زندگینامه: جوزپ بورل (۱۹۴۷-)

جوزپ بورل (Josep Borrell) سیاستمداری چپگراست که ۲۴ آوریل ۱۹۴۷ کاتالونیا، اسپانیا متولد شد. وی از ۱ دسامبر ۲۰۱۹ تا ۱ دسامبر ۲۰۲۴ مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا بود.

به گزارش همشهری آنلاین، پدر جوزپ بورل نانوا بود. جوزپ بورل دانشجوی نخبه بود و در دانشگاه‌های مهم اسپانیا و فرانسه و ایالات متحده امریکا تحصیل کرد. دانشگاه‌هایی چون پلی‌تکنیک مادرید، کمپلوتنسه مادرید، استنفورد و موسسه نفت فرانسه.

جوزپ بورل در دوران دانشجویی مانند بسیاری از دانشجویان چپگرای اروپایی به اسرائیل رفت تا در کشتزارهای تعاونی (کیبوتص) کار کند. او در اسرائیل با Carolina Mayeur همسر نخست خود که از یهودیان فرانسه بود آشنا شد و ازدواج کرد. او بعدها از Carolina Mayeur جدا شد و سال ۲۰۱۸ با Cristina Narbona ازدواج کرد.

این سیاستمدار چپ گرا که دکترای اقتصاد هم گرفته بود در دهه ۱۹۸۰ میلادی به وزارت رسید و در دولت‌های مختلف کار کرد. گسترده فعالیت سیاسی او از مرزهای اسپانیا هم فراتر رفت و او به ریاست پارلمان اروپا هم رسید. وی سابقه وزارت امور خارجه، اتحادیه اروپا و همکاری اسپانیا را در کارنامه دارد.

بورل در سال‌های ۱۹۹۱ تا ۱۹۹۶ وزیر امور عمومی و محیط زیست اسپانیا، از ۱۹۹۳ تا ۲۰۰۴ عضو مجلس نمایندگان اسپانیا و از ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۷ رئیس پارلمان اروپا بوده‌است.

پس از پایان دوره ریاستش از پارلمان اروپا در سال ۲۰۰۷ (میلادی) وارد بخش خصوصی شد. او که تحصیلاتش در زمینه مهندسی بود، فعالیت خود را بر انرژی‌های جایگزین متمرکز کرد تا اینکه با به راه افتادن حرکت استقلال‌طلبانه در کاتالونیا، به سیاست بازگشت. او پس از مدت طولانی دوری از دنیای سیاست در پی روی کارآمدن «پدرو سانچز» نخست وزیر سوسیالیست اسپانیا مجددا به سطح بالای دیپلماسی اسپانیا گام نهاد و وزارت امورخارجه کشورش را به عهده گرفت.

جوزپ بورل با اینکه خود زاده کاتالونیا است مخالف استقلال کاتالونیا موضع گرفت به‌شدت علیه استقلال کاتالونیا موضع گرفت و و حتی پس از همه‌پرسی استقلال کاتالونیا (۲۰۱۷) از بازداشت فعالان اصلی جنبش استقلال‌طلبی مانند کارلس پوجدمون پشتیبانی کرد. این جنبش با رای منفی به استقلال کاتالونیا در همه پرسی، شکست خورد.

اکتبر ۲۰۱۹ با رای پارلمان اروپا به عنوان نماینده عالی اتحادیه اروپا در سیاست خارجی و امور امنیتی انتخاب شد و در دسامبر همان سال رسماً مسئولیت را به عهده‌گرفت.

به این ترتیب «جوزپ بورل» وزیر امور خارجه پیشین اسپانیا از روز یکشنبه اول دسامبر (۱۰ آبان ماه) به طور رسمی سکان سیاست خارجی اتحادیه اروپا را به دست گرفت و جایگزین «فدریکا موگرینی» شد.

مقام «مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا» که به صورت رسمی «نماینده عالی اتحادیه اروپا در سیاست خارجی و امور امنیتی» خوانده می‌شود، از سال ۲۰۱۴ به مدت پنج سال در اختیار فدریکا موگرینی (Federica Mogherini) زوزیر امور خارجه پیشین ایتالیا بود.

