بسیاری از تحرکات منطقه خاورمیانه نیز اگر چه ممکن است در ظاهر با ایران ارتباطی نداشته باشد اما وقتی به اهداف این تحرکات توجه میشود چندان هم بیارتباط بهنظر نمیرسد.
یکی از رخدادهایی که این روزها درحال انجام است و بخش وسیعی از گزارشهای رسانههای جهان را بهخود اختصاص داده مانور نظامی داخلی در اسرائیل است، مانوری که گفته میشود در تاریخ اسرائیل بیسابقه بوده است.
برخی آگاهان از آن جا که اسرائیل را یکی از دشمنان اصلی ایران میدانند این مانور راهم بیارتباط با کشورمان ارزیابی نمیکنندموضوع قابل توجه دیگری که با تحولات داخلی ایران مرتبط است تصمیم جدید گروه ۱+۵ است که میخواهند بهزودی جلسهای برای بررسی مجدد پرونده هستهای ایران تشکیل دهند.
تفاوت جلسات این دور ۱+۵ با دورههای گذشته در این است که ایران رسما اعلام کرده که دیگر با اروپا راجع به مسائل هستهای خود مذاکره نمیکند و بستههای تشویقی آنان را نیز نمیپذیرد.
خاویر سولانا که همیشه از سوی اتحادیه اروپا با نماینده ایران در مذاکرات هستهای گفتوگو میکرد تا کنون درخواست مذاکرهای با جلیلی نداشته است.
این نشست در حالی صورت میگیرد که تحولات عراق باعث شده است تا آمریکا بار دیگر ایران را دعوت به انجام دور چهارم مذاکرات کند؛ موضوع سومی که در روزهای گذشته در صدر اخبار رسانهها قرار گرفت.
اهداف مانور نظامی اسرائیل
ساعت ۱۰ صبح یکشنبه (۱۸ فروردین)با صدا در آمدن آژیر خطر در سرتاسر فلسطین اشغالی بیسابقهترین مانور رژیم صهیونیستی با حضور تمامی نیروهای فوق العاده و ارتش این رژیم آغاز شد.
هر چند که در طول این مانور مناطق مرزی جنوب لبنان آرام بود و شهروندان لبنانی نیز به زندگی عادی خود ادامه میدادند ولی با آغاز مانور، ارتش لبنان به حالت آماده باش درآمد.
نخستین حدسی که در محافل سیاسی و نظامی راجع به اهداف این مانور مطرح شد حل نقاط ضعف نظامی اسرائیل درحمله ۳۳ روزه به لبنان و کسب آمادگی برای حمله دوباره به این کشورو احتمالا سوریه بود.
دراین میان برخی حدسها هم درباره آمادگی دربرابر حملات موشکی احتمالی ایران به اسرائیل مطرح شده است. برخی خبرگزاریها هم خبردادند که اسرائیل با اطلاع از آمادگی حزبالله لبنان برای گرفتن انتقام شهادت عماد مغینه، این مانور را برگزار کردهاند تا نشان دهند آمادگی مقابله با حزبالله را دارند.
اما با توجه به ابعاد و برنامههای این مانور بهنظر نمیرسد که رژیم صهیونیستی مانور بزرگی را تنها با هدف آمادگی مقابله با یک حمله انتقامجویانه برگزار میکند.
خبرگزاری نووستی روسیه گزارش داده که مانور دفاع شهروندی بزرگترین مانور درتاریخ اسرائیل بوده و در این کشور حالت اضطراری اعلام شده است.
نووستی در ادامه این گزارش و شرح این مانور به ادعاهای بنیامین بن الیعاذر وزیر زیرساختهای ملی اسرائیل اشاره میکند: حمله ایران به اسرائیل منجر به پاسخی فوری خواهد شد و قدرت نظامی ایران بهطور کامل نابود میشود. در مانور شرایط واقعی تمرین شد زیرا ما فکر میکنیم که در آینده مجبور به رویارویی با مشکلاتی جدیتر نسبت به واقعیاتی شویم که اکنون با آن آشنا هستیم.
فکر میکنم که در اولین ضربه به اسرائیل، صدها موشک شلیک شود، سراسر اسرائیل در محدوده قابل دسترس موشکهای سوریه و حزبالله خواهد بود.
