همشهری آنلاین: خانهتکانی، بهجا آوردن رسم چهارشنبهسوری، خرید نوروزی، سبزه سبزکردن، پختن سمنو، راهاندازی نمایشهای حاجی فیروز و تکمگردانی، کوسه گردی، نوروزخوانی، پختن شیرینی عید و پهنکردن سفره هفت سین از عادتهای مردم این استان در نوروز است. با این وجود مردم در استان زنجان رسمهای ویژهای برای نوروز دارند که در ادامه درباره آنها توضیح داده میشود.
نارنارکه
«نارنارکه» در زنجان، نام پیامآوران نوروزی است که از اواسط اسفند در شهرها و روستاهای استان زنجان حضور پیدا میکردند و آمدن سال نو و بهار را مژده میدادند. نارنارکه از مطربان و خنیاگران محلی بود که در کوی و برزن پدیدار میشد. نارنارکه «دایره زنگی» در دست داشت و با یک ریتم خاص ترانههای نوروزی را میخواند و کوچه به کوچه میرفت و به در هر خانهای که میرسید، مکث میکرد و با گرفتن هدیهای بهعنوان «بایراملیق» به راه خود ادامه میداد.
«نارنارکه» شادترین و مقبولترین پیک نوروزی زنجانیها در گذشتههای نه چندان دور بود و خصوصا بین جوانان و نوجوانان مقبولیت داشت. وی مردی بود که صورتش را ضمن بزک، سیاه میکرد و شبیه دلقکها و حاجی فیروز میشد. شلوار و لبادهای قرمز میپوشید و کلاهی قیفی که زنگولهای از طرف راست آن آویزان بود برسر میگذاشت. این زنگوله وقتی نارنارکه میرقصید و پایکوبی میکرد ریتمی خوشآیند و خوشآهنگ ایجاد میکرد. نارنارکه همچنین آیینهای به گردن خود آویزان میکرد و یک دایره زنگی در دست میگرفت و ۲ گلوله کوچک در دست چپ که با بندی به انگشت شصت و سبابه بسته میشد و هنگام پایکوبی آنها را به هم میکوبید و صدای خوش آهنگی از آن درمیآورد. به محض ورود نارنارکه به هر محلهای، اهالی از خانهها بیرون میرفتند و همراه با او شادی میکردند و آوازهای نوروزی میخواندند. نار نارکه به محض ورود به هر محلهای زنگوله را با تکاندادن سر به صدا درمیآورد و همراه با آن دایره زنگی را نیز میچرخاند و زنگهای دایره را با ریتمی خاص و آهنگی خوش آیند به صدا در میآورد و بدین وسیله آمدن خود را به اهالی محله خبر میداد.
نارنارکه این شعر را میخواند:
«بیزیم یرده ساری گارپیز اکلر/ کیچیک چیله گلن زمان کسلر/ تز ایلین چوخ حسرتین چکلر / سیزین بو تازه بایرامیز مبارک / ایلیز هفتهز گونوز آیز مبارک»
معنی شعر: «در باغچههای ما هندوانه زرد میکارند/ شب چله کوچک هندوانهها را میبرند /حسرت سال جدید را میخورند و پایان زمستان را/ عیدتان مبارک و خوش باد روزها/ هفتهها، ماهها و سالهای شما خوش باد».
قارا بایرام
«قارا بایرام» هم از رسمهای نوروز ی در زنجان است. در این رسم مردم به دیدار خانوادههای تازه داغدیده میروند. در قارا بایرام خانواده ماتمزده که عزیر خود را از دست داده است با خرما و چای از میهمانان پذیرایی میکنند و به هیچ عنوان سفره هفت سین پهن نمیکنند.
غذای شب عید
غذای ویژه شب عید نوروز اغلب خانوادههای زنجانی، ماهی با رشته پلو یا زعفران پلواست.
سیزده بدر
زنجانی مانند همه ایرانی ها سیزدهمین روزفردوردینماه را جشن میگیرند و به همراه خانوادههای خود به دامن طبیعت می روند و سبزههای سفره هفتسین شان را به آب میاندازند.
نظر شما