پس از آنکه پارلمان اروپا به جوزپ بورل برای تصدی مسئولیت سیاست خارجی اتحادیه اروپا رای داد، او در سخنرانی اش در این مجلس گفت که بیشتر توانش را بر شرق اروپا متمرکز کرد، از جمله مساله شبه جزیره کریمه و سیاست روسیه در اوکراین. آقای بورل گفت که تحریم روسیه باید ادامه یابد تا زمانی که سیاستش را در اوکراین عوض کند.

مواضع جوزپ بورل در مورد ایران:

او بارها در دفاع از برجام و عزم خود برای حفظ و احیای این پیمان هسته ای سخن گفته است. حتی پس از آنکه ایران در اعتراض به خروج امریکا از برجام، از سرگیری اورانیوم را از سر گرفت، آقای بورل گفت که این اقدام ایران نقض برجام نیست و غیرمستقیم با این تصمیم همدلی نشان داد.
همچنین به مناسبت چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، جوزپ بورل در رشته توییتی این انقلاب را ستود و به افزایش شمار زنان شاغل و دانشجو در ایران پس از انقلاب اشاره کرد. او همچنین نقش ایران را در بحران سوریه، ضرری و مفید ارزیابی کرد.
این اظهارنظرها البته نه برای اسرائیل خوشایند بود و نه عربستان سعودی، تا آنجا که از زمانی که نام بورل برای کارگزاری سیاست خارجی اتحادیه اروپا مطرح شد، اعتراض‌های تندی در رسانه ها علیه او به راه افتاد. در این میان اعتراض رسانه های اسرائیلی و هواداران اسرائیل در رسانه های غربی تندتر بود، چرا که بورل بارها در طول حیات سیاسی اش بارها موضع‌گیری‌های همدلانه با فلسطینیان داشته است.
بورل درباره توقیف نفتکش ایران در جبل الطارق گفت: توقیف این نفتکش در جبل الطارق بر اساس درخواست آمریکا از انگلیس به انجام رسیده است.

دیگر مواضع جوزپ بورل در عرصه سیاست بین الملل:

_تلاش برای حل و فصل بحران سیاسی و انسانی ونزوئلا و حفظ ارتباطات مادرید و کاراکاس در زمینه‌های اقتصادی و سیاسی
_حمایت از یکپارچگی اتحادیه اروپا
_مخالفت با مواضع آمریکا و شخص رئیس جمهور این کشور در موارد متعددی مانند سیاست خصمانه واشنگتن علیه کاراکاس، سیاست تحمل صفر واشنگتن و احداث دیوار در مرز مشترک با مکزیک
وی در سپتامبر گذشته خبر تصمیم ترامپ برای احداث دیوار مرزی را منتشر و به طعنه گفت: «آیا می‌دانید این بیابان چقدر بزرگ است؟ »

_بورل همچنین اقدامات دولت آمریکا در مورد ونزوئلا و اعلام آمادگی این کشور برای مداخله نظامی در ونزوئلا را به رفتارهای یک «گاوچران» تشبیه کرد.
_او همچنین ضمن انتقاد از خروج یکجانبه آمریکا از توافق هسته‌ای ایران، این اقدام را زمینه ساز تصمیم ایران برای کاهش تعهدات خود اعلام کرد.
_حمایت از تصمیم ایران برای کاهش تعهدات توافق هسته ای. بورل در اوایل ماه می سال جاری تصمیم ایران مبنی بر کاهش تعهدات تجاری خود را اقدامی درست و در چارچوب توافق هسته‌ای توصیف کرده بود.
استقبال از همکاری اروپا و چین. بورل با اشاره به همکاری گسترده‌تر اتحادیه اروپا و چین در آینده نزدیک، علاقه مندی خود را به طرح پیشنهادی پکن موسوم به «یک کمربند یک جاده» نیز اعلام کرده است.