ترنگ هم بالاخره تصمیماش را گرفت. ترنگ سریال بیداری را میگویم. به قول او گرفتن این تصمیم خیلی سخت بود اما برای زنی که قبل از ثبت رسمی ازدواج، شوهرش را از دست داده و خانواده همسرش هم نمیخواهند او را بپذیرند، مگر راه دیگری هم میماند. نمیدانم ترنگ چقدر راجع به سقط جنین خودخواسته فکر کرده و با حقایق علمیآن آشناست اما باورم نمیشود که به همین راحتی بتوان چند میلیون تماشاچی را قانع کرد که ترنگ میخواهد جنین خود را از بین ببرد. حالا جنین به کنار، با عوارض این سقط غیرقانونی چطور میخواهد کنار بیاید؟ میپرسید کدام عوارض؟ بخوانید تا شما هم بدانید.
2جور سقط جنین وجود دارد؛ خودبهخودی و القاشده. از اسمش هم پیداست که سقط خودبهخودی به خواست کسی صورت نمیگیرد و به دلیل نقص ژنتیکی جنین، عفونت و مشکلات دیگر، به شکل خودبهخود اتفاق میافتد. اما سقط القاشده ممکن است به خواست مادر یا به صورت درمانی (یعنی به تجویز پزشک و برای نجات جان مادر یا جنین) انجام شود.
روشهای مختلفی برای القای سقط وجود دارد. گاهی این کار با استفاده از داروهایی چون اکسی توسین، پرستاگلاندین و داروهای ضد پروژسترون انجام شده و گاهی هم از تکنیکهای جراحی مانند کورتاژ، تخلیه رحم یا مکش محتویات آن بعد از گشاد کردن دهانه رحم استفاده میشود. البته هر کدام از این روشها در شرایط خاصی به کار میرود و عوارض خاص خود را دارد؛ بنابراین برای هر زمان و هر کسی مناسب نیست. مثلا کورتاژ مکشی باید قبل از هفته 14 انجام شود، وگرنه احتمال عوارض آن (سوراخ شدن رحم، خونریزی و عفونت و ناقص بیرون آمدن جنین) زیاد میشود.
آیا به خطرش میارزد؟
سقط- جدا از اینکه به چه روشی انجام شود- عوارض زیادی برای مادر بهجا میگذارد که معمولا خودش قبل از انجام سقط، هیچ اطلاعی از آنها ندارد. به همین علت است که هر کسی تصمیم به سقط جنین میگیرد- حتی اگر پزشک باشد و برای نجات جان مادر یا جنین از مرگ، دست به این کار بزند- لازم است به این سؤال جواب بدهد که آیا به خطرش میارزد؟
باور میکنید؛ حتی در آمریکا- که سقط قانونی خیلی بیشتر از ایران انجام میشود- سقط قانونی پنجمین عامل مرگ مادران در این کشور است. تازه این درحالی است که اکثر مرگهای مربوط به سقط جنین به طور رسمی گزارش نمیشوند.
آمار سازمان بهداشت جهانی خبر از ۲۱۰میلیون بارداری در سال میدهد که نزدیک به ۵۰ میلیون آن به سقط جنین منجر میشود. ظاهرا ۲۰میلیون از این سقطها غیرقانونی و اغلب در شرایطی غیربهداشتی انجام میشود. سهم کشورهای توسعهنیافته از این سقطهای غیربهداشتی ۹۵درصد است. برخی معتقدند ۳۰درصد از سقطهایی که در ایران انجام میشود، غیرقانونی است که در موارد بسیاری نیز به مرگ مادران میانجامد.
علت مرگ هم این است که با وجود درگیر شدن با عوارض سقط (از جمله سقط ناقص، خونریزی، عفونت، پارگی، سوراخ شدن رحم و صدمات داخل لگن) معمولا به دلیل غیرقانونی انجام شدن این عمل و ترس از آثار ارتکاب آن، زنان کمتر به پزشک مراجعه میکنند و موجبات مرگ آنها فراهم میشود.
