به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایسنا، مونوکسید کربن گازی بدون رنگ و بو است. عمده‌ترین منبع تولید این گاز سوختن ناقص نفت و گاز است، اما اصولا بر اثر احتراق هر نوع ماده سوختنی خصوصا در محیط‌های سرپوشیده و بدون اکسیژن ممکن است تولید شود.
استفاده از آبگرمکن یا بخاری‌های مستعمل یا دارای نقص فنی و بدون دودکش یا دارای دودکش بدون عملکرد مناسب در منزل، بیشترین موارد ابتلا به مسمومیت مونوکسید کربن را تشکیل می‌دهند. از آنجا که تمایل این گاز برای ترکیب با هموگلوبین خون ۲۵۰ برابر بیش از اکسیژن است بنابراین با بالا رفتن درصد آن در هوای اتاق به سرعت باعث ایجاد مسمومیت خواهد شد و اکسیژن‌رسانی به بافت‌های مختلف بدن از جمله مغز و قلب را دچار اختلال می‌کند. به علت بی‌رنگ و بی‌بو بودن این گاز ممکن است وجود آن در محیط تا زمان ایجاد علائم مسمومیت شدید مورد توجه واقع نشود.
علائم مسمومیت حاد با این گاز شامل سردرد، سرگیجه، تهوع و استفراغ و احتمالا درد شکمی و سپس حالت بیهوشی، تشنج و اغماست. در بیماران مبتلا به ناراحتی‌های قلبی ممکن است تشدید بیماری یک علامت هشداردهنده باشد. از سایر علائم مسمومیت می‌توان به سفتی عضلات، افزایش تعداد تنفس، کاهش فشار خون و گاه تنگی مردمک‌ها اشاره کرد. باید توجه داشت اگر فردی بر اثر ابتلا به مسمومیت با گاز مونوکسید کربن جان خود را از دست ندهد، ممکن است دچار نواقص عصبی و روانی پیشرفته نظیر فلج عضوی یا اختلال قوای مغز شود. مسمومیت شدید با این گاز می‌تواند کشنده باشد.
- آمار مصدومان استان‌ها بر اثر گازگرفتگی
خدمات اورژانس پیش‌بیمارستانی از اول مهر تا ۱۵ آذر ۱۳۹۸ به این شرح است:
۱۹۶۹ نفر در ۳۱ استان کشور با گاز CO مسموم شده‌اند. بیشترین مسمومیت با CO در استان‌های تهران با ۴۱۳ نفر، خراسان رضوی با ۲۴۴ نفر، فارس با ۱۹۹ نفر و آذربایجان شرقی با ۱۳۹ نفر بوده است.
همچنین ۱۴۳۸ مسموم به وسیله آمبولانس‌های اورژانس پیش‌بیمارستانی به مراکز درمانی اعزام شده‌اند. بیشترین مسموم اعزامی در استان‌های خراسان رضوی با ۲۱۰ نفر، تهران با ۱۸۵ نفر، فارس با ۱۳۶ نفر و آذربایجان شرقی با ۱۲۸ نفر بوده است. همچنین ۹۷ نفر بر اثر مسمومیت با گاز CO فوت کرده‌اند. بیشترین فوتی بر اثر مسمومیت با CO در استان‌های اصفهان با ۱۱ نفر، آذربایجان شرقی با ۱۱ نفر و فارس با ۱۰ نفر بوده است.
- توصیه‌هایی برای پیشگیری از مسمومیت
۱. آگاه باشید هر وسیله گرمازای سوختنی که به نحوی با سوخت‌های فسیلی (نفت، گاز و زغال سنگ) کار کند به صورت بالقوه می‌تواند سبب تولید گاز مونوکسید کربن شود.
۲. از بخاری‌های مستعمل و فرسوده بدون دودکش یا دارای دودکش نامناسب و غیراستاندارد استفاده نکنید.
