جمهوری اسلامی ایران در استان‌های سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و خراسان رضوی ۹۴۵ کیلومتر با افغانستان مرز مشترک دارد و گذرگاه‌های رسمی میلک شهرستان هیرمند سیستان و بلوچستان، دوغارون در شهرستان تایباد خراسان رضوی و یزدان در خراسان جنوبی، از مهمترین معابر مرزی دو کشور است.
فرمانده مرزبانی ناجا در ۷ تیر ماه ۹۷ در پایان سفر خود به کابل درباره نتایج مذاکرات دومین اجلاس مشترک با مقامات وزارت دفاع و وزارت کشور افغانستان، گفته بود که با مسئولان حوزه مرزبانی افغانستان توافق شد تا با همکاری نزدیک و مدیریت یکپارچه، در ۹۴۵ کیلومتر مرز مشترک به شیوه‌ای عمل شود که در پایان سال جاری، شاهد یک مرز مشترک و نمونه بین دو کشور باشیم.
همچنین به گفته قاسم رضایی، در این سفر مقرر شد با به روزرسانی فرآیندهای مرزبانی، تسهیلات بیشتری ایجاد شود و دستگاه‌های ذیربط مانند وزارت امورخارجه و وزارت کشور دو طرف برای ساماندهی میله‌های مرزی در اسرع وقت اقدام کنند.
در راستای اهمیت مرزها، در آذرماه سال ۱۳۹۷، سرلشکر محمد باقری رئیس ستاد کل نیروهای مسلح نیز گفته بود: «نیروی زمینی ارتش مسئولیت مرزبانی مرزهای مشترک با افغانستان را برعهده گرفته‌است. امروز، نیروی زمینی ارتش فرماندهان خود را در رده تیپ و هم‌تراز آن گرد آورده‌است و برنامه‌ریزی‌های مناسبی را برای آینده انجام می‌دهد.»
امیر سرتیپ دوم مجید فخری رئیس سازمان جغرافیا نیروهای مسلح نیز در گفت و گو با ایرنا اظهار داشت: درخصوص تعیین خطوط مرزی مشترک بین ایران و افغانستان مشکلی وجود نداشته است.
وی ادامه داد: در مورد مرزها دو فرآیند «مدرنیزاسیون» و «کانیزاسیون» مرز چند سال پس از دفاع مقدس و از سال ۶۷ به بعد در حال انجام است و با کشور عراق قسمت عمده‌ای از مرز تعیین شده است.
فخری توضیح داد: در «مدرنیزاسیون مرز» باید هر دو کشور حضور داشته باشند و از هر دو کشور هیات‌های فنی به مرز می‌آیند و نقاط مرزی را به دقت با میله‌های مرزی اصلی و فرعی و با استفاده از روش‌های مدرن تعیین و پیاده‌سازی می‌کنند.
رئیس سازمان جغرافیا نیروهای مسلح با بیان اینکه «مکانیزاسیون» تعیین مرز به صورت یکطرفه است، تصریح کرد: تا کنون تمامی مرزها با کشورهای همسایه همجوار با استفاده از سیستم‌های «جی پی اس» مکانیزه و نقاط مرزی پیاده شده است. اما الزاما در خصوص تمامی نقاط با کشورهای مجاور به توافق نرسیده‌ایم. هر نقطه‌ای که دو کشور در مورد آن به توافق برسند، نقطه مرزی به صورت قرارداد و پرتکل ایجاد می‌شود.
وی اظهار داشت: در خصوص تعیین نقطه‌های مرزی با کشور افغانستان جلسات به صورت منظم برگزار نشده است اما از نظر مسائل مرزی با یکدیگر درگیری وجود ندارد و هیات‌های فنی دو کشور در خصوص قرارگیری نقاط و روش محاسبه مسائل فنی نقاط در حال مذاکره هستند.
فخری تصریح کرد: برنامه ریزی شده در سال ۹۸ به طور مشخص با کشور افغانستان مذاکرات مرزی و بازسازی آن‌ها انجام شود. همچنین در سال‌های گذشته نیز با کشورهای عراق، آذربایجان و ترکیه جلساتی برای تعیین مرزها برگزار و پرتکل‌های مرزی بازنگری شده و روی نقاط دقیق مرزی کار و بررسی شده است.
مشکلات فنی در تعیین برخی نقاط مرزی
همچنین مسعود شفیعی رئیس سازمان نقشه‌برداری نیز در این باره تصریح کرد: سازمان جغرافیایی با کمک سازمان نقشه‌برداری در خصوص تعیین خطوط مرزی با کشور افغانستان از چند سال پیش به بازسازی میله‌های مرزی اقدام کرده و تا حدود زیادی نیز این اقدامات اجرایی شده است.
وی ادامه داد: در برخی نقاط مشکلات فنی وجود داشت که از برخی نظرات کارشناسی متخصصان دو سازمان استفاده شده و موضوع در حال پیگیری است.
نظر شما