ارتش آبخازیا روز دوشنبه اعلام کرد یک فروند هواپیمای بدون خلبان گرجستانی را که بر فراز این منطقه به پرواز در آمده بود، سرنگون کرده است. بعد از اعلام این خبر، نیروی هوایی گرجستان ابتدا آن را تکذیب کرد اما بعد خاطر نشان کرد این هواپیما توسط یک میگ 29 ارتش روسیه و آن هم بر فراز خاک گرجستان سرنگون شده است. نیروی هوایی روسیه نیز بلافاصله به این خبر واکنش نشان داد و ادعاهای گرجستان را در این خصوص تکذیب کرد.
خبرگزاری آسوشیتدپرس گزارش داد بلافاصله پس از این اتفاق میخائیل ساکاشویلی و ولادیمیرپوتین روسای جمهوری گرجستان و روسیه در گفت‌وگویی تلفنی به ارزیابی موضوع پرداختند.
ساکاشویلی اعلام کرد که صراحتا از پوتین درخواست کرده تا بی‌درنگ اقدامات غیرقانونی که انجام می‌دهد، لغو و حملات تهاجمی به گرجستان را متوقف کند. در حمایت از اظهارات ساکاشویلی سرهنگ دیوید نایراشویلی، فرمانده نیروی هوایی گرجستان گفت که تصاویر ضبط شده ویدئویی از هواپیمای بدون سرنشین پیش از سرنگون شدن نشان داد که جت حمله‌کننده روسی بوده است.
کاخ کرملین نیز با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد پوتین در گفت‌وگو با ساکاشویلی حیرت خود را از پرواز هواپیمای جاسوسی بدون سرنشین گرجستان بر فراز آبخازیا بیان کرده است.
کرملین افزود: این امر نص صریح روح آتش بس 1994 را که به جنگ بین گرجستان و نیروهای استقلال طلب آبخازیا خاتمه داد، نقض می‌کند و عامل بی‌ثبات‌کننده و افزایش دهنده تنش‌ها در آبخازیا به شمار می‌رود.
آبخازیا، که هواپیمای بدون سرنشین گرجستان در آن سرنگون شد، منطقه‌ای است که پس از جنگ دهه 1990 از تفلیس جدا شد و در حال حاضر تحت کنترل جدایی طلبان مورد حمایت روسیه قرار دارد. اگرچه مسکو هیچ گاه حمایت رسمی خود را از مناطق مذکور اعلام نکرده است اما تفلیس بارها خواستار عدم‌دخالت روسیه در این منطقه شده است.
تنش میان روسیه و گرجستان به همین جا خاتمه نیافت و خیلی زود اسباب اظهار نظرهای بین‌المللی در این باره گشوده شد. آمریکا به حمایت از متحد خود در آسیای میانه یعنی گرجستان پرداخت. تام‌کیسی، سخنگوی وزارت خارجه ایالات متحده در این باره گفت: برخی از حرکات دولت روسیه حرکتی مثبت نیست. وی افزود: واشنگتن نگران گزارش سرنگونی هواپیمای جاسوسی گرجستان است اما به‌دنبال اطلاعات بیشتر است.
دیروز و در ادامه ماجرا ، گرجستان خواستار دخالت مستقیم شورای امنیت در این مسئله شد و قرار است به درخواست دولت گرجستان جلسه شورای امنیت امروز تشکیل شود تا به شکایت این کشور در مورد آنچه اقدامات تجاوزگرایانه نظامی روسیه علیه اراضی تحت حاکمیت خود در منطقه جدایی طلب آبخازیا خوانده است ، رسیدگی کند.
گرجستان در شکایت‌نامه خود به شورای امنیت همچنین از تصمیم دولت روسیه در اعلام روابط نزدیک‌تر با 2منطقه جدایی طلب آبخازیا و اوستیای جنوبی، که گرجستان حاکمیت بر آنها را متعلق به‌خود می‌داند، ابراز نگرانی کرده است.قرار است دیوید باکرادزه، وزیر خارجه گرجستان، در جلسه شورای امنیت حضور یابد و شکایت دولت خود علیه روسیه را مطرح کند.
