سارقان در کمین‌اند

جامعه‌شناسان می‌گویند بین اقتصاد و بزه، رابطه‌ای مستقیم وجود دارد و هر‌چه تزلزل در اقتصاد بیشتر شود، میزان بزه نیز افزایش می‌یابد.

شاید به همین دلیل است که این روزها و در شرایط نابسامان اقتصادی که گریبانگیر مردم شده، اگر به‌عنوان مالباخته سری به کلانتری‌ها یا ادارات آگاهی بزنید، احتمالا با این جمله مواجه می‌شوید: «شما نخستین نفری نیستی که ازت سرقت شده، قبل از شما از افراد‌ دیگری هم با همین شگرد سرقت شده است.» با این شرایط، رشد بزه ممکن است در کدام جرایم نمود بیشتری پیدا کند و مجرمان به‌دنبال چه طعمه‌هایی خواهند رفت؟

اول، یکی از جرایمی که زنگ خطر افزایش آن به صدا درآمده، سرقت از منازل است. بگذارید موضوع را با یک مثال توضیح دهم. وقتی در بین مجرمان صحبت از یک سرقت نان و آبدار می‌شود، نخستین چیزی که به ذهنشان می‌رسد سرقت از بانک است. دستبرد به گاوصندوق پر از پول بانک آرزوی هر سارقی است اما همانقدر که این آرزو برای آنها شیرین به‌نظر می‌رسد، به همان اندازه نیز رسیدن به آن پرخطر و پر از ریسک است.

برای همین آنها به‌دنبال راه‌هایی هستند که سودی به‌اندازه سرقت از بانک دارد و البته ریسک بسیار پایین و کمتر. در این شرایط سرقت از خانه‌ها، یکی از گزینه‌های آنهاست. سارقان خوب می‌دانند که این روزها افراد زیادی سرمایه‌شان را تبدیل به ارز و سکه و طلا کرده و همه این گنج را در گاوصندوق یا کمد خانه‌شان نگهداری می‌کنند.

این همان مسئله‌ای که مسئولان پلیس هم به آن اذعان دارند و بارها هشدار داده‌اند که «عده‌ای خانه‌شان را تبدیل به بانک کرده‌اند، بی‌خبر از اینکه خطر بزرگی در کمین‌شان است» و همین نگهداری ارز و طلا در خانه‌ها، خطر قرار‌گرفتن افراد در فهرست سارقان را بیشتر می‌کند.

دوم، برای سارقان برخی رفتارهای شهروندان همانند یک آلارم عمل می‌کند. مثل اینکه کسی موبایل گران‌قیمتی به‌دست بگیرد و قدم‌زنان در خیابان سرگرم مکالمه باشد یا اینکه فردی درحالی‌که گردنبند یا دستبند طلا به ‌خودش آویخته و آن را در معرض دید دیگران قرار داده، در خیابان تردد کند.

حالا که قیمت برخی‌ موبایل‌ها سر به فلک کشیده و تبدیل به یک کالای غیرقابل دسترس شده، برخی افراد بی‌آنکه خودشان هم بدانند، به صرف داشتن گوشی گران‌قیمت یا زنجیر و دستبند طلا، تبدیل به سوژه‌ای برای سرقت می‌شوند و دزدان تلاش می‌کنند در فرصتی مناسب راه آنها را سد و نقشه‌ سرقت را عملی کنند. آنها حتی ممکن است برای رسیدن به هدفشان از تهدید، ضرب و شتم و مجروح‌کردن طعمه‌شان هم استفاده کنند.

سوم، سرقت لوازم خودرو (مخصوصا خودروهای خارجی)، دستبرد به انباری‌ها، جیب‌بری و سرقت دوچرخه و موتورسیکلت (که بیشتر سرقت‌های خرد شمرده می‌شوند) از دیگر جرایمی است که دزدان این روزها علاقه زیادی نسبت به آن نشان داده‌اند. به‌خاطر داشته باشید که درصد زیادی از سارقان را مجرمان خرده‌پا و کاملا معمولی تشکیل می‌دهند؛ یعنی کسانی که به جای برنامه‌ریزی و فراهم‌کردن شرایطی برای اجرای نقشه سرقت، به‌دنبال به‌وجود آمدن این شرایط توسط خود شهروندان می‌گردند و کافی است با یک سهل‌انگاری و بی‌توجهی روبه‌رو شوند تا در چشم‌برهم‌زدنی نقشه یک سرقت را عملی کنند.

• چه باید کرد؟

بی‌شک یکی از وظایف دستگاه قضایی و به تبع آن پلیس، پیشگیری از جرم است و حضور بیشتر و گشت‌های روزانه و شبانه پلیس در خیابان‌ها یکی از راهکارها برای جلوگیری از افزایش جرم است، اما آگاهی شهروندان و مراقبت بیشتر آنها، می‌تواند رکن دیگر جلوگیری از وقوع جرم باشد. گاهی وقت‌ها با کمی‌ عاقبت‌اندیشی، احتیاط و رعایت نکات ایمنی به‌راحتی می‌توان از وقوع یک سرقت جلوگیری کرد و به قول معروف مالت را سفت بچسب تا نیازی نباشد همسایه‌ات را دزد کنی.