آشنایی با جشنواره بین‌المللی نمایش عروسکی تهران‌

جشنوارۀ بین‌المللی نمایش عروسکی تهران-مبارک نخستین جشنوارۀ بین‌المللی بعد از انقلاب و یکی از پنج جشنوارۀ اصلی هنرهای نمایشی ایران است که در سال ۱۳۶۸ خورشیدی آغاز به کار کرد.

این جشنواره تا سال 1371 به صورت سالانه برگزار شده و پس از آن به صورت دوسالانه برگزار می‌شود. در پانزدهمین دورۀ جشنواره، در سال 1393، برای اولین بار در جشنواره‌های پس از انقلاب اسلامی، افتتاحیه در قالب شادپیمایی (کارناوال) برگزار شد و پس از آن در افتتاحیۀ دورۀ شانزدهم نیز شادپیمایی سرآغاز جشنواره بود.

جشنواره بين‌المللي نمايش عروسكي تهران در پنج بخش صحنه‌اي ؛ فضاي باز؛ بين‌الملل، تجربي و مدارس برگزار مي‌شود.

جشنواره‌های پیشین

• اولین جشنواره بین المللی تئاتر عروسکی (1368)

زمان: اول تا هفتم مرداد ۱۳۶۸

‫تالارهای برگزاری: وحدت، هنر، محراب، مجموعه تئاتر شهر (تالار اصلی، چهارسو، قشقایی) ، گذر فرهنگ و هنر (جنب موزه هنرهای معاصر)

‫تعداد نمایش‌های اجراشده: ۱۹ نمایش

گروه‌های ایرانی: ۱۳ گروه از تهران و ۲ گروه از مشهد و سمنان

‫گروه‌های خارجی: ۲ گروه از شوروی (سه نمایش) و ۱ گروه از هندوستان

دبیر جشنواره: علی منتظری (رییس وقت مرکز هنرهای نمایشی)

• دومین جشنواره بین المللی تئاتر عروسکی (1369)

زمان: بیستم تا بیست و ششم تیرماه ۱۳۶۹
‫تالارهای برگزاری: وحدت، مجموعه تئاتر شهر (تالار اصلی، چهارسو، سالن شماره ۲)
‫‫تعداد نمایش‌های اجراشده: ۱۴ نمایش
‫گروه‌های ایرانی: ۳ گروه از تهران و ۳ گروه از شهرهای اصفهان، سبزوار، اردبیل
گروه‌های خارجی: ۸ گروه از کشورهای ایتالیا، لهستان (۳ نمایش)، برزیل، نیوزلند، آذربایجان شوروی (۲ نمایش)، هندوستان
دبیر جشنواره: علی منتظری (رئیس وقت مرکز هنرهای نمایشی)

• سومین جشنواره بین المللی تئاتر عروسکی (1370)

زمان: ۲۱ تا ۲۶ شهریور ۱۳۷۰
تالارهای برگزاری: مجموعه تئاتر شهر (تالار اصلی، چهارسو، قشقایی، سالن شماره ۲)، سنگلج، هنر، فرهنگسرای بهمن
تعداد نمایش‌های اجراشده: ۲۱ نمایش
گروه‌های ایرانی: ۱۰ گروه از تهران و ۵ گروه از شهرستان‌ها
گروه‌های خارجی: 6 گروه از کشورهای سوئیس، پاکستان، ژاپن، هندوستان، لهستان، اسپانیا

دبیر جشنواره: علی منتظری (رئیس وقت مرکز هنرهای نمایشی)

• چهارمین جشنواره بین المللی تئاتر عروسکی (1371)

زمان: ۲۴ تا ۲۹ شهریور ماه ۱۳۷۱
تالارهای برگزاری: مجموعه تئاتر شهر (تالار چهارسو، شماره ۲) و سالن موزه هنرهای معاصر
نمایش‌های اجراشده: ۱۳ نمایش
گروه‌های ایرانی: ۶ گروه از تهران
گروه‌های خارجی: ۷ گروه از کشورهای لهستان، هلند، مالزی، چین، جمهوری آذربایجان، هندوستان، جمهوری تاجیکستان
دبیر جشنواره: محمد حسین صوفی

