به گزارش دفتر اطلاع‌رسانی مرکز پژوهش ها، دفتر مطالعات سیاسی این مرکز ضمن ارزیابی میزان تاثیرگذاری انتخابات هشتم بر اتحاد ملی، خاطرنشان ساخت که اتحاد ملی به عنوان یک متغیر وابسته، تاثیرات متفاوتی از میزان مشارکت و نوع انتخابات مردم در اسفندماه سال جاری خواهد پذیرفت ضمن آنکه نمی‌توان این نکته را نیز از نظر دور داشت که چیدن میوه اتحاد ملی در انتخابات مجلس نیازمند «داشت» درخت اتحاد ملی در طول سال 1386 است که باید در صحنه سیاسی یا رسانه‌ای، فعالیت‌ها و تحرک‌های زیادی بر روی آن صورت گیرد و لذا باید انتظارات از تاثیر نام‌گذاری سال اتحاد ملی بر انتخابات را واقعی کرد.
این گزارش رفتار عوامل دست‌اندرکار در انتخابات مانند وزارت کشور و شورای نگهبان و نیز میزان و شدت تهدیدات و فشارهای خارجی و در سطح بعدی رفتار نیروها و جناح‌های سیاسی را در تحقق اهداف افزایش اتحاد ملی در رهگذر انتخابات تاثیرگذار دانست و تاکید کرد که عنصر مهم، حضور حداکثری مردم در انتخابات است که بدون آن نمی‌توان اتحاد ملی را محقق شده فرض کرد.
به علاوه، برای تحقق گفتمان انقلاب اسلامی و پاسخ‌گویی به برنامه‌های مورد انتظار مردم، ارائه راهکارهای دقیق‌تر و حساب‌شده‌تری مورد نیاز است تا معین سازد که مثلا در پایان سال اول یا دوم از مجلس هشتم کدام برنامه‌ها در قالب قانون به دولت ابلاغ خواهند شد.
مرکز پژوهش ها همچنین با توجه به همزمانی نوروز با انتخابات، بر لزوم بهره‌گیری از هویت و فرهنگ ایرانی در انتخابات تاکید کرد و افزود: به نظر می‌رسد انتخاب شعارهایی که عظمت و اعتلای ایران اسلامی را نشان دهند - و نه شعارهایی که اوضاع و سرنوشت کشور را خطرناک می‌دانند- بتواند به تهییج و مشارکت بیشتر مردم در انتخابات بیانجامد.
از سوی دیگر تاکید بر مقاطع و ادوار مختلف حساس و سرنوشت ساز تاریخ کشور که مجلس توانسته است کشور را از کوران مشکلات عبور دهد، می‌تواند در باور به اهمیت انتخابات و حضور حداکثری برای تحقق بیشترین میزان از بسیج سیاسی و اتحاد ملی موثر باشد.
مرکز پژوهش ها در بخش دیگری از اظهارنظر خود، یکی از کارکردهای مهم انتخابات را کاهش اختلافات اجتماعی و سیاسی می‌داند. از این حیث که رویکردهای سیاسی در جامعه متکثر ایران به طور طبیعی دارای اختلافات سلیقه‌ای و قابل تقسیم‌بندی به اختلاف دیدگاه میان اصولگرایان و اصلاح‌طلبان، تفاوت نظر میان نوگرایان و سنت‌گرایان، تمایلات ارزش گرایانه و عرفی گرایانه و گرایش به توسعه سیاسی در برابر توسعه اقتصادی هستند.
مرکز پژوهش ها در توضیح اینکه وجود تفاوت سلیقه‌های سیاسی در رقابت‌های انتخاباتی چه رابطه‌ای با اعتماد ملی دارد، می‌افزاید: در صورتی که اختلاف دیدگاههای سیاسی با حفظ چارچوب قانون اساسی و اصول پذیرفته شده نظام سیاسی باشد، رقابت سیاسی نه تنها به افتراق ملی نمی‌انجامد، بلکه نشان دهنده زنده و پویا بودن ساختار سیاسی، باز بودن آن و ظرفیت بالای نظام سیاسی برای مدیریت و هدایت مطالبات سیاسی و سلایق متفاوت سیاسی در چارچوب اتحاد ملی است، اما در صورتی که تعمیق شکاف‌های قومی و افزایش انتظارات مردمی فراتر از توان نظام سیاسی برای پاسخ‌گویی بدان و نیز ایجاد روحیه یاس و سرخوردگی در صورت تحریم انتخابات از سوی بخش مهمی از نیروهای سیاسی همراه باشد، مخل اتحاد ملی خواهد بود.
دفتر مطالعات سیاسی مرکز پژوهش ها در پایان افزود: به نظر می‌رسد با وجود گذشت نزدیک به سی‌سال از برپایی نظام اسلامی، هنوز قواعد رقابت سیاسی در ایران نهادینه نشده و یک گروه به محض رسیدن به قدرت، سخن از حذف همیشگی جناح رقیب از ساختار سیاسی قدرت به میان می‌آورد و هنوز پذیرش رقیب در این روند به فرهنگ مسلط تبدیل نشده و گاه به گاه نیز مجلس و دولت میان جریان‌های سیاسی مختلف دست به دست می‌شود، در حالی که تحقق اتحاد ملی نیازمند میزان قابل قبولی از حرکت بر مدار قانون و به رسمیت شناختن قواعد رقابت سیاسی و لوازم و نتایج آن – توسط تمام جناح‌های سیاسی است.