بچه سالم میخواهم
یکی از عواقب سقط جنین، بروز مشکلاتی در بارداری بعدی است. حالا فکر کنید ترنگ از این سریال جان سالم به در ببرد و پس از یک ازدواج موفق، تصمیم به بچه دارشدن بگیرد. فکر میکنید به همین راحتی است؟
اگرچه سقط جنین بر احتمال باردار شدن او در آینده تاثیر زیادی نمیگذارد اما عوارض بارداری او را زیاد میکند؛ مثلا سقط جنین خطر جفت سرراهی در بارداریهای بعدی را 7 تا 15 برابر بیشتر میکند (که خود تهدیدکننده زندگی مادر و بارداری خواسته است) دیگر اینکه تشکیل غیرطبیعی جفت به علت تخریب رحمی، خطر بدشکلیهای جنینی، مرگ قبل از زایمان و خونریزی بیش از حد طی زایمان را افزایش میدهد.
خبر بد دیگر اینکه زایمان زودرس، عوارض زایمان و تشکیل غیرطبیعی جفت در بارداریهای بعدی از جمله علل منجر به معلولیت در بین نوزادان است؛ یعنی ممکن است بچه بعدی ترنج معلول به دنیا بیاید البته این به شرطی است که کودک او به دنیا بیاید چون سقط، احتمال حاملگی نابجا (خارج از رحم) را در بارداریهای بعدی زیاد میکند که در این حالت هم خطر برای مادر و هم برای جنین وجود دارد.
رحم سوراخ!
2 تا 3درصد زنانی که سقط جنین میکنند، در معرض خطر سوراخ شدن رحم قرار دارند. بسیاری از این جراحات، تشخیص داده نشده و درماننشده باقی میمانند؛ بهخصوص هنگامیکه سقط در مرکز غیرحرفهای انجام میشود. خطر سوراخشدگی رحم برای زنانی که قبلا زایمان کردهاند یا هنگام سقط، بیهوشی عمومی داشتهاند، بیشتر است. تخریب رحم ممکن است به عوارضی در بارداریهای بعدی منجر شده و حتی به شکل مشکلاتی ازجمله نیاز به درآوردن رحم، ظاهر شود.
علاوه بر این، پارگی مشخص دهانه رحم- که نیازمند بخیه زدن است- در حداقل یک درصد سقطهای 3ماههاول رخ میدهد. پارگیهای کوچکتر- که درمان نمیشوند- نیز در درازمدت سیستم باروری را تخریب میکنند. تخریب پایدار دهانه رحم متعاقب سقط ممکن است به شلشدگی دهانه رحم، زایمان زودرس و عوارض زایمان منجر شود.
خطر تخریب دهانه رحم برای نوجوانان، سقطهای 3ماهه دوم و در مواردی که از لامیناریا برای اتساع دهانه رحم استفاده نمیشود، بیشتر است (لامیناریا ماده جاذب آبی است که برای گشاد کردن دهانه رحم در کورتاژ استفاده میشود). بیماری التهابی لگن- که با عفونت و درد در ناحیه لگن خود را نشان میدهد- هم از عوارض سقط جنین است؛ بهخصوص در کسانی که در زمان سقط عفونت داشتهاند. بد نیست بدانید اندومتریوز (بیماری پوشش داخلی بافت رحم) هم از دیگر عوارض سقط است که متاسفانه در زنان جوانی که سقط کردهاند، 5/2 برابر بیشتر از زنان دیگر شایع است.
خرچنگی از جنس سرطان
بین محققان اختلاف وجود دارد اما عدهای از آنان معتقدند با سقط جنین، خطر سرطان پستان تقریبا 2برابر میشود. علاوه بر این، زنانی که یک بار سقط انجام دادهاند در مقایسه با زنانی که سقط انجام ندادهاند 3/2برابر بیشتر در معرض خطر نسبی سرطان دهانه رحم قرار دارند و زنانی که 2 بار یا بیشتر سقط انجام دادهاند با خطر نسبی معادل 92/4 روبهرو هستند. درباره سرطان تخمدان و کبد نیز مطالعات مشابهی وجود دارد.