• پنجمین جشنواره بین المللی تئاتر عروسکی (1373)

زمان: ۱۴ تا ۱۹ شهریور ۱۳۷۳
محل‌های برگزاری: مجموعه تئاتر شهر (تالار اصلی، چهار سو، شماره 2)، وحدت، سنگلج، هنر، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، مجموعه فرهنگسرای بهمن (تالار مبارک، بسم‌الله خان، شهید آوینی) و فرهنگسرای نیاوران
فضای باز: پارک شفق، جمشیدیه، شهر، بعثت، مجیدیه، ساعی، فدک، لاله و چشمه علی
تعداد نمایش‌های اجراشده: ۳۲ نمایش
گروه‌های ایرانی: ۲۶ گروه
گروه‌های خارجی: ۶ گروه از کشورهای ارمنستان، اسپانیا، بلغارستان، یونان، قزاقستان و چین

• ششمین جشنواره بین المللی تئاتر عروسکی (1375)

زمان: ۱۵ تا ۲۱ شهریور ۱۳۷۵
تالارهای برگزاری: وحدت، مجموعه تئاتر شهر (تالار اصلی، چهار سو، شماره 2) و فرهنگسرای بهمن (تالار مبارک، چارلی)، اندیشه، ابن سینا، خاوران
تعداد نمایش‌های اجراشده: ۳۳ نمایش
گروه‌های ایرانی: ۱۵ گروه از تهران و ۶ گروه از شهرهای همدان، اصفهان، نیشابور، مشهد، ارومیه، شیراز
گروه‌های خارجی: ۱۲ گروه از کشورهای فرانسه، اسپانیا، ترکیه، اسلونی، کرواسی، یونان، انگلستان، پاکستان، لهستان
دبیر جشنواره: رحیم نجفی برزگر (رئیس وقت مرکز هنرهای نمایشی(

• هفتمین جشنواره بین المللی تئاتر عروسکی (1377)

زمان: ۲۴ تا ۳۱ شهریور ۱۳۷۷
تالارهای برگزاری: وحدت، مجموعه تئاتر شهر (تالار اصلی، چهار سو، شماره 2، قشقایی)، فارابی، هنر، سنگلج، اندیشه، موزه سعدآباد، مرکز تئاتر عروسکی،کارگاه دکور تالار وحدت و فرهنگسراهای ابن سینا، نیاوران، خاوران، سرو، اشراق، شفق، خانه‌های فرهنگ نور، فدک، گلها
تعداد نمایش‌های اجراشده: ۱۰۵ نمایش
گروه‌های ایرانی: ۷۲ گروه (۶۸ گروه در بخش صحنه‌ای و ۱۴ گروه در بخش خیابانی)
گروه‌های خارجی: ۲۲ گروه از کشورهای ترکیه، روسیه سفید، مجارستان، چین، اسپانیا، ویتنام، بلژیک، بلغارستان، ترکمنستان، اکراین، ارمنستان، هندوستان، یونان، گرجستان، سوئیس، آمریکا و یک گروه نمایش خیابانی از مجارستان

دبیر جشنواره: حسین سلیمی (رئیس وقت مرکز هنرهای نمایشی)

• هشتمین جشنواره بین المللی تئاتر عروسکی (1379)

زمان: ۱۹ تا ۲۵ شهریور ماه ۱۳۷۹
تالارهای برگزاری: وحدت، مجموعه تئاتر شهر (تالار اصلی، چهار سو، سایه، قشقایی، شماره 2) و هنر
نمایش‌های اجراشده: ۵۳ نمایش
گروه‌های ایرانی: ۲۱ نمایش از تهران و ۷ نمایش از شهرستان‌ها
گروه‌های خارجی: روسیه، یونان، هند، اتریش، بلژیک (2 نمایش)، کرواسی

دبیر جشنواره: مجید شریف خدایی (رئیس وقت مرکز هنرهای نمایشی)

• نهمین جشنواره بین المللی تئاتر عروسکی (1381)

زمان برگزاري: 24 تا 30 شهريور 1381

تالارهاي برگزاري/فضاهاي باز نمايش: مجموعه تئاتر شهر(اصلي، چهارسو، سايه ، قشقايي، كوچك، خورشيد)، تالار وحدت، تماشاخانه سنگلچ، تالار هنر، خانه هنرمندان ايران

