"تیم وینر" از روزنامهنگار شاغل در نیویورک تایمز، کتابی افشاگرانه در مورد سازمان سیا و ناکارآمدی آن نوشته است.
نوشتن این کتاب ۸۰۰ صفحهای برای واینر، به قیمت ۲۰ سال کارتمام شده است. کتاب شامل تحقیق در باره ۵۰ هزار سند و گفتوگو با ده نفر از آخرین روسای سازمان سیاست.
ورنر بلوخ از دویچهوله، پای صحبتهای واینر نشسته است.
وینر به یاد میآورد که سال ۸۷ میلادی وقتی قصد سفر به افغانستان را داشت، به بخش مطبوعاتی سیا تلفن کرد. البته کسی محل او نگذاشت اما سرانجام یکروز، وقتی دوباره به آمریکا برگشت، به او تلفن شد. این تماس از سازمان سیا بود. سرویس اطلاعاتی آمریکا میخواست بداند تجارب راینر در افغانستان چه بوده. این کنجکاوی کاملا قابل درک بود چرا که در آن زمان، سیا هیچ ماموری در افغانستان نداشت. وینر میگوید: «نیمی از ماموران کنونی سیا، کمتر از پنج سال تجربه کار دارند. طبق استانداردهای این سازمان، این افراد کارآموزانی هستند که به اندازه کافی برای سفرکردن مناسب نیستند. این است وضعیت تشکیلاتی که به نظر بسیاری، قادر و قوی است، به اطلاعات مخفی دسترسی دارد، میتواند کوهها را به حرکت درآورد و رژیمهای سیاسی را سرنگون کند.»
بزرگترین آبروریزی تاریخ سیا
راینر در کتاب خود، کمبودها و اشکالات سرویسهای اطلاعاتی مخفی سیا در خارج از آمریکا را یادآور میشود. او بهطور نمونه از شکست پروژه خلیج خوکها، ماجرای ناکام ترور فیدل کاسترو، قدرت گیری غافلگیرکننده آیتالله خمینی و در نهایت حملههای یازدهم سپتامبر نام میبرد. وینر اما بزرگترین آبروریزی تاریخ سیا را، گزارش سلاحهای کشتار جمعی در عراق میداند. گزارشی که سراندرپا نادرست بود و آمریکا را به ورطه جنگی ناموجه کشاند. جنگی که هنوز انسانهای زیادی را به کشتن میدهد.
وینر نمونههایی از اشتباهات سیاست خارجی آمریکا و سازمان سیا طی ۲۰ سال گذشته را با مطالعه ۵۰ هزار سند، گردآوری کرده است. او میگوید جنگ قدرتهای بزرگ در حال حاضر، جنگ اطلاعات و ایدههای بکر، جنگ سرویسهای مخفی با یکدیگر است. به نظر وینر، دیگر دوران جنگ با بمبهای هوشمند یا زیردریاییهای هستهای و زره پوشهای مدرن به سر آمده و برد و باختها، به توانایی سرویسهای مخفی هرکشور بستگی دارند.
وینر در ادامه گفتوگوی خود تاکید میکند که از میان ۲۰ هزار کارمند سیا، تنها ۲۰۰۰ نفر در خارج از آمریکا مستقرند که تازه بیشترشان قادر به صحبت کردن به زبان محل ماموریت خود نیستند. وینر پیشنهاد میدهد که سیا، دانشگاهی تاسیس کند. دانشگاهی که در آن زبان، آداب و رسوم و تاریخ ملتهایی تدریس شوند که آمریکا را دوست ندارند. به گفته وینر در همین دانشگاه، میتوان دست به یارگیری ماموران مخفی آینده زد. کشوری که او برای یک سرویس مخفی موفق و ورزیده مثال میزند، بریتانیاست. وینرمیگوید اینتلیجنس سرویس، ماموران خود را در محل پرورش میدهد. مامورانی که حتی کار خود را به نسل بعد نیز منتقل میکنند.