تغییر اقلیم ایران، فرسایش بادی را ۳۰ درصد افزایش داد

به گزارش ایرنا، فرهاد سرداری گفت: بر اساس آمارهای پیشین ۲۱ میلیون هکتار از عرصه‌های کل کشور تحت فرسایش بادی قرار داشت که هفت میلیون هکتار آن از کانون‌های بحران فرسایش بادی به شمار می‌رفت اما اکنون به سطح این اراضی اضافه شده است.

وی ادامه داد: مطالعات فرسایش بادی هر پنج سال تکرار می‌شود که اطلاعات از پارسال در حال بروز رسانی است.

به گفته وی، عرصه‌های کشور دستخوش ۲ پدیده فرسایش بادی و آبی است که وضعیت فرسایش آبی از سوی مسئولان دفتر آبخیزداری در دست بررسی قرار دارد.

وی عوامل طبیعی و انسانی را در پدیده افزایش بیابان موثر دانست و گفت: عوامل طبیعی شامل تغییر آب و هوا، بارندگی، دوره‌های خشکسالی، زمین‌شناسی (ژئومورفولوژی)، کیفیت منابع آب و خاک، پوشش گیاهی، فرسایش، کشاورزی، معیارهای اقتصادی، اجتماعی، فناوری و توسعه شهری می‌شود که دارای شاخص‌های متفاوتی است.

به گفته وی، در بحث منابع آب، میزان شوری و سختی و افت آب‌های زیرزمینی موثر است. در بحث پوشش گیاهی بهره‌برداری بیش از اندازه از منابع و ضعف پوشش گیاهی بر افزایش بیابان اثر دارد. در بحث خاک نیز میزان سختی خاک و فرسایش در بیابانی شدن مناطق مد نظر قرار دارد.

طرح‌های در حال اجرا برای کاهش بیابان‌زایی

مدیرکل دفتر امور بیابان سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری درباره پروژه‌های مطالعاتی، اجرایی و مدیریتی برای مقابله با افزایش بیابان توضیح داد: در این طرح‌ها علاوه بر شناسایی مناطق و مساحت بیابانی شدن، میزان فرسایش بادی، کانون‌های بحران، کنترل چرای دام در مناطق بیابانی، مدیریت جنگل‌های بیابانی و مدیریت پارک‌های کویری و بیابانی مورد توجه قرار دارد.

وی گفت: سازمان جنگل‌ها یکسری طرح‌های احیای بیولوژیک شامل پروژه‌های نهال‌کاری، بوته‌کاری، بذرکاری، بذرپاشی، طرح‌های تثبیت و شیمیایی شامل مالچ‌پاشی، ساخت بادشکن‌های غیرزنده، ایجاد تله و موانع و خندق‌های رسوب‌گیر دارد.

به گفته وی، این سازمان طرح‌های مدیریت روان‌آب‌ها در مناطق بیابانی شامل ساخت هلالی آبگیر، گوراب، پخش سیلاب، ایجاد بند، بندسار و هوتک، ساخت پیتینگ و فارو (ایجاد چاله‌ها و خطوط شیار برای حفظ آب باران) را در دست اجرا دارد.

وی اضافه کرد: طرح‌های مدیریت احیای بیولوژیک مناطق مرطوب حاشیه سواحل و دریا مانند دریاچه ارومیه در حال اجراست که برای جلوگیری از فرسایش بادی از گونه‌های هالوفیت مقاوم به شوری بهره گرفته‌ایم.

سرداری به طرح موفق ترسیب کربن که از سوی سازمان ملل متحد به عنوان برترین پروژه در منطقه شناخته شده است، اشاره کرد و گفت: در کنار پروژه‌های بین‌المللی، طرح ارتقای دانش فنی و مهارتی بهره‌برداران در مناطق بیابانی و استفاده از مشارکت آنان را در حال اجرا داریم.

فرسایش بادی یا بادروبی نوعی فرسایش طبیعی است که فرایند روبیدن موادی چون شن و خاک از سطح زمین به وسیله باد است و تغییر بلندمدت و قابل توجهی بر سنگ‌ها، صخره‌ها و کوه‌ها ایجاد می‌کند. فرسایش بادی معضلی برای اقتصاد، کشاورزی و منابع طبیعی یک کشور محسوب می‌شود.

بر اساس آمارها، مساحت کل منابع طبیعی کشور ۱۳۴ میلیون هکتار معادل بیش از ۸۲ درصد مساحت ایران است که بیش از ۱۴ میلیون هکتار آن را جنگل، ۳۲ میلیون هکتار را بیابان و ۸۴ میلیون هکتار را مراتع تشکیل می‌دهد که طرح حفاظت مشارکتی در دوره سه ساله ۱۳۹۶-۱۳۹۴ ظ اجرایی شد.