۳. توجه داشته باشید استفاده از بخاری‌های بدون دودکش به هیچ وجه از تولید گاز مونوکسید کربن جلوگیری نمی‌کند.
۴. هرگز در فضای بسته و محدود که تهویه کافی و مناسب ندارد (نظیر اتاق، گاراژ و...) آتش روشن نکنید.
۵. هرگز در فضای بسته گاراژ موتور اتومبیل را روشن نگذارید.
۶. قبل از راه‌اندازی وسایل گرمایشی، از سلامت مسیر دودکش ساختمان و بدون ترک و نشتی بودن آن اطمینان حاصل کنید. همچنین از اتصال مناسب و صحیح لوله بخاری و آبگرمکن به دودکش دیواری مطمئن شوید.
۷. همه دودکش‌ها باید وسیله انتهایی ضد باد (کلاهک) مناسب داشته باشند.
۸. در محیط‌های شغلی و منازل که در آنها از کوره و مشعل استفاده می‌شود، از سلامت دستگاه و سیستم تخلیه دود اطمینان حاصل کنید.
۹. هر وسیله گازسوز باید دارای یک دودکش مستقل و منتهی به فضای بیرون باشد و لذا به‌کارگیری آبگرمکن‌های دیواری در فضاهای بسته یا مکان‌های فاقد جریان هوا مجاز نیست.
۱۰. شیب لوله‌های افقی در داخل واحدها باید مثبت و رو به بالا و ارتفاع عمودی لوله در بیرون حداقل سه برابر طول افقی آن باشد.
۱۱. توجه به داغ بودن دودکش پس از روشن کردن وسیله گرمایشی به اطمینان شما از تخلیه گاز کمک خواهد کرد. اگر لوله دودکش بخاری شما سرد است دلیل آن خارج نشدن محصولات احتراق و گازهای سمی از دودکش است. در این صورت باید ضمن رفع نقص، موقتا با باز کردن قسمتی از در یا پنجره محیط را تهویه کنید.
۱۲. ضمن ایجاد تهویه مناسب در آشپزخانه و حمام منزل، از نصب آبگرمکن در حمام و نیز روشن کردن شعله‌های اجاق گاز در آشپزخانه برای گرم نگه داشتن محیط داخل خانه جدا خودداری کنید.
۱۳. اگر فضای منزل خود را با شوفاژ و سیستم حرارت مرکزی گرم می‌کنید درزبندی و بستن منافذ درها و پنجره‌ها به منظور جلوگیری از اتلاف حرارتی بلامانع است، اما در صورتی که از بخاری‌های گازسوز به منظور گرمایش محیط استفاده می‌کنید حتما مختصری تهویه از طریق در یا پنجره در فضا ایجاد کنید و از درزبندی و بستن کامل منافذ خودداری کنید.
۱۴. در صورت احساس علائم سردرد و سرگیجه و تهوع در مکانی که احتمال وقوع مسمومیت وجود دارد فورا آن مکان را ترک کنید و به فضای آزاد پناه ببرید و در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.
۱۵. در صورت تداوم علائم فوق برای چند روز متوالی احتمال مسمومیت خفیف با این گاز وجود دارد که بهتر است در این مورد با پزشک خود مشورت کنید.
۱۶. رانندگان وسایل نقلیه سنگین از روشن کردن گاز پیک‌نیک در اتاق وسیله نقلیه خود به منظور استراحت و خواب جدا خودداری کنند.
- در برخورد با موارد مسمومیت با گاز مونوکسید کربن چه باید کرد؟
۱. در صورت مواجهه با مصدومان به سرعت آنها را از محیط خارج کنید.
۲. پس از خارج کردن مصدوم از محیط آلوده فورا با اورژانس (۱۱۵) تماس بگیرید.
۳. علائم حیاتی مصدومان را کنترل کنید و از باز بودن راه‌های هوایی مصدوم اطمینان حاصل کنید.
نظر شما