موضوعی که در شهرهای لرستان به درستی اجرا نمی‌شود. تفکیک زباله در خرم‌آباد در گذشته مورد بی‌توجهی مردم و مسئولان قرار گرفته بود و همین خود سبب بروز مشکلاتی شده بود، اما طی سال‌های اخیر تا حدودی مورد توجه بسیاری از شهروندان و مسئولان قرار گرفته است. اما تنها جمع‌آوری زباله‌ها از سطح شهر پایان کار نیست و برای تفکیک ابتدای راه است. زباله‌ها باید در سایت زباله تفکیک و بازیافت شوند و از این طریق هم درآمد اقتصادی حاصل شود و هم محیط زیست و بهداشت عمومی در امان بماند اما متاسفانه حضور زباله‌گردها در سطح شهرها باعث شده تا سایت پردازش زباله ها برای پیمانکاران به‌صرفه نباشد.
- طرحی که روی زمین ماند
معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست لرستان در این مورد به همشهری می گوید: طبق ماده ۴ قانون آیین‌نامه مدیریت پسماندها، مدیریت اجرایی پسماندهای عادی باید طرح جامع و تفصیلی مدیریت پسماند را به گونه ای تهیه کنند که در مراکز استان‌ها و شهرهایی با جمعیت بیش از یک میلیون نفر تا پایان سال ۹۰ و در سایر شهرها و روستاها نیز تا پایان سال ۹۲ پسماندهای عادی به صورت تفکیک‌شده انجام شود. «الهام برنا» می افزاید: از سال ۹۲ باید پسماندهای عادی در تمامی شهرهای استان به صورت تفکیک‌شده جمع‌آوری می‌شد، اما فقط شهرستان دوره‌چگنی آن هم فقط در سال ۹۷ توانست پسماندها را به صورت تفکیک‌شده جمع‌آوری کند و به جز این مورد دیگر هیچ اتفاقی در این زمینه در سطح استان رخ نداده است.
- حجم بالای تولید زباله در لرستان
این مسئول ادامه می‌دهد: با اینکه طرح جامع مدیریت پسماند لرستان از سال ۸۹ تهیه و در کارگروه استانی و ملی تصویب و برای اجرا به شهرداری‌ها ابلاغ شده است، ولی متاسفانه هیچ یک از شهرداری های استان طبق طرح جامع عمل نکرده‌اند. در حالی که موظف بوده‌اند تا طرح تفصیلی مدیریت پسماند داشته باشند. برنا می‌گوید: اکثر شهرهای استان به جز شهرستان بروجرد محل دفن زباله‌شان بدون حصارکشی است و تمام پسماندهای آنها جمع‌آوری و دفن می‌شود. بدون اینکه بر روی آن پسماند بازیافتی صورت بگیرد.
معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست لرستان اضافه می‌کند: در صورتی که اگر زباله ها تفکیک شوند، ۲۰ درصد بر روی آن بازیافت صورت می گیرد. یا خاکستر پسماندهایی که بازیافت شده یا توسط زباله‌سوز سوخته‌اند را می‌توان برای تولید برق استفاده کرد. به میزان تولید زباله در استان اشاره می‌کند و می‌گوید: سرانه تولید زباله در استان به ازای هر نفر به طور متوسط ۷۵۰ گرم است. این یعنی با توجه به جمعیت ۲ میلیون نفری لرستان، روزانه حدود ۱۵۰۰ تا ۲ هزار تن تولید زباله داریم.
- خبری از دفن بهداشتی نیست
معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست لرستان می‌گوید: دفن زباله‌ها به معنای تلنبار کردن آنها در محل (سایت) نیست. بلکه باید سلول های دفن بهداشتی و مدیریت دفن صورت بگیرد و سلول ها عایق شوند و شیرابه آنها تاثیری روی خاک، آب و منابع زیرزمینی نداشته باشد. برنا عنوان می کند: متاسفانه شیوه دفن در شهرهای لرستان به شیوه تلنبار انجام می‌شود و دفن بهداشتی در کار نیست و همین باعث آتش گرفتن خود به خود زباله ها، آلودگی هوا، عدم مدیریت شیرابه و بروز بیماری‌های گوناگون می شود.
وی تاکید می‌کند: شهرداری‌های لرستان تمکینی از قانون پسماند ندارند و یکی از مشکلات این است که فرد متخصص در حوزه محیط زیست و بازیافت در امور مدیریت پسماند استان دخالتی ندارد. این مسئول می‌افزاید: در شهرداری‌ها کارشناس محیط زیستی هم که کار می‌کند، در قسمت اداری فعال است و در پست مربوط به تخصص خود کار نمی‌کند. چون شهرداری‌های ما برای مدیریت پسماند اطلاعات جامع و کاملی ندارند.
- نبود آموزش و اطلاع رسانی به‌موقع
یک کارشناس نیز در این رابطه به همشهری می‌گوید: طرح تفکیک زباله، یکی از طرح هایی بود که در اوایل دهه ۸۰ در شهر خرم‌آباد اجرایی شد و اجرای این طرح منوط به نصب سطل های زباله در سطح شهر برای تفکیک زباله های خشک و تر بود. «میثم طاهری» می‌افزاید: این سطل ها در چند خیابان اصلی شهر نصب شدند تا شهروندان در تفکیک زباله در مبدا با شهرداری همکاری داشته باشند. البته در آن زمان کارخانه بازیافت یا پسماندی که به این شکل وجود دارد، نبود.