این خبرگزاری در ادامه ادعاهای بنیامین بن الیعاذر مینویسد: البته ایرانیها برای حمله به اسرائیل شتاب نخواهند کرد، زیرا به خوبی از پیامدهای آن آگاهی دارند. آنها بسیار خوب از توان نظامی ما اطلاع دارند. به همین دلیل آنها با ارسال سلاح برای سوریه و حزبالله واکنش ما را میسنجند. ما باید این مشکلات را حل کنیم.
تحلیلها درباره این مانور نظامی و آمادگی رژیم صهیونیستی دربرابر حملات موشکی احتمالی ایران در حالی صورت میگیرد که یک روز بعد از آغاز این مانور، وزیر دفاع ایران در جمع معاونین وزارت دفاع با اشاره به جنجال آفرینی مقامات آمریکایی برای توسعه بهاصطلاح سپر دفاع موشکی به بهانه قدرت موشکی ایران، این اقدام را یک اقدام فریبکارانه توصیف کرد.
مصطفی نجار با بیان اینکه کشوری که ۸ سال در معرض آماج شدیدترین حملات دشمنان بوده است باید برای دفاع از امنیت و آرامش مردمش از توانمندی دفاعی مطمئن و بازدارندهای برخوردار باشد، افزود: چنانچه در دنیا قرار است سپر دفاع موشکی ایجاد شود باید در مقابل تهدیدات موشکی و هستهای آمریکا و اسرائیل ایجاد شود که بهطور مستقیم و غیرمستقیم کشورهای مختلف جهان را به حمله و جنگ تهدید میکنند.
اما حسن سبحانی سفیر سابق ایران در لبنان و کارشناس مسائل خاورمیانه، در گفتوگو با پایگاه اینترنتی آفتاب، به تشریح ابعاد مانور ۵روزه اسرائیل پرداخته و گفته است: این مانور برای بازسازی روحیه ارتش اسرائیل برگزار شد و بیشتر مربوط به مسائل داخلی اسرائیل میشود.
این کارشناس درمورد اینکه آیا اسرائیل توان حمله به کشور دیگری را دارد یا نه، گفته است: اسرائیل با حمایتی که آمریکا از این کشور انجام میدهد و در نظر گرفتن توان کلاسیک و فناوری نظامی که در اختیار دارد امکان حمله دارد ولی در مورد اینکه در اهداف حمله نیز موفق خواهند بود، بستگی به شرایط دارد.
تحول هستهای ایران و نشست ۱+۵
در حالی که ایران در حال برگزاری جشن هستهای و اعلام اخبار جدید از پیشرفتهای جدید درفناوری صلح آمیز هستهای است، 5عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد همراه با آلمان قرار است بهزودی برای بررسی گامهای بعدی علیه برنامههای اتمی ایران گردهم خواهند آمد.
شان مک کورمک سخنگوی وزارت خارجه آمریکا روز دوشنبه با اعلام این مطلب گفت: این نشست احتمالا ۱۶ آوریل (۲۸ فروردین) یعنی طی یک هفته آینده برگزار خواهد شد.
به گفته شان مک کورمک، دن فراید سرپرست موقت معاونت امور سیاسی وزارت خارجه آمریکا همراه با دیپلماتهای ارشد روسیه، بریتانیا، فرانسه، چین و آلمان در این جلسه که در شانگهای چین برگزار میشودشرکت خواهند کرد.
شان مک کورمک ادعا کرد: بیاعتنایی ایران به تحریمهای شورای امنیت و ادامه غنیسازی اورانیوم توسط این کشور اعضای گروه ۱+۵ را وادار به بررسی امکان تحریمهای بیشتر کرده است.
او در پاسخ به این سؤال که آیا در نشست آینده ارائه امتیازهای بیشتر به ایران در دستور کار خواهد گرفت، گفت: احتمالا هم تنبیههای بیشتر و هم امتیازات بیشتر مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
خبرگزاری رویترز به نقل از یک مقام ارشد آمریکایی اعلام کرد که مقامات گروه ۱+۵ قصد دارند در این نشست درباره مسیر بازدارنده، مسیر مشوقها و توازن میان این دو صحبت کنند. این در حالی است که ایران اعلام کرده حاضر به مذاکره و پذیرش بسته تشویقی گروه ۵+۱ نیست و تنها با آژانس بینالمللی انرژی اتمی گفتوگو میکند.