نمايش‌هاي اجرا شده: 53

گروههاي ايراني: 21نمايش از تهران و 7نمايش از شهرستانها

خارجي:اپراي كاغذي (آلمان)، شانس ارمني (ارمنستان)، ليارورسكان (ارمنستان)، فلوت سحرآميز (اتريش)، گروه دست (روسيه)، سركشي (هند)، يك قصه درباره دوتا موش (بلغارستان)

دبير: مجيد شريف‌خدايي

• دهمین جشنواره بین المللی تئاتر عروسکی (1383)

زمان برگزاري: 23 تا 29 شهريور 1383

تالارهاي برگزاري: مجموعه تئاتر شهر(اصلي، چهارسو، قشقايي، كوچك)، تالار وحدت، تماشاخانه سنگلچ، تالار هنر

نمايش‌هاي اجرا شده: 66

ايراني: 39گروه از تهران و 10گروه از شهرستان

خارجي: علاءالدين (آذربايجان)، مادربزرگ به ملاقات مي‌رود (آلمان)، تولد شاهزاده خانم (آلمان)، ميكي كوچولو (ارمنستان)، تامبلينا (اسلواني)، سيرك اسپلاسي (انگلستان)، آوازهاي عاشقانه (ايتاليا)، واريته عروسك‌ها (پرتغال)، تخيلات جنگ و صلح (تاجيكستان)، آق مارال (تركمنستان)، شو كنسرت عروسكي (تركمنستان)، درخت جادويي (تركيه)، خرسهاي كوكي (روسيه)، سايه‌هايي در شب (صربستان)، روياهاي دست ساخت كوچك (فرانسه)، واليداد چمن‌زن (كانادا)، سايه‌اي هانومان در جستجوي سيتا (هند)

دبير: خسرو نشان

• یازدهمین جشنواره بین المللی تئاتر عروسکی (1385)

زمان برگزاري: 12 تا 18 شهريور 1385

تالارهاي برگزاري/فضاهاي باز نمايش: مجموعه تئاتر شهر، پاكينگ تالار وحدت، فرهنگسراهاي انديشه، اميركبير، بانو، اقوام، رازي، فدك، بهمن، جوان

نمايش‌هاي اجرا شده: 31

ايراني: 14 گروه صحنه‌اي از تهران و 2 گروه صحنه‌اي از شهرستان و 4 گروه خيمه‌شب بازي از تهران و 4 گروه خياباني از تهران و 3گروه خياباني از شهرستان

خارجي: انيماليا (انگلستان)، ‌شلاكريملائكوم (پرتغال)، پانتاراي2 (هلند)،‌ ماليخولياي گذر زمان (اسپانيا)، مسخ (لهستان)، مزرعه حيوانات (لهستان)، نمايش سايه (استراليا)،‌قصه آفريقايي (كنيا و لهستان)

مدیریت این دوره توسط شورای سیاستگذاری برگزار شد و دبیر این شورا مرحوم جواد ذوالفقاری بود.

• دوازدهمین جشنواره بین المللی تئاتر عروسکی (1387)

زمان برگزاري: 20 تا 26 مردادماه 1387

تالارهاي برگزاري/فضاهاي باز نمايش: مجموعه تئاتر شهر(اصلي، چهارسو، قشقايي، سايه، كارگاه نمايش)، تالار فردوسي، تماشاخانه سنگلچ، تالار هنر، خانه نمايش

نمايش‌هاي اجرا شده: 60

گروه‌هاي بين المللي: آليس در آينه (ايتاليا)، پولچينلاي چهاردست (ايتاليا)، فلوت سحرآميز (اتريش)، قلعه شني (بلاروس)، قورباغه (هلند)، كانتوس انيماتا (هلند)، يوهان اشتراوي و دوشيزه دانوب (اتريش)، اپراي مكبث(ايران)

دبير: رحمت‌الله محرابي

• سیزدهمین جشنواره بین المللی تئاتر عروسکی (1387)

زمان برگزاري: 31 تير تا 5 مرداد31

تالارهاي برگزاري/فضاهاي باز نمايش:

