به گزارش همشهری، روند پر شتاب قیمت دلار در مبادلات روز پنجشنبه اندکی فروکش کرد و قیمت هر دلار آمریکا در کف کانال صعودی خود قرار گرفت به‌طوری که در مبادلات روز پنجشنبه قیمت هر دلار آمریکا حتی کمتر از 14هزار تومان هم دادوستد شد. قیمت هر دلار آمریکا در اواسط هفته قبل حتی تا مرز 15هزار تومان هم پیش روی کرده بود اما با راهکار‌های جدید بانک مرکزی که دست صرافی‌ها را برای عرضه اسکناس باز گذاشت اندکی از التهاب بازار کاسته شد حتی قیمت هر سکه که پیش‌بینی می‌شد با افزایش بیشتری مواجه شود با کاهش مواجه شد.
در چنین شرایطی برخی تحلیلگران بر این باورند که این موضوع به این دلیل است که فعالان اقتصادی قیمت‌های فعلی را حبابی و موقتی می‌دانند در نتیجه حاضر به خریدو فروش در قیمت‌های کنونی نیستند از سوی دیگر برخی گمانه‌زنی‌ها حاکی ازآن است که حجم عرضه سکه در بازار به‌دلیل فروش سکه‌های پیش فروش شده به نسبت تقاضا بیشتر شده و فرصتی برای کم شدن حباب سکه فراهم شده است. با این توضیحات اکنون 2گروه خوش بین و بدبین در پاسخ به این پرسش که قیمت دلار در روز‌های آینده رشد یا کاهش پیدا خواهد کرد پاسخ‌های متفاوتی می‌دهند.
- بدبین‌ها چه می‌گویند؟
به‌زعم تحلیلگران بدبین با توجه به ترمیم نشدن ساختار‌های اقتصادی و همچنین بروز تنش‌های سیاسی نمی‌توان نسبت به کاهش قیمت دلار چندان امیدوار بود و تا زمانی که دولت دست به اصلاحات و جراحی بنیادی اقتصادی نزند و راهکارهایی برای کاهش تنش‌های سیاسی پیدا نکند در روی همان پاشنه قبلی خواهد چرخید.
به‌زعم این تحلیلگران پیش‌بینی قیمت دلار با روش تعادلی اکنون کاربرد ندارد زیرا حکمرانی اقتصادی، مردم را نسبت به پول ملی بی‌اعتماد و نسبت به آینده اقتصاد ناامید کرده است. از نظر اقتصادی، قیمت ارز در سطحی متعادل می‌شود که تقاضای واردکننده و عرضه صادرکننده به تعادل برسد اما در شرایط کنونی دلار ابزار تجارت بین‌المللی نیست بلکه ابزار بیمه شدن در برابر چالش‌های آینده اقتصادی و سیاسی است. به‌عبارت دیگر تا زمانی که بحران از نوع ارزی و یا اقتصادی است، راه‌حل آن از جنس سیاستگذاری اقتصادی است اما زمانی که جنس بحران اجتماعی وسیاسی است، اصلاح حکمرانی اقتصادی به یک موضوع اجتناب‌ناپذیر تبدیل می‌شود.
- خوش بین‌ها چه می‌گویند؟
در مقابل تحلیلگران خوش بین معتقدند قیمت دلار با توجه به شتاب رشدش با حباب مواجه شده و این حباب ظرف روز‌های آینده خواهد ترکید. به گفته این تحلیلگران قیمت هر دلار آمریکا از نظر تاریخی به سقف کانال حرکت صعودی‌اش رسیده در نتیجه قیمت آن در روز‌های آینده با کاهش مواجه خواهد شد. این تحلیلگران اما اشاره‌ای نمی‌کنند که قیمت دلار تا چه قیمتی و در چه محدوده زمانی نزول خواهد کرد و آیا بعد از آن دوباره رشد خواهد کرد؟
در همین رابطه سیروس کریمی یک تحیل گر اقتصادی می‌گوید: ارزش ذاتی دلار 35درصد کمتر از قیمت‌های فعلی است، به‌عبارت دیگر قیمت دلار حباب زیادی دارد و خرید دلار با این قیمت توجیه اقتصادی ندارد. همچنین حامد قدوسی دیگر تحلیلگر اقتصادی معتقد است: ما با بازاری با نبود اطمینان زیاد مواجه هستیم که مکانیسم‌های بازخورد مثبت و منفی در آن به‌شدت به اخبار و باورها (در کنار سیاست‌های دولت) حساس است. او که معتقد است قیمت دلار در روز‌های آینده کاهش خواهد یافت، تأکید می‌کند:
در شرایط کنونی در دوره‌ای قرار گرفته‌ایم که چند اتفاق ظرف روز‌های اینده اتفاق خواهد افتاد به‌عنوان مثال صادرات غیرنفتی جدید با مقداری تأخیر فعال‌تر شده و عرضه ارز را بیشتر خواهد کرد و در عین حال با کنترل بهتر مبادلات ارزی و سخت‌تر کردن مسیرهای «فرار سرمایه»، بخشی از تقاضای دلاری به‌منظور خارج کردن سرمایه از کشور از بین می‌رود و تقاضا را تخفیف می‌دهد.
او با بیان اینکه بانک مرکزی کم‌کم مسیر بهینه تزریق دلار کاغذی را در شرایط جدید درک و فعال می‌کند تأکید می‌کند: بخشی از تقاضای لوکس دلار (مثل سفرهای خارجی ارزان یا تحصیل در خارج) ممکن است در شرایط جدید کم شود و از فشار تقاضای کل کم کند. قدوسی با بیان اینکه اگر تقاضای پوشش ریسک یا بیمه‌ای دلار به پایان خودش برسد بازار از نفس خواهد افتاد و بخشی از تقاضای دلار از بین می‌رود ادامه می‌دهد: البته به این معنی نیست که قیمت دلار حتما کم خواهد شد و باید روی آن برنامه‌ریزی کرد، ولی نشان می‌دهد که منطقا محتمل است که قیمت از یک دوره رشد شدید عبور کرده و به تعادل بلندمدت بازگردد.
- دلار در انتظار سیاست
با وجود تقابل دیدگاه‌های خوش بین و بدبین در مورد قیمت دلار می‌توان گفت که تعداد زیادی از تحلیلگران بی‌طرف در این عقیده هم نظر هستند که راز ایجاد تعادل در قیمت دلار در تصمیم‌گیری‌های سیاسی و اقتصادی در سطح کلان متمرکز است و چنانچه چشم‌انداز امید بخشی در عرصه اقتصادی فراهم و در عین حال ازحجم تنش‌های سیاسی خارجی کم شود این احتمال وجود دارد که قیمت هر دلار آمریکا با یک کاهش قابل توجه مواجه شود.
در عین حال این تحلیلگران بر این باورند که اتاق جنگ آمریکایی‌ها علیه اقتصاد ایران در وزارت خزانه‌داری است و به همین سیاق باید گفت بانک مرکزی ایران در خط مقدم مقابله با این جنگ است. نخستین هدف‌گذاری آمریکایی‌ها در این جنگ، اثرگذاری بر نرخ دلار بود که سیاست ارزی غلط چند سال گذشته و واکسینه نشدن بازار ارز، کار آنان را تا حدود زیادی آسان کرد. به این ترتیب در شرایط کنونی راه‌حلی جز جراحی بنیادی اقتصادی و حل تنش‌های سیاسی نیست و اعمال بسته‌های سیاستی راهکاری موقتی خواهند داشت.
نظر شما