احسان شرفی‌پور متخصص مغز و اعصاب درباره علت و راه‌های مقابله با عارضه jet lag یا به اصطلاح پرواز زدگی گفت: وقتی در منطقه جغرافیایی زندگی می‌کنیم ساعت زیستی بدن ما با توجه به طلوع و غروب خورشید تنظیم شده است و هورمونی به نام ملاتونین ترشح می‌کند. اگر فردی سفری سریع از شرق به غرب یا غرب به شرق داشته باشد به طوری که حداقل از ۳ منطقه زمانی و ۳ نصف‌النهار عبور کند، در روال خواب و بیداری و ساعت زیستی بی‌نظمی پیش آمده و منجر به ایجاد اختلالی به نام پرواز زدگی در او می‌شود.
وی با اشاره به افزایش احتمال بروز این عارضه در سفر‌های غرب به شرق افزود: سرعت تاثیر چشم گیری در بروز این اختلال دارد و شما هیچ گاه در مسافرت با کشتی یا اتومبیل شاهد این بیماری نخواهید بود چرا که سرعت پایین‌تری نسبت به هواپیما دارد.
شرفی پور اظهار کرد: در بیشتر موارد این اختلال منجر به بروز عوارضی مانند خواب آلودگی، اختلال خواب، کاهش تمرکز، ایجاد اختلالات شناختی، تحریک پذیری و عصبی شدن همچنین کاهش عملکرد جسمانی می‌شود؛ این اختلالات فیزیولوژیک معمولا تا حدود یک هفته خود‌به‌خود بر طرف خواهد شد.
این متخصص مغز و اعصاب ادامه داد: افرادی مانند پرسنل هواپیما یا ورزشکاران به اندازه کافی زمان برای بهبودی خود‌به‌خودی این مشکل ندارند بنابراین با انجام محاسبات و زمان‌بندی برای سفر، خواب مناسب قبل از پرواز، خوابیدن در هواپیما، تنظیم نور فضا یا در نهایت با استفاده از قرص ملاتونین تحت نظر پزشک به کنترل این عارضه می‌پردازند.
وی با اشاره به نقش موثر تکنولوژی بر کنترل این اختلال گفت: امروزه عینک‌هایی طراحی شده‌اند که با کنترل نور دریافتی چشم به پیشگیری از این عارضه کمک می‌کنند یا نرم افزار‌هایی وجود دارد که محاسبات لازم برای بهترین زمان انجام سفر را انجام می‌دهد تا احتمال بروز این اختلال را به حداقل برساند.
شرفی پور یاد آوری کرد: برخی کاهش مصرف کافئین، غذای مناسب، افزایش آب دریافتی، مصرف نکردن الکل و غیره را بر کاهش احتمال بروز پرواز زدگی موثر می‌دانند، اما برخی منابع دیگر آن را رد کرد.
نظر شما