رسیدگی و ساماندهی این قنات هم از بعد بهداشت محیط در مسیر عبوری و هم برای تقویت گردشگری سازه‌های آبی اهمیت بسزایی دارد. این قنات که بیش از ۲۱۰۰ سهم و مالکان بسیاری دارد، با بیش از ۸۶ کیلومتر طول مسیر، طولانی‌ترین قنات جهان است و با این ویژگی نیز در دنیا به رسمت شناخته شده است. مدیر پایگاه قنات‌های جهانی استان یزد درباره شرایط فعلی این قنات و برنامه‌های آتی آن می‌گوید: قنات زارچ از ابتدا مالکانی داشته که سند دارند و ۲۱۰۰ سهم برای این قنات تعریف شده است که در اختیار بهره‌برداران و مالکان است.
یکی از مهم‌ترین اقدامات پس از ثبت جهانی تقویت مادرچاه و پیشه‌کاری برای افزایش آبدهی قنات بوده است که آبدهی آن را از ۶ لیتر در ثانیه به بیش از ۳۰ لیتر در ثانیه رسانده است. «ابراهیم کاظم‌نژند» می‌افزاید: با بررسی‌های صورت‌گرفته در مسیر قنات مشخص شد فاضلاب بیش از ۲۰۰ مورد از بناهای عمومی از جمله مساجد و حسینیه‌ها و بخشی از فاضلاب بیمارستان گودرز در این قنات رهاسازی می‌شود و توقف این وضعیت با جدیت دنبال شد تا منابع آلودگی برطرف شود. وی ادامه می‌دهد: البته باید توجه داشت که در کنار مسدود کردن منابع آلودگی، باید نسبت به لایروبی نیز اقدام شود؛ به طوری که در زیر بیمارستان گودرز سدی یک متری از لجن ته‌نشین شده است که هم سرعت آب عبوری را کاهش داده و هم آب را آلوده کرده است؛ از این رو لایروبی قنات اهمیت بسزایی دارد.
مدیر پایگاه قنات‌های جهانی استان یزد می‌گوید: بعد از ثبت جهانی، ساماندهی قنات در ۳ فاز در دستور کار قرار گرفت. در فاز اول کارهای مرمتی قنات برای ۳۱ پایاب شهر پیگیری شد. به طوری که مسیر قنات از مسجدجامع تا آسیاب محله کوشک نو شامل ۸ پایاب، یک آب‌انبار و یک آسیاب ساماندهی شده است و این در حالی است که ۶ پایاب آن به طور کامل در خاک مدفون بود. وی با اشاره به اقدامات مرمتی داخل مسیر قنات در فاصله بین این پایاب‌ها می‌افزاید: یکی از اهداف اصلی برای این سازه آبی جهانی، تثبیت روان آبی قنات بود که قنات را از حالت بحران و مرگ خارج کردیم و آبدهی آن را افزایش دادیم به طوری که در حال حاضر آب تا مظهر قنات در زارچ جریان دارد.
مدیر پایگاه قنات‌های جهانی استان یزد با اشاره به اهدافی که برای سازه قنات زارچ تعیین شده است، به اقدامات انجام‌شده برای آزادسازی حریم قنات در زارچ اشاره می‌کند و می‌گوید: همچنین با تخصیص ۲۲ هزار متر مربع زمین از سوی شهرداری قرار است باغ‌موزه قنات در زارچ ایجاد شود. وی به ابعاد گردشگری قنات جهانی زارچ هم اشاره می‌کند و می‌افزاید: اقدامات فاز اول ساماندهی قنات زارچ به عنوان تبدیل آن به محور گردشگری مورد بهره‌برداری قرار گرفت و در حال حاضر در قالب تورهای مختلف در معرض تماشای گردشگران است و برای آشنایی با سازه‌های آبی بسیار موثر بوده است.
نظر شما