايان 4 ماهگي، وزن بچه 2 برابر وزن هنگام تولدش مي‌شود و در پايان يك سالگي 3 برابر.
- علامت ديگر براي كافي بودن شير مادر براي كودك، ميزان ادرار كودك است. اگر 6 عدد پوشك در روز خيس شود. شير مادر كفايت مي‌كند.
- علامت سوم براي كافي بودن شير مادر: اگر هنگامي كه كودك از يك پستان شير خورد، از پستان ديگر مادر شير قطره قطره بريزد، اين نشانه كافي بودن شير است.
- علامت چهارم براي كفايت شير مادر براي كودك: هنگامي كه كودك شير مي‌خورد به خواب رود.
- علامت پنجم براي كافي بودن شير مادر براي نوزاد: كودك به طور طبيعي بعد از 5 تا 20 دقيقه شيرخوري سير مي‌شود. بنابراين اگر نوزاد، يك‌ساعت به پستان مادر مك مي‌زند و روند شير خوري طولاني مي‌شود مادر شير به مقدار كافي براي كودك ندارد.
- علامت ششم: اگر هنگامي كه كودك شير مي‌خورد، مادر احساس كند كه شير را قورت مي‌دهد، شيرمادر كافي است.
*يك دغدغه جدي مادران
همشهري آنلاين: يكي از دغدغه‌هاي مادران اين است كه مي‌گويند: شيرشان آبكي است. آيا اين دغدغه قابل اعتناست و يك مشكل است؟
- طبيعت شير مادر اين است كه آبكي است بنابراين، مادران نگران نباشند. كودك سير مي‌شود.
- دلايل استفراغ كودكان هنگام و بعد از شيرخوري و چگونگي مواجهه مادران
همشهري آنلاين: برخي از كودكان هنگام و يا بعد از شير خوردن، دچار استفراغ مي‌شوند. آيا در چنين شرايطي مادران بايد از شير دادن به كودك خودداري كنند؟ و آيا اين مسئله طبيعي است يا خير؟
- استفراغ، برگشت شير و رفلاكس (برگشت شير از معده به مري و يا حتي دهان) سه مسئله‌اي است كه مادران را در ادامه شيردهي با نگراني و ترديد مواجه مي‌كند. پاسخ به نگراني اين مادران اين است: كودكان در زير 6 ماهگي، اكثرا دچار استفراغ يا برگشت شير مي‌شوند به اين دليل كه مقدار شير زياد است و معده آنها كوچك. اگر كودك وزن مناسب داشته باشد مادران نبايد نگران استفراغ، برگشت شير و يا رفلاكس كودك شوند. از 100 كودك، 40 تا 60 كودك، دچار استفراغ مي‌شود. نياز به دارو هم نيست.
- اما اگر كودك وزن كم كرد. خوب شير نخورد .سرفه كرد. بايد حتما به پزشك مراجعه شود.
* شيردهي تا چه سني؟
* مادران تا چه سني به كودك شير بدهند؟
- مادران تا دوسالگي به كودك شير دهند حتي اگر كودك شير مادر را بعد از 2 سالگي هم طلبيد، مي‌توان تا 3 سالگي هم به كودك شير داد. روند شيردهي تا سه سالگي براي كودك هيچ عارضه اي ندارد اما در هر حال از انرژي، كلسيم و املاح بدن مادر كم كند به همين دليل اعلام شده است كه بهترين زمان شيردهي تا 2 سالگي است.
* مادران براي افزايش شير چه كنند؟
- مك زدن نوزاد، تغذيه صحيح مادر و قطعا آرامش مادر، به زياد شدن شير مادر كمك مي‌كند.
* نحوه از شير گرفتن كودك
نحوه از شير گرفتن كودك، چگونه باشد؟
- نحوه از شير گرفتن كودك، نبايد ناگهاني باشد. بايد تدريجي باشد. اصل اين است كه براي گرفتن كودك از شير مادر، فقط شب‌ها به كودك شير داده شود و روزها به كودك شير دهند تا بتدريج كودك از شير گرفته شود.
* غذاي كمكي كي و چگونه؟
استاد دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي در پاسخ به سوالات همشهري آنلاين درباره زمان تغذيه كودك با غذاي كمكي و چگونگي كيفيت آن هم توصيه‌هايي دارد:
- بعد از 6 ماه، ضرورت دارد كه غذاي كمكي به كودك داده شود. چرا كه هم دستگاه گوارش كودك، آمادگي براي بلع دارد و هم كودك به مقدار بيشتري پروتئين، نياز دارد.
- مادران براي دادن غذاي كمكي به كودك، بايد مواد غذايي را نرم كنند. چون كودك دندان ندارد .غذاي كمكي را مي‌توان با پوره سيب‌زميني، فرني و سوپ شروع كرد. ميوه‌هاي نرم و له شده مانند سيب، هلو، موز و گلابي مناسب است.
- از 6 ماه به بعد، گوشت گوسفند، برنج، سيب‌زميني، سبزيجات، هويج و جعفري به غذاي كودك اضافه شود.
- نه با اجبار و زور و نه با تشويق و كف‌زدن، به كودك غذا ندهيد. بگذاريد كودك خود فرصت انتخاب داشته باشد.
- در سال اول تولد، نمك، ادويه و شكر، به هيچ عنوان به غذاي كودك اضافه نشود. بجز در فرني كه آنهم شكر بايد به ميزان كم اضافه شود.
- مادران نگران اين نباشند كه غذا بدون ادويه و شكر و نمك بي‌مزه است چون كودك با مزه غذا آشنا نشده است. غذاي بدون نمك و ... را هم مي‌خورد.
- مواد غذايي را براي كودك ميكس و نرم نكنيد به كودك فرصت جويدن و بلع بدهيد.
- اشتباه است كه گاهي مادران و به ويژه مادر بزرگ‌ها از روي دوست داشتن، از غذاي خودشان با انگشت خود، غذا در دهان كودك مي‌گذارند.
- برخي از ميوه‌ها را نبايد در سال اول تولد به كودك داد. انگور( چون دانه‌هاي ريز دارد ممكن است موجب خفگي شود) گيلاس و خربزه از اين نمونه است.
- در سال دوم تولد، به كودك 5 وعده غذا داده شود. 3 وعده غذاي اصلي و 2 وعده ميان وعده. شير مادر هم هر زمان كه كودك تقاضا كرد.
نظر شما