تقریبا 10درصد از زنانی که سقط ارادی انجام میدهند از عوارض فوری آن رنج میبرند که تقریبا 5/1درصد آنها تهدیدکننده زندگی است؛ آمبولی (به حرکت درآمدن لخته خون در بدن)، عوارض بیهوشی، تشنج، خونریزی شدید، پارگی دهانه رحم، شوک اندوتوکسیک، عفونت، تب، سوختگی درجه2، درد مزمن شکمی، استفراغ، اختلالات معده و روده و ناسازگاری RH خون از این جملهاند.
در مجموع، اکثر مطالعات نشانگر وجود خطر برای زنانی است که تنها یک بار سقط انجام میدهند. اما همین مطالعات نشان میدهند زنانی که سقطهای مکرر داشتهاند در معرض خطر بزرگتری از تحمل اینگونه عوارض قرار میگیرند. این نکته بهویژه از آنجا قابل تأمل است که در بیشتر موارد، سقطها مکرر میشوند.
یک تکان بزرگ در زندگی
وقتی زنی دور از چشم خانواده و حتی شوهرش دست به سقط جنین میزند، تعجبی ندارد که وقتی کار از کار گذشت، دچار عذاب وجدان، پشیمانی و افسردگی شود. بیشتر تحقیقاتی که در این زمینه انجام شده، نشان میدهد وضعیت روحی- روانی مادر بعد از سقط جنین به شرایط اجتماعی مربوط است که او را وادار به این تصمیم کرده؛ حتی اضطراب پس از این سانحه! که بقیه عمر را نمیگذارد راحت زندگی کنی.
فکر کنید ترنگ بعد از سقط، از این کار پشیمان شود و افکار آزاردهنده رهایش نکند. افسردگی، احساس گناه، کابوس شبانه، از دست دادن اعتماد به نفس، بیاشتهایی و اختلال در خوردن، اعتیاد به سیگار و مواد روانگردان و حتی اقدام به خودکشی از عواقب روانیای است که او را تهدید میکند.
حالا شما با این همه خطر، فکر میکنید انتخاب ترنگ، تا چه حد منطقی است؟
مرگ در کثیفترین نقطه دنیا
80هزار سقط جنین؛ این آماری تخمینی است که درباره سهم ایران از 50میلیون سقط جنینی که هر سال در سراسر دنیا رخ میدهد، ارائه میشود اما هیچکس نمیداند سهم ایران از 100 تا 200هزار مرگی که بر اثر سقط جنینهای غیربهداشتی در جهان رخ میدهد، چقدر است.
قربانیان این مرگها، زنان جوانی هستند که مثل شیرین در سقط جنینهای مخفی در کثیفترین و تهوعآورترین مکانها جان خودشان را از دست میدهند. تعدادی از آنها متأسفانه دختران فریبخوردهای هستند که بعد از یک دوستی خیابانی باردار شدهاند و بعد برای مخفی نگه داشتن راز رابطهای پنهانی، سر از این قتلگاههای مخفی درآوردهاند.
به آنها باید دختران بیگناهی را که قربانی تجاوزهای جنسی شدهاند و حتی زنانی که در یک ازدواج شرعی باردار شده اما به هر دلیلی نمیخواستهاند این بچه را به دنیا بیاورند نیز اضافه کرد.
بیشتر این زنان از طریق واسطههای باندهای سقط جنین در آرایشگاههای زنانه، در اطراف مطبهای متخصصان زنان و زایمان و حتی بازار غیرقانونی فروش داروها شکار میشده و به اتاق عملهای مخفی باندها کشیده میشوند و در آنجا بسیاری از آنها به دلیل محیطهای غیربهداشتیای که بیشترین امکانات آن یک تخت کثیف و رنگ و رورفته و تعدادی دستگاه کورتاژ است، در وضعیتی دردناک و وحشتناک جان میبازند.