روس‌ها هم البته ظاهرا از این موضوع چندان ناراضی نیستند چه آنکه نماینده روسیه در سازمان ملل متحد ضمن استقبال از تشکیل جلسه شورای امنیت، گفته است که دولت وی نیز مطالبی را برای طرح در این جلسه دارد. روسیه عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل است و شکایت نامه گرجی‌ها حتی اگر برحق هم باشد نهایتا با وتوی روس‌ها به بایگانی شورای امنیت سپرده خواهد شد.
اگرچه مسکو تاکنون هرگونه دخالت و حتی ارتباط خود با منطقه آبخازیا و اوستیا را تکذیب کرده است اما به شمار قابل توجهی از ساکنان اوستیای جنوبی شهروندی روسیه داده است و اخیرا نیز تحریم 12ساله علیه آبخازیا را لغو کرد. علاوه بر اینها هفته گذشته نیز پوتین دستور افزایش همکاری گسترده‌تر با این 2 منطقه را صادر کرد.
اگرچه تاکنون ناتو عضویت گرجستان در این پیمان را نپذیرفته است اما گروهی معتقدند اقدام اخیر روسیه در حقیقت واکنشی به تمایلات تفلیس برای عضویت در ناتو بوده است. با این حال ساکاشویلی رسما گفته است که بر تمایل خود برای عضویت در ناتو پافشاری خواهد کرد و سرانجام این کشور را به عضویت ناتو در خواهد آورد. چندی پیش نیز که بحث استقلال کوزوو در شورای امنیت مطرح شد، نماینده روسیه در شورای امنیت گفت که از نگاه مسکو تفاوتی بین جدایی این سرزمین از صربستان و تلاش جدایی طلبان آبخازیا و اوستیای جنوبی وجود ندارد.
چالش تاریخی گرجستان و روسیه
تنش این روزهای گرجستان و روسیه پدیده تازه‌ای در روابط 2کشور محسوب نمی‌شود. چالش مسکو- تفلیس تقریبا از زمان استقلال جمهوری گرجستان در سال 1991 بر سر 2منطقه آبخازیا و اوستیای جنوبی آغاز شد و تاکنون ادامه دارد. دولت گرجستان پس از استقلال، کوشید منطقه آبخازیا را به‌عنوان یک جمهوری خودمختار تحت حاکمیت این کشور نگاه دارد اما در سال 1992، رهبران آبخازی تبار این منطقه اعلام استقلال کردند.
این اقدام به واکنش نظامی گرجستان و درگیری نظامی بین نیروهای این کشور و جدایی طلبان آبخازیا در سال‌های 1992 و 1993 منجر شد که در نتیجه آن بسیاری از گرجی تباران ساکن آبخازیا به ناچار این منطقه را ترک کردند. در سال 1994، با مداخله سازمان ملل، بین دو طرف آتش بس برقرار شد و ناظران صلح سازمان ملل، به رهبری روسیه، مامورحفظ امنیت این منطقه تا حل و فصل نهایی بحران شدند.از آن زمان، بخش نسبتا بزرگی از آبخازیا تحت تسلط جدایی طلبان قرار دارد که توسط هیچ کشوری به رسمیت شناخته نشده‌اند. منطقه خودمختار اوستیای جنوبی نیز در سال 1991 شاهد درگیری بین نیروهای گرجستان و جدایی طلبان بود و با وجود برقراری آرامش بین دو طرف، بحران ناشی از تلاش جدایی طلبی همچنان حل نشده است.
در سال 2006، جدایی طلبان اوستیای جنوبی با برگزاری یک همه پرسی، استقلال خود را از گرجستان اعلام کردند اما تاکنون کشوری استقلال آنها را به رسمیت نشناخته است. روسیه نیز رسما استقلال آبخازیا و اوستیای جنوبی را به رسمیت نمی‌شناسد، اما نفوذ خود بر این منطقه را به عاملی برای فشار بر گرجستان تبدیل کرده است.
