به گزارش ایسنا، مسعود مولانا با بیان این که یکی از دلایل اصلی سیلاب اخیر توسعه تهاجمی انسان به جنگل، مراتع و منابع طبیعی است، گفت: بر اساس آمار سازمان جنگلداری و منابع طبیعی کشور، جنگل‌ها در شمال از سه میلیون و ۶۰۰ هزار هکتار به یک میلیون و ۸۰۰ هزار هکتار رسیده یعنی نصف جنگل‌های شمال از بین رفته است.
وی با اشاره به این که علاوه بر جنگل، به عرصه‌های جنگلی نیز به بهانه‌هایی از جمله ویلاسازی، کارخانه یا مرغداری تجاوز شده است، تصریح کرد: سیل یک عامل طبیعی بوده اما عوامل مختلفی از جمله بارش‌های شدید در زمان کوتاه و متوالی می‌تواند باعث وقوع سیلاب شود.
مولانا با تاکید بر این که تغییر اقلیم یک پدیده طبیعی نبوده و یک اتفاق انسان ساخت است، گفت: استفاده بی‌رویه از سوخت‌های فسیلی باعث تولید گازهای گلخانه‌ای هم در صنعت و هم در کشاورزی شده و تجمیع این گازها از تغییرات اقلیمی انسان ساخت است.
جنگل‌تراشی تغییر اقلیم را تشدید می‌کند
وی در ادامه با بیان این که جنگل‌تراشی یکی از مواردی بوده که تغییر اقلیم را تشدید می‌کند، یادآور شد: یکی از کارکردهای جنگل جذب دی اکسید کربن است، درختان به واسطه اندام‌های خود این گاز را به خاک جنگل منتقل می‌کنند.
مولانا ادامه داد: دی اکسید کربن در خاک جنگل با میکروارگانیسم‌های موجود در آن تشکیل ماده‌ای به نام هوموس داده که ظرفیت باروری جنگل را افزایش می‌دهد یعنی دانه‌های درختان در این خاک پرورش می‌یابند.
عضو شورای هماهنگی شبکه ملی محیط زیست و منابع طبیعی کشور افزود: حال که انسان درختان را قطع و خاک جنگل را شخم زده و در آن ویلاسازی، کشاورزی و جاده‌سازی انجام می‌دهد، بزرگ‌ترین اتفاق ممکن این است که ذخیره دی اکسید کربن میلیون ساله را آزاد و رها کرده و این حالت به تشدید تغییر اقلیم کمک می‌کند.
پوشش گیاهی ضربه‌گیری برای شدت باران‌های سیل‌آسا هستند
وی با اشاره به این که پوشش گیاهی و جنگل‌ها وظیفه ذخیره‌سازی آب و تثبیت خاک را دارند، بیان کرد: یکی از کارکردهای خاک جذب آب بوده یعنی در زمان بارش، درختان هیرکانی و پهن برگ آب باران را به واسطه اندام‌های خود جذب و به خاک منتقل می‌کنند؛ حدود ۴۰ درصد آب توسط جنگل‌ها و منابع طبیعی حفظ و تامین می‌شود.
مولانا با بیان این که پوشش گیاهی و درختان وظیفه ذخیره‌سازی آب و تثبیت خاک را برعهده دارند، تصریح کرد: زمانی که باران‌های شدید شروع به بارش می‌کند، پوشش گیاهی مانند ضربه‌گیر عمل کرده و آب را از طریق اندام‌ها به خاک منتقل می‌کنند که باعث تامین موجودی سفره‌های زیرزمینی می‌شود.
عضو شورای هماهنگی شبکه ملی محیط زیست و منابع طبیعی کشور گفت: اما وقتی پوشش گیاهی نباشد، باران با سرعت به سطح زمین برخورد کرده و خاک را می‌شکافد و چون جذب زمین نمی‌شود مخلوط آب و خاک را به پایین دست سرازیر می‌کند.
افزایش ۵۰ درصدی سیلاب در دهه‌های اخیر
وی با بیان این که در حال حاضر به خاطر تغییرات اقلیمی بارش‌های لحظه‌ای شدید را شاهد بوده‌ایم، گفت: اما در مجموع نسبت به ۴۰ سال اخیر ۲۰ درصد کاهش باران داریم، از دهه ۷۰ به بعد با تشدید جنگل‌تراشی میزان سیلاب در کشور ۵۰ درصد افزایش داشته است.
مولانا با اشاره به این که جنگل خود یک سد طبیعی است و ذخیره‌سازی آب در آن صورت می‌گیرد، تاکید کرد: انسان به بهانه ذخیره‌سازی آب، جنگل‌ها را تخریب و به ساخت سد اقدام می‌کند در حالی که نه تنها این سازه‌های بشری جلوی سیل را نمی‌گیرد بلکه با سرریز شدن، خود یکی از عوامل وقوع این پدیده است.
عضو شورای هماهنگی شبکه ملی محیط زیست و منابع طبیعی کشور با تاکید بر این که در شمال کشور باید از سیستم آبخیزداری استفاده شود نه سدسازی، بیان کرد: سیستم‌های آبخیزداری از بندهای کوچک استفاده می‌کنند که باعث کاهش سرعت آب می‌شود.
وی گفت: کوچک کردن مسیر رودخانه‌ها و بهره‌برداری بیش از حد از شن و ماسه آن، هم در وقوع پدیده سیلاب‌های مخرب اخیر نقش مهمی داشته است.
ایران رتبه اول فرسایش خاک در جهان
عضو شورای هماهنگی شبکه ملی محیط زیست و منابع طبیعی کشور با اشاره به این که بخشی از خاک مرغوب کشور به واسطه سیل از بین رفته است، افزود: بحران خاک بسیار مهم‌تر از بحران آب بوده چون هنوز لمس نشده، میزان فرسایش خاک در ایران بنابر آمار رسمی دولت دو میلیارد مترمکعب در سال است.
وی افزود: آمار جهانی فرسایش خاک ۲۴ میلیارد مکعب بوده یعنی سهم ایران یک دوازدهم فرسایش خاک در جهان است در صورتی که مساحت کشور ما یک صدم مساحت جهان را در برمی‌گیرد.
وی گفت: عمق فاجعه از دست دادن خاک بسیار مرغوب کشور در هر سیلاب بوده که میلیون‌ها سال طول می‌کشد تا تولید شود.
مولانا با بیان این که براساس آمار رسمی، ایران هر سال به اندازه ۳ جزیره خاک از دست می‌دهد، گفت: در سال ۹۵ مجلس طرح تنفس جنگل را تصویب کرده اما به دلیل نبود بودجه کافی این طرح مسکوت ماند، با اجرای این طرح می‌توان از خاک و پوشش جنگلی کشور محافظت کرد.
نظر شما