احمد رضایی، مجری طرح مبادلات آتی در بورس کالا در گفت‌وگو با همشهری از اجرای قریب‌الوقوع این طرح خبر داد اما تأکید کرد: نمی‌توان تاریخ دقیقی را برای اجرای آزمایشی ابزار معاملاتی جدید در نظر گرفت.
پیش از این اعلام شده بود بازار مبادلات آتی از روز دوشنبه هفته آینده شروع به کار می‌کند، اما به گفته رضایی، بورس کالا فعلاً در تلاش است در کوتاه‌ترین زمان، طرح مبادلات آتی را به صورت آزمایشی اجرا کند با این حال امکان اعلام تاریخ معینی برای این تحول جدید وجود ندارد.
مجری طرح مبادلات آتی در بورس کالا درباره نحوه انجام این نوع از مبادلات در تالار بورس کالا گفت: این مبادلات در زمانی متفاوت از ساعات انجام معاملات سلف اجرا خواهد شد.
رضایی در تشریح ویژگی‌های مبادلات آتی یادآور شد: مبادلات آتی شکل پیشرفته معاملات سلف است که تحقق معامله را کاملاً تضمین می‌کند.
به گفته او، در مبادلات آتی، برخلاف نوع سلف، تنها درصدی از ارزش معامله، بسته به ماهیت کالای خریداری شده، پرداخت می‌شود.
رضایی گفت: در این مبادلات 5 تا 15 درصد از قیمت کالاهای خریداری شده، جهت تضمین پرداخت می‌شود و مابقی وجه در هنگام تحویل به دست فروشنده می‌رسد، به این ترتیب خریدار بر اساس قیمت توافقی و از طریق کارگزار اقدام به خرید می‌کند در حالی که از انجام معامله و تحقق آن کاملاً اطمینان دارد.
مجری طرح مبادلات آتی، با اشاره به مزیت‌های مبادلات آتی در مقایسه با نوع سلف تصریح کرد: مبادلات سلف معامله بین یک خریدار و یک فروشنده است که از طریق یک کارگزار در محیطی خارج از بورس صورت می‌گیرد، بنابراین احتمال کارشکنی وجود دارد اما در مبادلات آتی، داد و ستد بر اساس نظام هماهنگی تحت نظارت بورس صورت می‌گیرد، دقیقاً به مثابه اینکه فروشنده و خریدار مستقیماً با بورس وارد معامله شده و این یعنی تضمین صحت و سلامت معامله.
رضایی ادامه داد: در این نوع معامله، خریدار می‌تواند به هر دلیلی از جمله افزایش قیمت، با پرداخت کارمزد به بورس و امضای قرارداد فروش از معامله خارج شود، چنین فردی در اصطلاح، سرمایه‌گذار نام می‌گیرد چون از افت و خیز قیمت به‌طور مستقیم سود می‌برد.
رضایی افزود: گروه دیگری از خریداران تا زمان سررسید قرارداد منتظر تحویل باقی می‌مانند این افراد مصرف‌کننده واقعی هستند.
مجری طرح مبادلات آتی در بورس کالا تصریح کرد: مصرف‌کننده واقعی که از طریق بورس و مبادلات آتی اقدام به خرید می‌کند اطمینان دارد که با پرداخت چند درصد از کل وجه معامله کالای مورد نظر خود را به قیمت ثابت در مدت زمانی مشخص در اختیار می‌گیرد و از آنجا که غالب این خریداران مصرف‌کننده واقعی و به عبارت دقیق‌تر تولیدکننده هستند محصول تولیدی آنها در فاصله زمانی مشخص، دچار نوسان قیمت نمی‌شود.
رضایی معتقد است: برای رسیدن به چنین هدفی چاره‌ای جز ایجاد زمینه و بستر مناسب وجود ندارد به عبارت دیگر راه‌اندازی طرح مبادلات آتی نیازمند تحولی عظیم در سیستم بانکی، مالیاتی و ساختار صنایع و کارگزاری و پایبندی به اخلاق حرفه‌ای است.
او تصریح کرد: با تکیه بر نظام دستوری و ادامه روند پرداخت یارانه امکان شفافیت در بورس وجود ندارد و در نتیجه ابزارهای مترقی همچون معاملات آتی در چنین شرایطی به سرانجام نخواهد رسید.
مجری طرح معاملات آتی ادامه داد: برای اجرای موفق این طرح نیازمند تصویب قوانین با ثباتی در زمینه واردات و حقوق گمرکی هستیم، ضمن اینکه هویت و شناسنامه خریدار و فروشندگان در این معاملات باید شفاف و مشخص باشد تا از فعالیت افرادی که خواهان ایجاد نوسان و بحران در بازار هستند جلوگیری شود.