نشست گروه ۱+۵ در حالی برگزار میشود که رئیسجمهوری در روز 20 فروردین پس از آنکه از آغاز نصب و بهره برداری از ۶ هزار سانتریفیوژ جدید خبر داد و بلافاصله پس از آن در سالن همایشهای بینالمللی صدا و سیما تاکید کرد که سرعت غنیسازی در کشور ۵ برابر شده است. احمدینژاد این پیروزی هستهای را مقدمه مناسبات جدید جهانی دانست.
باتلاق عراق و درخواست مذاکره با ایران
پس از چند بار تعویق مذاکرات ایران وآمریکا برسر عراق خبرها ی روزهای اخیر حاکی از آن است که آمریکا درخواست مذاکرات دور چهارم برسر مسائل عراق را به ایران داده است.
در ماه مه و ماه ژوئیه سال گذشته ۲ دور مذاکره بین هیاتهای آمریکایی و ایرانی در بغداد انجام شد و ریاست این هیأتها را سفیران ۲ کشور در بغداد برعهده داشتند.
یکی از نتایج این ۲ دور مذاکره توافق بر سر تشکیل یک کمیته کارشناسی با شرکت نمایندگان ۳ کشور ایران، آمریکا و عراق بود که نخستین جلسه خود را تابستان سال گذشته تشکیل داد.
پس از آن قرار شد که جلسه بعدی کمیته کارشناسی در ماه دسامبر برگزار شود و نحوه همکاری برای استقرار امنیت در عراق را مورد بررسی قرار دهد اما برگزاری این جلسه تا کنون به تعویق افتاده است.
اوایل ماه گذشته منابع ایرانی گزارش کردند که یک هیات از کارشناسان این کشور برای شرکت در مذاکرات با آمریکاییها به عراق سفر کرده است اما این هیات بدون برگزاری چنین جلسهای به ایران بازگشت.
در آن زمان مقامات آمریکایی در مورد تشکیل این جلسه ابراز بیاطلاعی کردند و مقامات عراقی نیز گفتند که ترتیباتی برای آن داده نشده بود. تا کنون هر ۲ کشورآمریکا و ایران تاکید داشتهاند که هیچ موضوع دیگری در مورد روابط دوجانبه ۲ کشور در چنین مذاکراتی مطرح نخواهد شد.
اما بهنظر میرسد که ایران برای مذاکراتی که صرفا محدود به وضعیت امنیتی عراق باشد چندان تمایلی ندارد و ظاهرا به اصرار دولت نوری مالکی قبول کردهاند که دور چهارم مذاکرات را انجام دهند.
ظاهرا آمریکاییها نسبت به انجام مذاکره با ایران راغبتر بهنظر میرسند چرا که در پای میز مذاکره چیزی برای از دست دادن ندارند.
در حالی که از نگاه ایران محدود شدن موضوع مذاکره با آمریکا به مسائل امنیتی عراق، از کلاف سر درگم روابط تهران - واشنگتن گرهی باز نمیکند و در عوض، جمهوری اسلامی را در موضع متهم مینشاند؛ متهمی که به ادعای مقامهای سیاسی و نظامی آمریکا به گروههای شورشی کمکهای مالی، نظامی و آموزشی ارائه میکند؛ ادعاهایی که به هیچ وجه تاکنون سندی برای اثبات آن ارائه نشده است.
برخی تحلیلگران معتقدند که شکست دولت عراق درخلع سلاح ارتش المهدی مقتدی صدر و ناتوانی نیروهای نظامی آمریکا در عراق برای کنترل اوضاع داخلی عراق علت اصلی اصرار دولت عراق به برگزاری دور چهارم مذاکره با ایران است.
برخی تحلیلگران معتقدند ناتوانی نیروهای نظامی آمریکا برای کنترل اوضاع داخلیعراق علت اصلی درخواست واشنگتن برای برگزاری دور چهارم مذاکره با ایران است.