مجموعه تئاتر شهر (تالار اصلي، چهارسو، قشقايي، سايه، كارگاه نمايش)،كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان، حوزه هنري، تالار فردوسي، تماشاخانه سنگلچ، تالار هنر، خانه نمايش، فرهنگسراي نياوران

نمايش‌هاي اجرا شده: 54 نمايش صحنه‌اي + 20 نمايش ميداني

گروه‌هاي ايراني: 16 گروه صحنه‌اي از تهران، 5 گروه صحنه‌اي از شهرستان، 7گروه صحنه‌اي ميهمان، 11 گروه خيمه‌شب بازي و ميداني، 4 گروه كودك و عروسك، 1 گروه پاتوق، 6 گروه قصص قرآني، 6 گروه دانشگاهي

خارجي: آخرين پناهگاه (انگلستان)، ايومل (آلمان)، كنسرت كهكشاني، ققنوس، باستا (فرانسه)، پستچي مي‌آيد (آرژانتين)، يك رابينسون (فرانسه)، سالتو لامنتو (آلمان)، شتاب (هلند)، پالادينهاي فرانسه (ايتاليا)، ماه شب ديگر (هلند)، موك كوچولو (بوسني و هرزگووين)، مومنشانز (بالماسكه) (سوئيس)

دبير: اردشير صالح‌پور

• چهاردهمین جشنواره بین المللی تئاتر عروسکی (1389)

زمان برگزاري: 10 -15 تيرماه 1391

تالارهاي برگزاري/فضاهاي باز نمايش:

مجموعه تئاتر شهر (تالار اصلي، چهارسو، قشقايي، سايه، كارگاه نمايش)، تماشاخانه سنگلج، تالار هنر، كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان، تالار فردوسي، خانه نمايش، خانه نمايش 2، فرهنگسراي نياوران/ محوطه كاخ گلستان، محوطه مجموعه تئاترشهر، محوطه خانه هنرمندان

گروه‌هاي شركت‌كننده:

ايراني/خارجي: 36 گروه ايراني/ 9 گروه خارجي

بين‌الملل 9 اثر: بزك چيني (افغانستان)، پانچ و جعبه جادويي (آلمان)، چهارفصل سال (گرجستان)، داستان امار سينگ راتوره (جنگاور) (هند)، داستان دالا (كره جنوبي)، رامپل استيلت‌اسكين (آلمان)، روز دوست داشتني (گرجستان)، روزگار سالير (بلاروس)، هولستمر (بلاروس)، هيولاي زباله (تركيه)

دبير: اردشير صالح‌پور

• پانزدهمین جشنواره بین المللی تئاتر عروسکی تهران مبارک (شهریور 1393)

زمان برگزاری:22 - 29 شهریور

تالارهای برگزاری: مجموعه تئاترشهر ( تالارهای : اصلی، چهارسو، سایه، قشقایی، کارگاه نمایش)، تماشاخانه سنگلج، تالار هنر، تالار فردوسی، تالار حافظ، فرهنگسرای بهاران، موزه استاد انتظامی

تعداد نمایشهای جشنواره:

نمایشهای صحنه ای: آثار راه یافته به جشنواره : 21 اثر ( 16 اثر از تهران و 5 اثر از سایر شهرها)

آثار راه یافته به بخش جنبی جشنواره : 7 اثر از تهران

نمایشهای خیابانی: آثار راه یافته به جشنواره : 13 اثر( 7 اثر از تهران و 6 اثر از سایر شهرها)

3)بخش بین‌الملل

1-نمایش "آنتیگونه" از هلند

2-نمایش "داستان یک گرگ" از ارمنستان

3-نمایش "شیری که نوشتن نمیدانست" از افغانستان

4-نمایش "سولوی دماغ" از آلمان

5-نمایش "دستهای رقصان" از اسپانیا

6-نمایش "آن دورها" از صربستان

7-نمایش "جیانگ ژی" از چین

8-نمایش"جین جیانگ" از چین

9-نمایش "هینینگ" از کشور چین

10-نمایش "آوا/آدا" از آمریکا

دبیر جشنواره: مرضیه برومند