وی ادامه می دهد: متاسفانه دیری نگذشت که سطل های زباله از سطح خیابان‌ها جمع شدند و جای خود را به سطل‌های امروزی دادند. این کارشناس عنوان می کند: متاسفانه در آن زمان که شهروندان برای این طرح نوپا، میل و رغبت بیشتری نشان می دادند، این طرح به سرانجام نرسید. البته یکی از نقاط ضعف این طرح این بود که همزمان با نصب سطل برای تفکیک زباله، اطلاع‌رسانی و آموزش‌های لازم به شهروندان صورت نگرفت.
- زباله‌گردها؛ مانع اجرای طرح تفکیک زباله
این کارشناس ادامه می دهد: در حال حاضر که کارخانه پسماند و سایت بازیافت در خرم آباد وجود دارد، زباله‌گردها به یک معضل برای به سرانجام نرسیدن این طرح تبدیل شده اند و اجازه بازیافت و کسب درآمد از این طلای کثیف را نمی‌دهند. طاهری عنوان می کند: هر پیمانکاری نیز که برای این بخش در نظر گرفته شود مهم ترین موضوع برایش کسب درآمد و صرفه اقتصادی است. نه به سرانجام رساندن طرح به منظور سلامت شهر و شهروندان و تا زمانی که این طرح به خوبی در سطح شهر آغاز نشود و از سوی دیگر تا وقتی با زباله‌گردها برخورد نشود، نمی‌توان به فعالیت این کارخانه هم امیدوار بود.
او می‌گوید: زباله‌گردها هم به دلیل درآمد بالایی که از این حرفه کسب می‌کنند، به هیچ عنوان حاضر به همکاری با شرکت پیمانکار برای جمع‌آوری زباله‌ها و تحویل زباله‌ها به سایت با درآمد و حقوق پایه اداره کار نیستند. این کارشناس می‌گوید: در وهله اول باید با زباله گردها برخورد قانونی صورت بگیرد تا بتوانیم این طرح را در سطح شهر و استان به خوبی اجرایی کنیم و به نتیجه برسیم.
- لازمه کاهش آثار مخرب زیست محیطی
رئیس سازمان مدیریت پسماند شهرداری خرم‌آباد می‌گوید: با توجه به افزایش جمعیت شهرها و روستاها همچنین تولید انبوه زباله مدیریت پسماندها از اهمیت فراوانی برخوردار است. از طرفی حساسیت های زیست‌محیطی باعث شده است این سازمان دائما در حال تلاش برای کاهش اثرات مخرب زیست محیطی دفع زباله باشد. «رضا دریکوندی» می افزاید: سازمان مدیریت پسماند شهرداری خرم آباد هم به دنبال راهکارهایی برای مدیریت پسماندها در سطح شهر است.
وی می‌گوید: امروزه مدیریت پسماند و زباله یکی از دغدغه های محیط زیستی در کشور تبدیل شده است و با توجه به این دغدغه ها تلاش کردیم اقداماتی برای ساماندهی پسماند در بخش های مختلف به ویژه صنعتی و بیمارستانی و جمع آوری نخاله‌های ساختمانی در شهر انجام دهیم اما این اقدامات کافی نیست. دریکوندی اظهار می‌کند: کافی نبودن اقدامات صورت گرفته دلایل مختلفی دارد که شاید یکی از مهم‌ترین آنها نوع فرهنگ ما و تفکیک نشدن زباله ها از مبدا باشد که درنهایت مشکلاتی را در زمینه جمع آوری و امحای آنها به وجود آورده است.
- اجرای طرح تفکیک زباله از مبدا
این مسئول اظهار می‌کند: سازمان مدیریت پسماند شهرداری خرم آباد با تکیه بر اصل ۵۰ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و اهمیت حفظ محیط زیست اقداماتی نظیر ساماندهی محل دفن زباله های شهری، جمع آوری زباله های شهری با ۷۲ ماشین مکانیزه ونیروهای شاغل در سطح ۳ منطقه و جداسازی زباله ها در محل دفن و بازیافت و پردازش زباله ها در محل دفن و بهره برداری از زباله ها در جهت تولید نیرو و انرژی و از همه مهم تر آموزش همگانی تفکیک را در سطح مراکز علمی و آموزشی در راس کار خود قرار داده است و به طور جدی پیگیر آن است.
دریکوندی به اقدامات مهم سازمان پسماند شهرداری خرم‌آباد اشاره می‌کند و می گوید: یکی از اقدامات سازمان مدیریت پسماند شهرداری خرم آباد احداث سکوی زباله در حاشیه شهر بود. جانمایی سکوی زباله توسط کارشناسان محیط زیست این سازمان با هدف دفع و تخلیه زباله ها در راستای حفظ محیط زیست انجام شد که می توان گفت یکی از فعالیت های تاثیرگذار سازمان مدیریت پسماند بوده است. رئیس سازمان مدیریت پسماند شهرداری خرم‌آباد با اشاره به اهمیت و جایگاه سازمان مدیریت و پسماند، می‌افزاید: سازمان پسماند به عنوان یکی از مهم‌ترین و کلیدی‌ترین سازمان‌های شهرداری به دنبال اجرای طرح‌های تفکیک از مبدا، تولید کمپوست و بهره‌وری از زباله‌ها در جهت تولید نیرو و انرژی است که این مهم را به طور جدی دنبال می‌کند.
نظر شما